ขัดขืนอารยะ  : "ยา" วิทยาศาสตร์บนกลไกตลาด

วิทยากร  บุญเรือง

หลายคนคงชอบอ่าน-ชม นวนิยายแนววิทยาศาสตร์หรือหนัง Sci-Fi ที่กล่าวถึงจินตนาการในโลกที่วิทยาศาสตร์ก้าวหน้าไปถึงขีดสุด ... วิทยาศาสตร์ที่สามารถอำนวยความสะดวกให้แก่มนุษย์อย่างสบายแฮ

ไม่ว่าจะเป็นหุ่นยนต์ที่ทำงานหนักแทนคน การเดินทางไปตั้งถิ่นฐานบนอวกาศ หรือยารักษาโรคที่ทำให้มนุษย์โลกมีอายุยืนยาวขึ้น --- สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่ไม่เหนือความสามารถของมนุษย์เท่าไรนัก แต่สิ่งที่น่ากลัวสำหรับการพัฒนาทางวิทยาศาสตร์เหล่านั้นคือ มนุษย์ทุกคนจะได้รับประโยชน์แบบเท่าเทียมกันหรือไม่ ?

ซึ่งในปัจจุบัน ... ในอพาร์ตเมนท์หรูๆ เราอาจจะเห็นหุ่นยนต์ถูพื้นกวาดพื้นแทนแม่บ้าน , มนุษย์โลกที่มีตังค์หลายคนก็ได้ไปเหยียบอวกาศแบบเชิงท่องเที่ยวมาแล้ว , และคนมีเงินหลายคนก็มียาแพงๆ เอาไว้รักษาอาการป่วยไข้ต่างๆ ที่ได้ผลกว่ายาราคาจิ๊บจ๊อย  --- ในปัจจุบันคนส่วนหนึ่งที่มีเงินก็ได้ใช้ชีวิตหยั่งกะถอดแบบมาจากนวนิยายวิทยาศาสตร์อย่างที่เราๆ ท่านๆ ได้อ่านกัน

แต่ไม่ใช่สำหรับคนส่วนใหญ่!

ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์เป็นสิ่งที่เราไม่ควรปฏิเสธ แต่เราควรตั้งคำถามและหาวิธีแก้ไขโจทย์ที่ว่าจะทำให้ความก้าวหน้านั้นรับใช้คนส่วนใหญ่ได้อย่างไร?  โดยเฉพาะเรื่องวิทยาการความก้าวหน้าของยารักษาโรคที่เป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิตของมนุษย์ --- ซึ่งเรื่องนี้วิทยาศาสตร์น่าจะทำหน้าที่ของมันภายใต้พื้นฐานของการทำเพื่อสังคมโดยไม่มุ่งหวังกำไร

แต่ปัจจุบันความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ในการผลิตยารักษาโรค มันกลับยืนอยู่บนพื้นฐานกลไกกลตลาด --- และอุตสาหกรรมบรรษัทผลิตยายังเป็นรากฐานการทำกำไรให้แก่นายทุนและฝ่ายปกครองที่สำคัญให้กับระบบทุนนิยมปัจจุบัน

เพราะความเจ็บป่วยของมนุษย์คือสินค้าที่จะไม่มีวันหมดไป ... แน่ล่ะว่าใครจะไปรู้ว่าในปัจจุบันแต่ละโรคไม่ว่าจะเป็น เอดส์,มะเร็ง,นกเขาไม่ขัน ฯลฯ โรคเหล่านี้ในห้องทดลองเขาอาจจะมีสูตรลับที่สามารถรักษาให้มันหายขาดได้ แต่จะทำให้มันหายขาดไปทำไม? สู้เราเลี้ยงไข้เลี้ยงต้อยโรคร้ายเหล่านั้นไว้ทำกำไรกับยาตัวใหม่ที่แล็ปของบรรษัทยายักษ์ใหญ่ค่อยๆ ทยอยออกมันมาหากินกับชาวโลก ผู้ที่หนีการ เกิด-แก่-เจ็บ-ตาย นี้ไปไหนไม่ได้แล้ว ไม่ดีกว่าหรือ?

ยารักษาโรคยังคงเป็นสินค้าที่ความต้องการมันยังคงล้นเฝือมหาศาล! --- และบรรษัทยาก็มีข้ออ้างไว้เต็มกระเป๋าในการค่อยๆ พัฒนา , ทำให้มันมีราคาแพง และกีดกันคนไม่มีกะตังค์ออกไปจากการใช้ยาเหล่านี้ คนไม่มีกะตังค์เป็นพรีเซนเตอร์ชั้นยอดให้กับบรรษัทยาทั้งหลาย ... คุณไม่มีตังค์ซื้อยาแพงๆ ของเรา เห็นมั๊ย! คุณจะตายแบบทุรนทุราย แบบคนจนๆ เหล่านั้น!

