วันนี้ (30 มี.ค.) ที่โรงแรมเชียงใหม่ออร์คิด จ.เชียงใหม่  สภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) ได้จัดเวทีสัมมนาทางวิชาการเรื่อง สันติวิธีในสังคมพหุวัฒนธรรมมุมมองจากปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยได้ระดมสถาบันอุดมศึกษาทั่วภาคเหนือ ผู้นำองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้นำชุมชน ผู้นำศาสนา ปราชญ์ชาวบ้าน เพื่อสร้างเครือข่ายสันติวิธีแบบสังคมพหุวัฒนธรรม

นางจิราพร บุนนาค รองเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ ประธานการสัมมนา กล่าวว่า ที่ผ่านมา สังคมไทยได้ละเลยปัญหาชายแดนภาคใต้ ไม่รับรู้ความจริงที่แตกต่างในแต่ละภาคส่วนของสังคม โดยเฉพาะภาครัฐกับภาคประชาชน จึงทำให้การแก้ไขปัญหาที่ผ่านมานั้นดูเหมือนจะบิดเบือนไปจากความจริง ซึ่งภาครัฐก็พยายามแก้ไขปัญหา แต่ที่ผ่านมา ภาครัฐไม่ได้มองเห็นความต่าง จึงทำให้ปัญหาเพิ่มขึ้น และดูเหมือนว่าในขณะนี้ปัญหาเริ่มเกิดขึ้นระหว่างประชาชนกับประชาชน ซึ่งไม่แน่ว่าในอนาคตอาจขยายไปยังภาคอื่นได้

"ดังนั้น การจัดสัมมนาในครั้งนี้ จึงเป็นการเปิดเวทีรับฟังความคิดเห็นอย่างหลากหลายเกี่ยวกับต้นเหตุของปัญหา วิธีการจัดการและแก้ไขปัญหาด้วยสันติวิธี โดยให้ภาคราชการทั้งฝ่ายปกครอง ทหาร ตำรวจและอื่น ๆ รวมทั้งจากภาคประชาสังคมอันได้แก่ผู้นำองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้นำชุมชน ผู้นำศาสนา ปราชญ์ชาวบ้าน นักวิชาการ และสื่อมวลชน โดยได้เริ่มขึ้นที่ภาคเหนือเป็นแห่งแรก เพื่อสร้างเครือข่ายสันติวิธีในสังคมพหุวัฒนธรรม ให้ทุกฝ่ายอยู่ร่วมกันได้อย่างสันติสุข โดยใช้สถาบันอุดมศึกษาเป็นตัวขับเคลื่อน"

รศ.ดร.มารค ตามไท ผู้อำนวยการสถาบันศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยพายัพ กล่าวว่า ในส่วนของ ม.พายัพ ก็ได้ทำใน 4 ภารกิจของมหาวิทยาลัย คือ ผลิตบัณฑิต ทำการศึกษาวิจัย บริการด้านสังคม และทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม ซึ่งภารกิจเรื่องการผลิตบัณฑิตนั้น ทาง ม.พายัพ ยังได้ส่งเสริมประเด็นเรื่องสันติวิธีเอาไว้ในหลักสูตรด้วย ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็น

"จะเห็นได้ว่าปัญหาชายแดนใต้ทุกวันนี้ยังคงเกิดขึ้นต่อเนื่อง ดังนั้น ความปรารถนาดียังไม่พอ แต่ในส่วนสถาบันอุดมศึกษาจะต้องร่วมกันเสริมสร้างความรู้ในเรื่องสันติวิธีนี้ด้วย"

ผศ.ดร.สรรค์ วรอินทร์ ที่ปรึกษาด้านภูมิปัญญาท้องถิ่น ผู้แทนเลขาธิการคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) กล่าวว่า ทาง สกอ.สนใจเรื่องปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้มาโดยตลอด และพบว่า นักศึกษาที่เรียนอยู่ในมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์(มอ.) สงขลาและปัตตานี นั้น ส่วนใหญ่จะเป็นนักศึกษาซึ่งเป็นคนในพื้นที่ถึง 70 % ซึ่งทำให้ทุกคนล้วนคิดเหมือนกันหมด ดังนั้น จึงอยากให้ระบบสังคมพหุวัฒนธรรมฯ ได้เข้าไปเสริม เพื่อให้นักศึกษาได้เกิดความรู้สึกยอมรับความแตกต่างในวัฒนธรรมของผู้อื่น

