ชูวัส ฤกษ์ศิริสุข

เป็นเรื่องน่าเศร้าและน่าเสียใจอย่างยิ่ง กรณีการปะทะระหว่างผู้ชุมนุมภายใต้การนำของแนวร่วมประชาธิปไตยขับไล่เผด็จการ (ปราบกบฏ) หรือ นปก. ที่เรียกร้องให้ พล.อ.เปรม ติณสูลานนท์ ประธานองคมนตรี ลาออกจากตำแหน่ง กับเจ้าหน้าที่ตำรวจ ในระหว่างที่ผู้ชุมนุมพยายามจะเข้าไปปักหลักชุมนุมบริเวณสี่เสาเทเวศน์ หน้าบ้านพักทางราชการของ พล.อ.เปรม เมื่อคืนวันที่ 22 กรกฎาคมที่ผ่านมา ส่งผลให้เจ้าหน้าที่ตำรวจและผู้ชมนุมบาดเจ็บกว่าสองร้อยคน

เราไม่เห็นด้วยกับความรุนแรง ไม่ว่าจะเกิดขึ้นจากฝ่ายไหน กระนั้นยังพึงต้องย้ำเตือนว่า สิทธิในการชุมนุมเป็นเรื่องที่รัฐต้องปกป้องดูแล และส่งเสริมให้เกิดขึ้น รัฐไม่สามารถใช้ "ความกลัวความรุนแรง" มาเป็นเหตุผลละเมิดสิทธิการชุมนุม

ขณะที่ผู้ชุมนุมพึงตระหนักว่า มีแต่การชุมนุมด้วยความอดกลั้น สันติ จึงเป็นการชุมนุมที่สร้างสรรค์ และจะทำให้การชุมนุมเป็นพื้นที่แสดงออกซึ่งความคิดเห็นของคนหลากหลายและกว้างขวางได้

เราไม่เห็นด้วยกับความรุนแรง กระนั้น เราจำเป็นต้องเตือนสติว่า การย้ำเตือนและเอาแต่ประณามความรุนแรง โดยมิได้พิจารณาต้นเหตุของปัญหา นั่นคือความรุนแรงชนิดที่มีอานุภาพร้ายแรงไม่แพ้ก้อนอิฐหรือกระสุนปืน

อย่าลืมว่า ระหว่าง 14 ตุลาคม 2516 จนถึง 6 ตุลาคม 2519 สถานการณ์การประท้วงของนักศึกษาประชาชนเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง พร้อมๆ ไปกับความพยายามสร้างภาพให้การประท้วงนั้นรุนแรง นำไปสู่การสร้างความชอบธรรมให้ล้อมปราบนักศึกษาในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2519

เราไม่เห็นด้วยกับความรุนแรงที่เกิดขึ้นใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้แน่นอน แต่การประณามก่นด่าสาบแช่งมิใช่หรือ ที่ทำให้เกิดข้อเรียกร้องและแรงกดดันให้ปราบปรามกลุ่มผู้ก่อความไม่สงบในสามจังหวัดชายแดนอย่างโหดเหี้ยมและเด็ดขาด ซึ่งทำให้ปัญหาสะสม บานปลาย และยากเกินเยียวยา

เราต่างรู้ว่า ความรุนแรงที่เกิดขึ้น เป็นเพียงปัญหาปลายเหตุ เป็นดั่งยอดภูเขาน้ำแข็งที่ยังมีปัญหามากมายและกว้างใหญ่ไพศาลอยู่เบื้องล่าง ไม่ว่าอย่างไรเรายังต้องเชื่อมั่นในมนุษย์ ไม่มีใครอยากเจ็บ อยากเสี่ยง ไม่ว่าจะด้วยอามิสสินจ้างแค่ไหน หากเพียงแต่เขามีช่องทางที่จะเรียกร้องความเป็นธรรมได้ ความรุนแรงที่เป็นทางออกสุดท้ายคงไม่เกิดขึ้น

