ข่าวการจับกุม 4 แกนนำ กลุ่มผู้ก่อความสงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่เชื่อกันว่า เป็นระดับยอดของขบวนการ ถือเป็นข่าวใหญ่ ส่งท้ายปี 2547 อีกข่าวหนึ่ง

ข้อที่ต้องให้ความสนใจอย่างเป็นพิเศษ ก็คือ ผู้ต้องหาทั้ง 4 คน ที่ถูกรวบตัวคราวนี้ ล้วนแล้วแต่เป็นครูสอนศาสนา ในโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลามชื่อดัง ในเครือของ "ธรรมวิทยามูลนิธิ" ทั้งสิ้น

แถมบุคคลที่ถูกระบุว่า เป็นหัวขบวนผู้มีบทบาทสูงสุด ที่ถูกออกหมายจับพร้อมกับ 4 ผู้ต้องหา คือ "นายสะแปอิง บาซอ" มีฐานะตำแหน่งเป็นถึง "ครูใหญ่" แห่ง "โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ" อีกต่างหาก

อุสตาซของโรงเรียนในเครือ "ธรรมวิทยามูลนิธิ" ที่ตกเป็นผู้ต้องหาคราวนี้ ประกอบด้วย…

หนึ่ง "นายยูโซะ แวดือราแม" อดีตอุสตาซโรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ ในชื่อจัดตั้ง "เล๊าะ ซูเปะ" เป็นหัวหน้าฝ่ายการทหารและยุทธการ

สอง "นายอับดุลรอซะ หะยีดอเลาะ" อุสตาซโรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ เป็นหัวหน้าฝ่ายเศรษฐกิจ

สาม "นายอาหามะ บูละ" อุสตาซโรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ

สี่ "นายมูฮัมหมัดฮานาฟี ดอเลาะ" อุสตาซโรงเรียนสตรีธรรมวิทยามูลนิธิ

ส่วน "นายสะแปอิง บาซอ" ครูใหญ่โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ หัวขบวนใหญ่ ซึ่งถูกออกหมายจับพร้อมกับ 4 อุสตาซข้างต้น "นายโภคิน พลกุล" รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยเชื่อว่า หลบหนีไปมาเลเซียแล้ว

มีรายงานข่าวจากวงในอำนาจรัฐระบุว่า ยังมีอุสตาซในจังหวัดชายแดนภาคใต้อย่างน้อย 20 คน ที่อยู่ในข่ายจะต้องจับกุมมาดำเนินคดี ในจำนวนนี้มีอุสตาซของโรงเรียนในเครือธรรมวิทยามูลนิธิรวมอยู่ด้วย

ทำไม อุสตาซของโรงเรียนในเครือธรรมวิทยามูลนิธิ จึงถูกจับกุมและตกเป็นเป้าหมายจะถูกจับกุมเพิ่มเติมชนิดกราวรูดเช่นนี้

"โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ" ก่อตั้งโดย "หะยีฮารง สุหลง" เมื่อ 50 ปีมาแล้ว

"หะยีฮารง สุหลง" มีบุตรเขยที่ได้รับการยอมรับจากคนในพื้นที่สูงยิ่ง 2 คน และมีบุตรชายเป็นนักการเมืองท้องถิ่นอีก 1 คน

หนึ่ง "นายสะแปอิง บาซอ" ผู้รับทอดบริหารโรงเรียนในครือธรรมวิทยามูลนิธิ ที่ถูกออกหมายจับ ในฐานะหัวขบวนกลุ่มผู้ก่อความสงบในคราวนี้

สอง "หะยีอับดุลวาฮับ อับดุลวาฮับ" อดีตประธานกรรมการอิสลามจังหวัดปัตตานี และอดีตสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ สมัยคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ ยึดอำนาจรัฐบาลพล.อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ

สาม "นายวันอิรฟาน สุหลง" สมาชิกองค์การบริหารส่วนจังหวัดยะลา

พลันที่ "พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร" ออกมาให้สัมภาษณ์ชัดถ้อยชัดคำว่า มีนักการเมืองท้องถิ่นร่วมวงก่อความไม่สงบ จึงไม่แปลกอันใดที่ผู้คนในท้องถิ่น 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ จะเหลือบตามองไปยัง "นายวันอิรฟาน สุหลง"

"โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ" ซึ่งเปิดสอนถึงขั้นอนุปริญญา ภายใต้การบริหารของ "นายสะแปอิง บาซอ" ชาวตำบลเมาะมาวี อำเภอยะรัง จังหวัดปัตตานี อดีตกรรมการอิสลามประจำจังหวัดยะลาผู้นี้ กล่าวได้ว่าประสบความสำเร็จสูงยิ่ง

ประสบความสำเร็จชนิด "หะยีฮารง สุหลง" ซึ่งเพิ่งเสียชีวิตเมื่อปี 2546 นอนตายตาหลับ

ด้วยเพราะ "โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ" และโรงเรียนในเครือ ภายใต้การบริหารของ "นายสะแปอิง บาซอ" เจริญรุ่งเรืองเป็นที่รู้จักของชาวมุสลิมทั่วประเทศ ปัจจุบันมีนักเรียนกว่า 3 พันคน

"โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ" อยู่ในเขตตลาดเก่า เทศบาลนครยะลา ถนนสิโรรส อำเภอเมืองยะลา ก่อตั้งมาเป็นเวลากว่า 50 ปี โดยเริ่มต้นให้การศึกษาทางศาสนาในรูปแบบปอเนาะ
ต่อมา ได้เปลี่ยนรูปแบบการเรียนการสอนมาเป็นโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม โดยการเพิ่มวิชาสามัญ มีการส่งนักเรียนไปฝึกสอนศาสนา โดยไปเป็นครูโรงเรียนตาดีกา ตามหมู่บ้านต่างๆ

ปัจจุบันมี "นายมะดาโอ๊ะ ยะลาแป" ซึ่งเพิ่งเดินทางออกนอกประเทศไปร่วมพิธฮัจย์ ณ นครเมกกะ ซาอุดิอารเบีย เมื่อวันที่ 15 ธันวาคม 2547 ที่ผ่านมา เป็นผู้จัดการโรงเรียน

เมื่อกิจการ "โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ" เจริญรุ่งเรือง "นายวันอิรฟาน สุหลง" ลูกชายของ "หะยีฮารง สุหลง" ที่เพิ่งเรียนจบมาจากซาอุดีอาระเบีย ก็ได้ก่อตั้งโรงเรียนขึ้นมาอีกแห่ง ตั้งอยู่ด้านฝั่งตรงข้ามถนนสิโรรส

โรงเรียนนี้รับเฉพาะสตรีมุสลิมชื่อ "โรงเรียนสตรีธรรมวิทยามูลนิธิ" มี "นายวันอิรฟาน สุหลง" เป็นผู้จัดการโรงเรียน

ปัจจุบัน "ธรรมวิทยามูลนิธิ" ซึ่งบรรดาญาติๆ ของ "หะยีฮารง สุหลง" เป็นกรรมการ มีโรงเรียนอยู่ในเครือหลายแห่ง

หนึ่งในจำนวนนั้น คือ "โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ" สาขาจะนะ ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านนา อำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา

สำหรับ "นายสะแปอิง บาซอ" จบการศึกษาด้านศาสนาจากเมืองมาดีนะห์ แห่งซาอุดีอาระเบีย ในยุคก่อนที่รัฐบาลซาอุดี อาระเบีย จะปรับปรุงระบบการเรียนการสอนทางด้านศาสนา ด้วยการหันไปยึดแนวทางของวาฮาบี

"นายสะแปอิง บาซอ" จบการศึกษาจากซาอุดิอาระเบีย รุ่นใกล้เคียงกับ "บาบอเตะห์ มะมิงจิ" เจ้าของโรงเรียนเตรียมศึกษาวิทยา จังหวัดปัตตานี โรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม ที่ได้รับการยอมรับสูงอีกโรงหนึ่งของภาคใต้ตอนล่าง

"บาบอเตะห์ มะมิงจิ" ผู้นี้ คือ บิดาของ "นายแวดือราแม มะมิงจิ" ประธานคณะกรรมการอิสลามประจำจังหวัดปัตตานีคนปัจจุบัน

เป็นที่รับทราบกันทั่วไปในสังคมชายแดนภาคใต้ว่า "นายสะแปอิง บาซอ" กับ "บาบอเตะห์ มะมิงจิ" สนิทสนมอย่างยิ่งกับ "หะยีอามีน โต๊ะมีนา" ซึ่งถูกกล่าวหาจากทางราชการว่า เป็นหนึ่งแกนนำขบวนการแบ่งแยกดินแดน กระทั่งถูกจับกุมในยุคเผด็จการครองเมือง เมื่อออกมาจากคุก ถูกขึ้นบัญชีดำมีคำสั่งเก็บ จนต้องหลบหนีไปอยู่มาเลเซีย จนถึงวันสิ้นลม

"หะยีอามีน โต๊ะมีนา" เป็นลูกชาย "หะยีสุหลง โต๊ะมีนา" ผู้นำมุสลิมชายแดนใต้ ที่ถูกเผด็จการจับถ่วงน้ำ พร้อมบุตรชายคนโต หลังจากเข้าพบสันติบาลตามคำเชิญ

"หะยีอามีน โต๊ะมีนา" จึงมีฐานะเป็นพี่ชายแท้ๆ ของ "นายเด่น โต๊ะมีนา" สมาชิกวุฒิสภาจังหวัดปัตตานี

ด้วยเหตุนี้กระมัง จึงมีเสียงซุบซิบว่า "นายสะแปอิง บาซอ" เป็นแกนนำสำคัญของ "ขบวนการแบ่งแยกดินแดนบีอาร์เอ็น โคออดิเนต" มีส่วนเกี่ยวข้องกับการก่อความไม่สงบในภาคใต้หลายครั้ง

เป็นเสียงซุบซิบ อันสอดรับกับข่าวคราวความเคลื่อนไหวของอุสตาซ แห่ง "โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ" ที่มักจะถูกระบุว่า เข้าไปมีส่วนพัวพันกับการก่อความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้อยู่เป็นระยะ