และเมื่อถามว่าทำไมยาของพวกเราราคาแพง --- อืมม ... ก็เพราะยาทุกเม็ดเกิดจากความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ไง เราต้องค้นคว้าวิจัย ทำให้ต้นทุนมันสูงเข้าใจมั๊ย?

แต่สิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับข้ออ้างของบรรษัทยาที่ว่าพวกเขาได้ทุ่มเม็ดเงินมหาศาลลงไปในการวิจัยนั้น เป็นความจริงเพียงส่วนเดียว ความจริงที่คาดไม่ถึงที่เขาปิดบังไว้ก็คือ เงินจำนวนมหาศาลพอๆ กันกับงบพัฒนาวิจัยนั้นถูกใช้ไปในการล๊อบบี้นักการเมืองและบริจาคให้พรรคการเมืองใหญ่-รัฐบาล-ฝ่ายปกครอง-ชนชั้นนำทั่วโลกเพื่อแลกกับการออกกฎหมายที่เข้มงวดเกี่ยวกับลิขสิทธิ์ ทำให้พวกเขาขายยาได้แพงๆ ไปได้เรื่อยๆ

ยาหนึ่งเม็ดจึงประกอบไปด้วย ค่าวัตถุดิบและแรงงานการผลิต ( ที่ต่ำมาก ) , ค่ามันสมอง ( ที่สูงมาก ) , ค่าล๊อบบี้ (ที่สูงมากเช่นกัน) อ้อ! แล้วยาลืมค่าบริหาร,ประชาสัมพันธ์และทำการตลาดด้วยล่ะ! ( ก็สูงมากเช่นเดียวกัน )

ที่มาตาราง : http://cgkd.anu.edu.au/menus/PDFs/Patents%20and%20FTA%20final.pdf

ในปี 2001 จะพบว่าบรรษัทยายักษ์ใหญ่ทั้งหลายออกเงินลงทุนค่าวิจัยและพัฒนา ( R & D ) น้อยกว่าค่า ทำการตลาดและค่าบริหารที่อาจมีค่าล็อบบี้สอดไส้อยู่ ( Marketing/advertising/administration ) เกือบเท่าตัว

ที่มาตาราง : http://en.wikipedia.org/wiki/Pharmaceutical_industry

และในปี 2004 เราจะพบว่าเมื่อเทียบกับรายได้รวมแล้ว ค่าพัฒนาและวิจัยของบรรษัทยามันก็เปรียบเสมือนเศษเงินดีๆ นี่เอง ... และผลจากการล๊อบบี้ทำให้กฎหมายลิขสทธิ์ถูกบังคับใช้อย่างเข้มงวดทั่วโลก ทำให้เป็นครั้งแรกที่มูลค่าการค้าขายในอุตสาหกรรมนี้พุ่งสูงถึง 600 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ เมื่อปี 2006

เหตุผลที่อ้างถึงการนำเงินไปพัฒนาและวิจัยต่อนั้นมันจึงเป็นเพียงเหตุผลหลอกเด็ก กำไรมหาศาลจากการขายยามันพยายามดำรงทฤษฎีชนชั้นไว้ต่างหาก มีหลายคนที่เงินจากการทำกำไรบนโรคร้ายต้องคอยไปประเคนสู่พวกเขา ไม่ว่าจะเป็น CEO มือฉกาจ, ล็อบบี้ยิสต์ลิ้นสองแฉก ,นักการเมืองผู้ไหลลื่น , ชนชั้นปกครองผู้บ้าอำนาจ และชนชั้นนำที่ชอบทำนาบนหลังคน

แน่ล่ะถ้ายาถูกลงคนที่กล่าวไปเหล่านั้นจะมีอำนาจในสังคมเหมือนเดิมหรือไม่? บรรษัทและรัฐชาติจะคงความศักดิ์สิทธิ์หรือไม่? หากคนจนๆ สามารถเข้าถึงปัจจัยที่โดนกีดกันได้อย่างเท่าเทียม ... แต่ทั้งนี้หลายๆ ประเทศที่มีแนวคิดสังคมนิยมอ่อนๆ ก็เริ่มที่จะกระจายยาราคาถูกให้ประชาชนของเขาบ้างแล้ว 

ส่วนประเทศไทยที่ว่าจะทำเลียนแบบบ้างนั้น ตอนนี้เรายังให้คำตอบไม่ได้ว่ารัฐบาลจากการรัฐประหารนี้จะสามารถทนแรงเสียดทานจากการกดดันของประเทศมหาอำนาจได้อีกนานเท่าไร? เพราะรัฐบาลไทยไม่มีแนวทางสังคมนิยม และรัฐบาลไทยพร้อมที่จะสอพลอชาติมหาอำนาจได้ทุกเมื่อ โดยเฉพาะการใช้ข้ออ้างทางเศรษฐกิจ ★