โรงแรมสุขสมบูรณ์
---------------------------

เย็นวันนั้น เราพากันไปที่สมาพันธ์แม่หญิงแขวงคำม่วน ด้วยหวังว่าจะได้พบกับ แม่หญิงสิมมา พงสะหวัด ประธานสหพันธ์ฯ เจ้าหน้าที่บอกเราว่าเอื้อยสิมมาไม่อยู่ เข้าไปในนากายเรื่องโครงกรน้ำเทิน 2 จะกลับมาวันพรุ่งนี้

เป็นอันว่าเราคลาดกัน แต่ก็ตั้งใจว่าพรุ่งนี้จะลองเสี่ยงดวงอีกที

อยู่ในลาว เราได้ความรู้สึกอุ่นใจประการหนึ่งคือ การยิ้มแย้มโอภาปราศรัย และท่าทีที่เต็มใจต้อนรับของคนลาว ...ที่สหพันธ์แม่หญิงแขวงคำม่วนก็เช่นกัน ทุกคนยิ้มแย้มและเชื้อเชิญเราให้มาอีกครั้งในวันพรุ่งนี้

เมื่อคลาดจากเป้าหมายเดิม เราทั้ง 3 คนจึงตกลงใจว่าจะค้างคืนอยู่ที่นี่ เพื่อพรุ่งนี้จะได้มีโอกาสพูดคุยกับคนของฝ่ายรัฐบาลลาวบ้าง อีกประการคือ เราไม่อยากต้องข้ามไป-มา อีกครั้งในวันพรุ่งนี้ เพราะยัง "เข็ด" กับท่าทีของเจ้าน้าที่ ต.ม. ฝั่งไทยอยู่

ช่างภาพของเราบอกว่า "เมื่อเทียบกับต้นทุนทางอารมณ์ที่ต้องเสียไปแล้ว นับว่าไม่คุ้ม"

ประชาไทเคยพบกับแม่หญิงสิมมาเมื่อครั้งที่ไปประชุมเรื่องเขื่อนน้ำเทินที่เวียงจันทร์ ปลายปีที่แล้ว และได้อาศัยติดรถของเธอออกมาจากที่ประชุมซึ่งอยู่ไกลชุมชนมากพอดู

เราได้พูดคุยกันพอสมควร เธอเชื้อเชิญให้เราไปเที่ยวแขวงคำม่วนถ้ามีโอกาส เราจึงถือว่าไหน ๆ ก็มาต่างบ้านต่างเมือง เราก็จะยึดถือคำเชื้อเชิญครั้งนั้นเป็นแม่นมั่น

จากคำแนะนำของคนขับรถชาวลาว และลุงเถียร บอกว่าโรงแรมสวย ๆ ริมฝั่งโขงอยู่ไม่ไกลจากด่านท่าแขกนัก เป็นตึก 4 ชั้น เดินไปทางขวามือของด่าน ต.ม. ท่าแขก

เราเดินไปตามคำบอกเล่า ยังไม่ทันเห็นตึก 4 ชั้น เราพบตึกสมัยอาณานิคม ชั้นเดียวขนาดย่อม ๆ ป้ายด้านหน้าเขียนเป็นภาษาลาว อ่านเป็นภาษาไทยได้ว่า "โรงแรมสุขสมบูรณ์" เท้าทั้ง 3 คู่เลี้ยวเข้าไปหลังป้ายอย่างพร้อมเพรียง

เราได้ห้องพักระดับน่าพอใจในราคา 310 บาทต่อคืน ห้องพักของโรงแรมที่นี่ตกแต่งเหมือนอยู่ในยุคดิสโก้ ผนังห้องบุด้วยหนัง แต่ละห้องใช้สีเกือบไม่เหมือนกันเลย

เย็นย่ำแล้ว เราตัดสินใจไปเติมอาหารใส่ท้องเดินเลยไปไม่ถึง 50 เมตรเราพบโรงแรมที่ได้รับการแนะนำมา เราแวะกินอาหารเย็นกันที่ร้านอาหารหน้าโรงแรม พนักงานเสิร์ฟเป็นสาวเวียดนามที่ติดละครภาษาเวียดนามงอมแงม เธอฟังภาษาไทยไม่ค่อยออก เราจึงอาศัยชี้เมนูแทนการพูด แต่ก็ไม่วายได้อาหารคนละประเภท

คุยกับแม่หญิงลาว

เช้าวันรุ่งขึ้น หลังจากไปเดินทอดน่อง รอบตัวเมืองเก่าแล้ว เราก็อาศัยเท้า 2 ข้างพากันไปที่สหพันธ์แม่หญิงแขวงคำม่วน

วันนี้เราไม่ได้มาเสียเที่ยว แม่หญิงสิมมา พงสะหวัด ประธานสหพันธ์แม่หญิงแขวงคำม่วน อยู่ในห้องทำงาน เมื่อพวกเรามาถึง เจ้าหน้าที่พาเราขึ้นไปพบเธอที่ตึกเก่า 2 ชั้น ในตัวเมืองท่าแขกหลงเหลือตึกเก่าสมัยอาณานิคมมากทีเดียว ส่วนใหญ่ยังใช้งานอยู่ และไม่น้อยเลยที่ใช้เป็นสถานที่ราชการ

แม่หญิงสิมมา ออกมาต้อนรับเราด้วยทีท่ายิ้มแย้ม เราเท้าความไว้กับเอื้อยที่นี่เมื่อวาน คาดว่าเธอคงได้รับการบอกเล่าแล้ว

เอื้อยสิมาเล่ากับประชาไทว่าเธอเพิ่งกลับจากการหมู่บ้านในเขตป่านากาย โครงการเขื่อนไฟฟ้าน้ำเทิน 2 ได้จัดงบประมาณในการพัฒนาท้องถิ่นทุรกันดารต่าง ๆ เป็นจำนวนมาก รวมถึงพื้นที่ที่ไม่ได้รับผลกระทบจากเขื่อนก็ได้รับงบประมาณดังกล่าวด้วย เธอกลับออกมาพร้อมชาวบ้านทั้งหญิงและชายเพื่อจะพาพวกเขามาอบรมพัฒนาอาชีพ

"ก่อนหน้านี้ เอาจักรเย็บผ้า กับรถไถไปให้อย่างละหนึ่ง ผ่านไปหลายเดือนเข้าไปเยี่ยมอีกทีก็ยังวางอยู่อย่างนั้น เพราะใช้ไม่เป็น" เอื้อยสิมมา เล่ากลั้วหัวเราะ พร้อมอธิบายต่อว่า จึงเป็นหน้าที่ของทางสหพันธ์แม่หญิงแขวงคำม่วนที่จะพาชาวบ้านมาอบรมวิธีเย็บผ้า การใช้จักร และการใช้รถไถ รวมถึงการถอดประกอบด้วย

ชาวบ้านเหล่านี้ เข้ามาอบรมพร้อมพักอาศัยในสหพันธ์เนื่องจากการเดินทางกลับไปยังหมู่บ้านเป็นเรื่องยากลำบากมาก เอื้อยเล่าว่า จะต้องเข้าไปถึงเขตบ้านนากาย แล้วล่องเรือขึ้นไปตามสายน้ำเทิน เข้าไปในป่า

ชาวบ้านที่อาศัยอยู่ในป่า ปลูกข้าวได้ไม่เพียงพอต่อการบริโภค แหล่งอาหารสำคัญคืออาหารป่าและสัตว์ป่า "เราเห็นเขาจับมากินก็รู้ว่าผิดกฎหมายแต่ก็ต้องให้เขากิน เพราะเป็นอาหารของเขา"

เธอออกปากชวนเราเข้าไปในเขตหมู่บ้านที่อยู่ลึกเข้าไปในป่า เราตกลงทันที เมื่อถามถึงสัตว์ป่าที่คาดว่าจะได้เจอ เธอตอบว่า "ช้างก็มี เสือก็มี"

เราสัญญากันว่าประมาณ เดือน 11 ปีนี้จะล่องเรือเข้าไปในเขตป่าด้วยกัน

พิณผกา งามสม