"และที่ สกอ.มองไปถึงอนาคต ก็คือ อีกไม่กี่สิบปีข้างหน้า อาเซียนคงจะมีการรวมตัวกันเป็นกลุ่ม และวัฒนธรรมมุสลิมอาจเป็นวัฒนธรรมหลักในอาเซียน ดังนั้น ถ้าเราไม่เริ่มต้นศึกษาแบบสังคมพหุวัฒนธรรมตอนนี้ ก็อาจเกิดปัญหาความขัดแย้งได้ ซึ่งที่ผ่านมา เราละเลยมองข้ามความแตกต่างทางชาติพันธุ์ เพราะฉะนั้น ทำอย่างไรถึงจะช่วยกันลดปัญหานี้" ผศ.ดร.สรรค์ กล่าว

ด้านสุภาพรรณ์ ตั้งตรงไพโรจน์ ตัวแทนจากสถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าว จริงๆ แล้ว ทางสถาบันเอเชียศึกษา ได้ให้ความสำคัญกับปัญหาชายแดนภาคใต้มานานแล้ว เพียงแต่ก่อนนั้น จะเน้นปัญหาการย้ายถิ่น แรงงาน และปัจจุบันได้มาเน้นปัญหาความรุนแรงในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งเราได้ลงไปในพื้นที่ พบว่า ชาวบ้านเขาไม่ได้ปฏิเสธระบบการศึกษา ไม่ได้ปฏิเสธรัฐ แต่มีเงื่อนไขก็คือ ลงไปแล้วอย่าไปแทรกแซงเขา อย่าไปทำอะไรที่กระทบอัตลักษณ์ วัฒนธรรมของเขา

"ซึ่งปัจจุบัน จะเห็นว่าเงื่อนไขมันเปลี่ยนไป เราต้องมาตั้งคำถามกันว่า ช่องทางสันติวิธีที่ให้ชาวบ้านไปใช้นั้นมีหรือยัง แต่มันก็ยังบดบังและมืดมนอยู่ เพราะฉะนั้น ทำอย่างไร รัฐจึงจะคลายความรุนแรงนั้นได้ ซึ่งหากจะทำการศึกษาแบบสังคมพหุวัฒนธรรมจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องขอความร่วมมือในการทำวิจัยกับหลายๆ สถาบัน โดยลงไปศึกษาในพื้นที่" ตัวแทนสถาบันเอเชียศึกษา กล่าว

ในขณะที่ นายพิชัย รัตนพล ประธานกรรมการยุทธศาสตร์สันติวิธี กล่าวว่า ในอดีต นโยบายรัฐมักเชื่อว่า ความมั่นคงคือการทำให้สังคมไทยนั้นเหมือนๆ กัน การทำให้เหมือนคือความมั่นคง การแตกแยกคือความไม่มั่นคง ใครทำความแตกต่างต้องจัดการตอบโต้ เพราะฉะนั้นจึงเป็นปัญหาชายแดนภาคใต้เป็นบทเรียนที่สะท้อนออกมาให้เห็น

"กรณีปัญหาชายแดนภาคใต้ ต้องยอมรับว่าพื้นที่การเมือง สิทธิเสรีภาพได้ถูกจำกัด ถูกปิดกั้นโดยไม่รู้ตัว ซึ่งทาง สมช.ได้พยายามสร้างแนวคิดใหม่ คือเคารพในความแตกต่าง เพราะฉะนั้นทำอย่างไรเราถึงจะมองความแตกต่าง โดยไม่ถูกมองว่าไปทางลบ"ประธานกรรมการยุทธศาสตร์สันติวิธี กล่าวทิ้งท้าย.