ตะลึง เหมืองแม่เมาะไม่ได้มีแค่สุสานหอย พบฟอสซิล "หมีหมา" สกุลใหม่ของโลก

ประชาไท—14 ม.ค. 2549 ผู้จัดการออนไลน์รายงานว่ามีการขุดพบฟอสซิล "หมาหมี" ชนิดและสกุลใหม่ของโลกอายุ 13 ล้านปี โดยบริเวณที่ค้นพบคือเหมืองถ่านหิน จ. ลำปาง โดยซากที่พบนั้นจะถูกนำไปแสดงในงานวันครบรอบสถาปนากรมทรัพยากรธรณี 114 ปี ที่พิพิธภัณฑ์ธรณีวิทยา อาคารมรกต ถนนพระราม 6 โดยจะเปิดให้เด็ก ๆ เข้าชมในวันนี้เนื่องในโอกาสวันเด็ก

 

ดร.เยาวลักษณ์ ชัยมณี นักธรณีวิทยา 8 สำนักธรณีวิทยา กรมทรัพยากรธรณี ก็คือการค้นพบ "แม่เมาะซิออน โพธิสัตย์ติ" (Maemohcyon potisati Pigne et al.,2006 ) ซึ่งเป็นฟอสซิลสัตว์กินเนื้อ ที่มีลักษณะผสมผสานระหว่างสุนัขและหมี และนับป็นชนิดและสกุลใหม่ของโลก ในตระกูลแอมฟิซิโอนิเด ขนาดใหญ่ อายุ 13 ล้านปี ที่เหมืองถ่านหินลิกไนต์แม่เมาะ จ.ลำปาง ที่เพิ่งได้นำมาเปิดเผยเป็นครั้งแรกด้วย

 

ดร.เยาวลักษณ์ กล่าวว่า กรมทรัพยากรธรณี ได้ร่วมศึกษาวิจัยโครงการสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ร่วมกับประเทศฝรั่งเศส โดยล่าสุดเมื่อปี 2543 ทีมวิจัยได้ขุดเจอฟันกรามล่าง จำนวน 4 ซี่ พร้อมเขี้ยวที่สมบูรณ์จากชั้นถ่านหินในบ่อเหมืองเก่าแม่เมาะ จากนั้นได้ตรวจสอบร่วมกับ ดร.สเตฟาน พิกเน ศ.จอง จาริก เอเกอร์ มหาวิทยาลัยมองเปลีเอร์ที่สอง ประเทศฝรั่งเศส เป็นเวลากว่า 5 ปี จนได้ข้อสรุปว่าเป็นฟอสซิลสัตว์กินเนื้อในตระกูลแอมฟิซิโอนิเด ขนาดใหญ่

 

ทั้งนี้ อาจจะเรียกว่า หมาหมี หรือหมีหมา ก็ได้ เนื่องจากจะมีหน้าตาคล้ายสุนัขและรูปร่างคล้ายหมี แต่บางชนิดก็คล้ายแพนด้า แต่เป็นสัตว์นักล่ามีความสามารถในการเคลื่อนที่เร็วมาก และกินเนื้อเป็นอาหาร โดยสัตว์ในตระกูลนี้มีความหลากหลายของชนิดสูงมาก ในช่วงต้นสมัยไมโอซีน (25-30 ล้านปี) จนกระทั่งในช่วงตอนปลายสมัยไมโอซีน ประมาณ 10 ล้านปีก่อน สายพันธุ์พวกนี้สูญพันธุ์ไปไม่มีลูกหลานที่วิวัฒนาการมาเป็นสัตว์กินเนื้อชนิดใดในปัจจุบัน

 

"ถ้าเทียบกับสัตว์ปัจจุบันก็คงคล้ายกับหมีหมา แต่ไม่สามารถยืนได้ 2 ขาได้ นอกจากนี้ที่ฟันจะมีลักษณะพิเศษคือจะมีทั้งฟันบดเคี้ยวแบบหมี และฟันฉีกเนื้อแบบหมา มีส่วนสูงประมาณ 1 เมตร คล้ายหมีหมา หนักราว 40-50 กก. ซึ่งสัตว์ชนิดนี้สูญพันธุ์ไปประมาณ 10 ล้านปีแล้ว"

 

นักธรณีวิทยา กล่าวต่อว่า แม้จะเคยมีการขุดพบฟอสซิลดังกล่าวในยุโรปและสหรัฐบ้าง เนื่องจากเป็นสัตว์ที่มีชีวิตอยู่ที่นั่น แต่ก็เป็นคนละชนิดและขนาดกับที่พบในประเทศไทย จึงถือเป็นชนิดใหม่ของโลก และเป็นครั้งแรกในทวีปเอเชียที่พบฟอสซิลหมาหมีที่สมบูรณ์ที่สุด และจากการค้นพบครั้งนี้สันนิษฐานว่าหมาหมีพวกนี้อพยพมาจากประเทศยุโรปเมื่อ 13 ล้านปีก่อน จากนั้นก็มีการวิวัฒนาการเปลี่ยนไป จนกลายเป็นชนิดพันธุ์ใหม่ที่แตกต่างจากในยุโรป โดยจะมีขนาดตัวเล็กกว่า ทั้งนี้ได้ตั้งชื่อให้เป็นเกียรติแก่ นายสมศักดิ์ โพธิสัตย์ อธิบดีกรมทรัพยากรธรณี คนปัจจุบัน เนื่องจากเป็นผู้สนับสนุนงานด้านธรณีวิทยามาอย่างต่อเนื่อง

 

สำหรับบริเวณที่พบฟอสซิล "หมาหมี" ซึ่งเป็นบริเวณของเหมืองถ่านหินแม่เมาะนั้น ถือเป็นพื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ด้านทรัพยากรธรณีแห่งหนึ่ง โดยก่อนหน้านี้มีการสำรวจพบสุสานหอยน้ำจืดอายุนับล้านปีในบริเวณดังกล่าวกินพื้นที่กว้างกว่า 43 ไร่ โดยชาวบ้านในพื้นที่ทำการคัดค้านการไฟฟ้าฝ่ายผลิตซึ่งมีนโยบายจะขุดเอาสุสานหอยล้านปีทิ้งไปเพื่อขุดเอาถ่านหินลิกไนต์ที่อยู่ด้านล่างมาผลิตไฟฟ้า กระทั่งเป็นเรื่องฟ้องร้องมายังกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ แต่ก็ไม่มีผล เนื่องจากในที่สุดการไฟฟ้าฝ่ายผลิตก็ผลักดันให้เหมืองถ่านหินแม่เมาะดำเนินการขุดสุสานหอยล้านปีต่อไป

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท