รัฐบาลไทยทุ่ม 4 หมื่นล้านแทรกแซงข้าว

นายมิ่งขวัญ แสงสุวรรณ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า ในการประชุม ครม.วานนี้ (13 พ.ค.) ได้หารือเกี่ยวกับปัญหาราคาข้าว และมีมติว่าเพื่อรักษาเสถียรภาพราคาข้าวให้แก่ชาวนา รัฐบาลจะรับซื้อข้าวเปลือกหอมมะลิในราคา 19,000-20,000 บาทต่อตัน ข้าวเปลือกเจ้าราคา 14,000 บาทต่อตัน และข้าวเปลือกเหนียวราคา 9,000 บาทต่อตัน ทั้งนี้ข้าวที่รับซื้อจะต้องมีความชื้นอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน 15%

ทั้งนี้ในส่วนข้าวเปลือกเหนียว หากมีความชื้นเกิน 25% รัฐบาลจะรับซื้อในราคา 7,000 บาทต่อตัน อย่างไรก็ตามขณะนี้มีโรงสีหลายแห่งที่มีปัญหาสภาพคล่องทางการเงิน เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว ทางธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) จะปล่อยเงินกู้พิเศษให้แก่โรงสีที่เข้าร่วมโครงการรับซื้อข้าวเปลือกเหนียวของรัฐบาล

นอกจากนี้ยังมีการลงนามในประกาศ การยกเลิกควบคุมการขนย้ายข้าวเปลือกข้าวสาร ปี 2551 เพื่อให้มีการขนย้ายข้าวข้ามจังหวัดได้ เพื่อให้ชาวนาได้ประโยชน์เต็มที่จากราคาข้าวที่โรงสีประกาศรับซื้อ เพราะชาวนาจะสามารถเลือกขายข้าวให้แก่โรงสีได้ทุกจังหวัด

โดยมีรายงานข่าวจากสมาคมโรงสีข้าวไทย เปิดเผยว่า ขณะนี้มีข้าวเปลือกเจ้าที่อยู่ในมือชาวนาประมาณ 3 ล้านตันข้าวเปลือก โดยจะทยอยเข้าสู่ตลาดตั้งแต่เดือนปลายเดือนพ.ค.ไปจนถึงต้นเดือนก.ค. ทั้งนี้หากรัฐบาลจะเข้าไปรับซื้อข้าวทั้งหมดในราคาตันละ 14,000 บาท คาดว่ารัฐบาลจะใช้เงินในการรับซื้อข้าวเปลือกเจ้าอย่างเดียวประมาณ 4.2 หมื่นล้านบาท

ทั้งนี้นายประสิทธิ์ บุญเฉย นายกสมาคมชาวนาไทย กล่าวว่า การที่รัฐออกมากำหนดแทรกแซงราคาข้าว โดยกำหนดรับซื้อข้าวเปลือกความชื้นไม่เกิน 15% ข้าวขาวตันละ 1.4 หมื่นบาท ข้าวเหนียวตันละ 9 พันบาท และข้าวหอมมะลิตันละ 1.9-2 หมื่นบาทนั้น รัฐไม่น่าจะดำเนินการได้ เพราะการรับซื้อข้าวเปลือก รัฐจะต้องแบกภาระการสีแปรสภาพข้าว รวมถึงภาระสถานที่จัดเก็บ จึงสงสัยว่ารัฐออกมาดำเนินการเช่นนี้เพื่อหวังเพิ่มเครดิตให้ตัวเองหรือไม่

ทั้งที่สมาคมได้เสนอให้รัฐดูแลราคาข้าวผ่านการขายรัฐต่อรัฐ หรือให้องค์การคลังสินค้า (อคส.) ออกหาตลาดข้าว และให้มีการซื้อข้าวขายข้าวระหว่างโรงสีและผู้ส่งออก ในราคาตันละ 2 หมื่นบาท ส่วนการซื้อข้าวระหว่างโรงสีและชาวนาให้อยู่ในอัตราตันละ 1.5 หมื่นบาท ซึ่งเป็นวิธีการที่ได้ประโยชน์ทุกฝ่าย

นายประสิทธิ์ได้กล่าวในการสัมมนาวิชาการ เรื่อง "วิกฤติข้าวเอเชีย โอกาสข้าวไทย จริงหรือ ?"ว่า ราคาข้าวที่กำลังลดลงขณะนี้ นอกจากสาเหตุด้านการตลาดแล้ว ยังเกิดจากฝนตกต่อเนื่อง ทำให้ความชื้นสูงขึ้นเฉลี่ยที่ 20-30% โรงสีจึงกำหนดตัดราคาความชื้นเปอร์เซ็นต์ละ 200 บาท ทำให้ชาวนามีรายได้ลดลง ขณะที่ต้นทุนการผลิตเพิ่มขึ้นเท่าตัว