กล่าวอย่างถึงที่สุด สังคมไทยต้องตอบคำถามร่วมกันให้ได้ว่า ความรุนแรงที่เราเห็นในคืนวันที่ 22 กรกฎาคม หากไม่ได้เกิดขึ้นจาก "ความไม่เป็นธรรมอย่างเป็นระบบ" แล้วเกิดขึ้นจากอะไร

อะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้ผู้ชุมนุมบางส่วนนึกถึงอาวุธที่เรียกว่า "ความรุนแรง" ขึ้นมาตอบโต้หรือหยิบมันมาใช้ ทั้งๆ ที่รู้ว่ายากจะสร้างการยอมรับ และทำไมการชุมนุมต่อต้านและขับไล่รัฐบาลก่อนหน้านั้น หรือนับเนื่องมาตลอดเกือบ 15 ปีหลังเหตุการณ์พฤษภา 2535 อาวุธชนิดนี้แทบจะไม่เคยถูกหยิบมาใช้เลย

ขณะที่วัยรุ่นฝรั่งเศส ก่อการจราจล เผารถยนต์ไปหลายระลอกนับแล้วเป็นพันคัน นักการเมืองฝรั่งเศสเลือกที่จะสรุปบทเรียนและเข้าถึงปัญหา พร้อมกับยอมรับว่า นี่เป็นปัญหาที่สังคมฝรั่งเศสต้องแก้อันเนื่องมาจากอคติด้านเชื้อชาติ

ขณะที่ในบ้านเรา สื่อและผู้มีอำนาจ อยากจะเห็นอะไรที่มันเด็ดขาดกับผู้ชุมนุม สื่อบ้านเราเลือกที่จะเดินตามผู้มีอำนาจอย่างเชื่องๆ ด้วยการพาดหัวตัวไม้ว่า การปะทะกันในคืนนั้นเป็นที่น่าอายในสายตาประชาคมโลก แต่สื่อบ้านเราหลงลืม หรือเลือกที่จะปิดตาข้างหนึ่ง เพื่อจะมองไม่เห็นว่า สิ่งที่น่าอายที่สุดและทำให้เราลดชั้นจากประเทศผู้นำในภูมิภาค ให้เหลือศักดิ์ศรีแค่ประเทศอนารยะเผ่าหนึ่งที่เป็นแต่ใช้อาวุธเพื่อได้อำนาจรัฐอยู่อย่างไม่เลิกรา

มองย้อนกลับไปดูดีๆ ว่า มันเป็นเรื่องน่าอายไหมที่ฝรั่งเศส ประท้วงเผารถยนต์ เป็นเรื่องน่าอายไหมในการประท้วงของสหภาพแรงงานเกาหลีใต้ในหลายกรณี

ถ้าไม่ นั่นก็หมายความว่า การโหมกระแสให้ผู้ชุมนุมเลวร้าย ผิดบาป ป่าเถื่อน โดยมิได้เข้าใจถึงปัญหารากเหง้า โดยสื่อและผู้คนในบ้านเรา ในทางหนึ่งก็คือ การใช้วาทกรรมความรุนแรงตอบโต้ดุจดั่งเป็นอาวุธที่ร้ายกาจและรุนแรงซึ่งอาจนำไปสู่การปราบปรามผู้ชุมนุมอย่างชอบธรรม ท่ามกลางเสียงโห่ร้องสรรเสริญ เหมือนตอน 6 ตุลา 2519 เหมือนตอนล้อมปราบที่มัสยิดกรือเซะ

ย้ำเตือนอีกครั้ง เราไม่เห็นด้วยกับความรุนแรง ขณะที่เราก็เชื่อว่ามนุษย์ทุกคนบนโลกใบนี้อยากที่จะเป็นคนดี และอยากอยู่ในสังคมแห่งสันติด้วยกันทั้งนั้น ไม่มากไม่น้อยไปกว่ากัน