ดังจะเห็นได้จากการออกหมายจับ "นายอาหมัด ตือฮะ" อดีตอุสตาซของ "โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ" เมื่อวันที่ 25 กันยายน 2547 หลังจากเจ้าหน้าที่ค้นบ้านพัก พบอาวุธ เครื่องกระสุนปืน พร้อมอุปกรณ์เดินป่า และเอกสารปลุกระดมหลายรายการ

ข้อมูลของรัฐระบุว่า "นายอาหมัด ตือฮะ" เป็นหนึ่งในแกนนำคนสำคัญของกลุ่มผู้ก่อความไม่สงบ มีชื่อเป็นสมาชิกของกลุ่มก่อการร้ายบีอาร์เอ็น รับผิดชอบเคลื่อนไหวสร้างสถานการณ์ในจังหวัดยะลา

อีกคน คือ "นายอุสมาน ดอเล๊าะ" อายุ 42 ปี อยู่บ้านเลขที่ 4 หมู่ที่ 6 บ้านบ่อเจ็ดลูก ตำบลยุโป อำเภอเมืองยะลา อดีตอุสตาซของ "โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ" ต่อมาเปลี่ยนตำแหน่งมาดูแลรถบัสรับส่งนักเรียนของโรงเรียนแห่งนี้

"นายอุสมาน ดอเล๊าะ" ถูกคนร้าย 2 คน ขับรถกระบะสีเขียว กระหน่ำยิงเสียชีวิตหลังเสร็จจากละหมาดที่มัสยิด มุ่งหน้ากลับบ้าน เมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2547 ที่ผ่านมา

คนในพื้นที่ซุบซิบกันมาก่อนล่วงหน้าแล้วว่า พบชื่อ "นายอุสมาน ดอเล๊าะ" ปรากฏอยู่ในบัญชีดำของกลไกรัฐ การตายของชายผู้นี้ จึงถูกตั้งข้อสังเกตว่า อาจจะเป็นฝีมือของคนมีสี

ประเด็นที่น่าสนใจอย่างยิ่ง ก็คือ ในเหตุการณ์บุกฐานทหาร - ตำรวจ เมื่อวันที่ 28 เมษายน 2547 มีญาติของ "นายอุสมาน ดอเล๊าะ" เสียชีวิตถึง 6 คน

หลังจากนั้น ทาง "โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ" ก็คัดชื่อ "นายอุสมาน ดอเล๊าะ" พ้นจากการเป็นครูสอนศาสนา ตั้งแต่เดือนกรกฎาคม 2547 อ้างว่าขาดสอนโดยไม่แจ้งเหตุผล

"นายนิเดร์ วาบา" นายกสมาคมโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้ บอกกับ "ประชาไท" ว่า ก่อนหน้านี้ "นายสะแปอิง บาซอ" เคยถูกคนของรัฐเชิญไปสอบปากคำหลายครั้ง

เป็นการสอบปากคำ อันสืบเนื่องมาจากอุสตาซของโรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ และโรงเรียนในเครือ เข้าไปเกี่ยวข้องกับการก่อความไม่สงบ

ในช่วงที่ "พล.อ.ชวลิต ยงใจยุทธ" รองนายกรัฐมนตรี เป็นผู้อำนวยการเสริมสร้างสันติสุขจังหวัดชายแดนภาคใต้ "นาสะแปอิง บาซอ" ถูกเชิญไปขอความร่วมมือให้ช่วยแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นอยู่เป็นระยะ

"ทุกครั้งที่ถูกเชิญ เขาก็ให้ความร่วมมือดี ผมนึกว่าเรื่องจบไปแล้ว ไม่คิดว่าจะถูกออกหมายจับอีก" เป็นคำกล่าวของ "นายนิเดร์ วาบา"

ถึงแม้ "นายสะแปอิง บาซอ" จะให้ความร่วมมือ ตามที่ทางราชการร้องขอเป็นอย่างดี

ทว่า สำหรับสมาคมโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้แล้ว "นายนิเดร์ วาบา" บอกว่า ครูใหญ่คนนี้ ไม่ค่อยให้ความร่วมมือเท่าใดนัก เห็นได้จากการไม่เข้าร่วมประชุมกับสมาคมฯ โดยเฉพาะไม่ยอมประชุมร่วมกับหน่วยงานราชการ เกี่ยวกับการการเรียนการสอน

นี่คือ ภาพลักษณ์ของ "โรงเรียนธรรมวิทยามูลนิธิ" และบทบาทของ "นายสะแปอิง บาซอ" ผู้นำพาโรงเรียนนี้สู่ความรุ่งเรือง
เป็นบทบาทของผู้บริหารโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม ที่วันนี้ถูกยกระดับให้แกนนำคนสำคัญของขบวนการก่อความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้

เป็นแกนนำสำคัญระดับที่หน่วยงานของรัฐไทยเชื่อว่า ชายชื่อ "นายสะแปอิง บาซอ" ผู้นี้ คือ ว่าที่นายกรัฐมนตรีแห่งรัฐปัตตานี

ประชาไทรายงาน