ชาวนาต้องเผชิญกับกับภาวะต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น โดยเฉพาะราคาปุ๋ย โดยปุ๋ยเคมีสูตร 46-0-0 (ยูเรีย) ปี 2549 ราคาตันละ 11,000 บาท และปัจจุบันอยู่ที่ตันละ 18,000 บาท สารเคมียาปราบวัชพืชฆ่าหญ้า ปี 2549 ราคาแกลลอนละ 400 บาท ปี 2551 ราคาแกลลอนละ 850 บาท ดังนั้นชาวนาจะไม่ได้ประโยชน์จากราคาข้าวที่เพิ่มขึ้น และหากราคาข้าวปรับตัวลดลง ก็จะทำให้ชาวนาเข้าสู่ภาวะเดิมที่ต้นทุนสูงกว่าราคาขาย ซึ่งสิ่งที่ชาวนาต้องการ คือ อยากให้รัฐดูแลต้นทุนการผลิตประกอบกับข้อมูล

ส่วนทางด้านผู้ส่งออกชี้ว่าเป็นแค่จิตวิทยาดันราคา โดยนายชูเกียรติ โอภาสวงศ์ นายกสมาคมผู้ส่งข้าวออกต่างประเทศ กล่าวว่า กรณีที่รัฐออกมาแทรกแซงราคาข้าว น่าจะส่งผลเชิงจิตวิทยามากกว่าจะเป็นผลต่อราคาตลาดอย่างแท้จริง ซึ่งการดำเนินการดังกล่าวเป็นเหมือนการเปิดรับจำนำ กดดันให้โรงสีให้รับซื้อข้าวในราคาสูง

อย่างไรก็ตามราคาข้าวขณะนี้ปรับตัวสูงขึ้นแล้ว หลังจากที่การซื้อขายข้าวระหว่างไทยและมาเลเซียได้ข้อสรุป ทำให้ราคาข้าวสารปรับตัวเพิ่มขึ้นทันทีตันละ 2,000 บาท และจะส่งผลต่อราคาข้าวเปลือกในที่สุด

ปราโมทย์ วานิชานนท์ นายกกิตติมศักดิ์สมาคมโรงสีข้าวไทย กล่าวว่า การกำหนดแทรกแซงราคาขณะนี้จะได้ประโยชน์น้อย เพราะราคาข้าวเพิ่มขึ้นอยู่แล้วขณะนี้ รวมถึงปริมาณข้าวที่จะออกสู่ตลาดมีเพียงเล็กน้อยแล้ว ส่วนการกำหนดราคาข้าวเหนียวน่าจะเป็นผลเพื่อลดแรงกดดันการประท้วงราคาข้าวเหนียวตกต่ำมากกว่า

ทางด้านโรงสีจี้รัฐสร้างสมดุลกระบวนการข้าว โดยนายปราโมทย์กล่าวอีกว่า การขายข้าวของผู้ส่งออกให้มาเลเซีย ในปริมาณ 2 แสนตัน ราคาตันละ 950 ดอลลาร์ (ข้าวขาว 5%) ถือว่าเป็นตัวกระตุ้นการส่งออกข้าวไทย แต่เชื่อว่าจะกดราคาข้าวในประเทศให้ต่ำลง เนื่องจากราคาขายดังกล่าว ตันละ 950 ดอลลาร์ หักค่าใช้จ่ายแล้ว จะอยู่ที่ประมาณตันละ 940 ดอลลาร์ ที่ผู้ส่งออกจะได้รับและเมื่อหักค่าใช้จ่ายต่างๆ ตันละ 25 ดอลลาร์ หักกำไรมาตรฐานขั้นต่ำประมาณตันละ 50 ดอลลาร์ คิดเป็นเงินบาท ผู้ส่งออกจะขายข้าวได้ตันละประมาณ 20,000 บาท  และทำให้โรงสีสามารถรับซื้อข้าวจากเกษตรกรได้ในราคาตันละ13,000-14,000 บาท

อย่างไรก็ตาม หากราคาซื้อขายในประเทศ ไม่เป็นไปตามราคาดังกล่าว ถือว่าอาจมีการเล่นเกมของผู้ส่งออก มีการลักไก่ซื้อข้าวในประเทศไว้ก่อนก็ได้ จึงต้องการให้ภาครัฐเข้ามาดูแลกระบวนการซื้อขายข้าว ตั้งแต่ต้นทางถึงปลายทางให้ชัดเจน เพราะก่อนจะถึงข้าวนาปี ถือว่าเป็นการวัดฝีมือการบริหารจัดการของภาครัฐ เพราะหากบริหารไม่ได้ อาจถูกทุบราคาเหลือตันละ 8,000-9,000 บาท ได้ เมื่อถึงเวลานั้นถือว่าเป็นการส่งสัญญาณที่ไม่ดี

เรียบเรียงมาจาก: รัฐทุ่ม4หมื่นล้านแทรกแซงข้าว (เว็บไซต์กรุงเทพธุรกิจ - 14 พ.ค. 2551)