ผู้นำทำสิ่งที่ต้องทำ มากกว่าทำสิ่งที่ถูกต้อง

ประชาไททำหน้าที่เป็นเวที เนื้อหาและท่าที ความคิดเห็นของผู้เขียน อาจไม่จำเป็นต้องเหมือนกองบรรณาธิการ

\Do the things right-ทำในสิ่งที่ต้องทำ\" และ \"Do the right things-ทำในสิ่งที่ถูกต้อง\" สองคำนี้คงทำให้บางคนเกิดความสงสัยไขว้เขวว่า นัยยะความหมายมีความแตกต่าง ใกล้เคียงหรือเหมือนกันอย่างไร เชิงปรัชญาอาจนำไปสู่การอธิบายได้ว่า “การทำในสิ่งที่ถูกต้อง” เป็นการตอบสนองต่อสถานะ บทบาทหน้าที่และความรับผิดชอบบนเงื่อนไขที่กำหนด มีมาตรวัดที่เป็นมาตรฐาน จารีตหรือบรรทัดฐานขององค์กรและสังคมเป็นเครื่องตัดสิน ส่วน“การทำในสิ่งที่ต้องทำ” จะเป็นการเลือกกระทำอย่างใดตามสถานการณ์ สภาพแวดล้อมและแรงจูงใจ โดยมีประสบการณ์และอุดมการณ์ของบุคคลเป็นปัจจัยสำคัญ นอกจากนี้การมองความสัมพันธ์เชื่อมโยงระหว่างกัน สามารถตีความได้ว่า “สิ่งที่ต้องทำ” อาจเป็นสิ่งเดียวหรือต่างกันกับ “สิ่งที่ถูกต้อง” และ “สิ่งที่ถูกต้อง” จะเป็นหรือไม่เป็น “สิ่งที่ต้องกระทำ” ก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับแนวคิด มุมมองของบุคคล การสนับสนุนหรือเงื่อนไขจากองค์กรและสังคมเป็นตัวกำหนด อย่างไรก็ตามการหาคำตอบควรเป็นไปในเชิงวิภาษวิธีโดยนำข้อต่างและจุดร่วมของสองแนวทางเข้าประยุกต์กับสถานะ บทบาทและภารกิจของผู้มีอำนาจ พร้อมใช้หลักคิด เหตุผลและวิจารณญาณ ผนวกกับค่านิยมและความต้องการของกลุ่มสมาชิก นำสู่การกระทำอย่างหนึ่งหรือสองอย่างควบคู่กันไปให้เกิดประโยชน์ต่อบุคคล องค์กร และสังคมมากที่สุด วอร์เรน เบนนิส (Warren Bennis) นักวิชาการแห่งมหาวิทยาลัยเซาเทิร์นแคลิฟอร์เนีย อธิบายความหมายของสองประโยคไว้อย่างน่าสนใจว่า เป็นความแตกต่างทางด้านแนวคิด วิสัยทัศน์ และวิธีการดำเนินงาน จนเกิดเป็นลักษณ์และบุคลิกภาพของการเป็นผู้นำ (leadership) กับการเป็นผู้จัดการ (Management ship) ทั้งนี้การดำรงและยืนหยัดอยู่ได้ขององค์กรภายใต้สภาวะแวดล้อมที่คลุมเครือเต็มไปด้วยความปั่นป่วนและมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว บทบาทและภารกิจของผู้นำ (leader) จำเป็นต้องแสวงหาสรรค์สร้างนวัตกรรม ต้องฉายให้เห็นแนวคิดทิศทาง กระทำสิ่งที่สอดรับและเท่าทันสถานการณ์ การเป็นผู้นำจึงต้องกล้าหาญที่จะ “กระทำในสิ่งที่ต้องทำ” ให้สามารถนำความเจริญก้าวหน้า พร้อมรับการเผชิญปัญหาอุปสรรค และแข่งขันในโลกาภิวัฒน์สมัยได้ ขณะที่บุคลิกและพฤติกรรมของบุคคลอีกผู้หนึ่งที่เรียกว่า “ผู้จัดการ” (Manager) จะมุ่งมั่นและสนใจในแนวปฏิบัติและวิธีจัดการ ธำรงไว้ซึ่งขั้นตอนและกระบวนการ เพื่อรักษากฎ ระเบียบและมาตรฐานหรือกระทั่งรูปแบบที่เคยปฏิบัติ ผู้จัดการจะเน้นการแก้ปัญหาโดยยึดประโยชน์และผลลัพธ์ตามเป้าหมาย “การทำในสิ่งที่ถูกต้อง” จึงเป็นการยึดมั่นต่อวิธีการที่ดีที่สุด มุ่งสร้างความสำเร็จด้วยมาตรการ บรรทัดฐานและการดำเนินงานที่ถูกต้องตามระบบและวิธีที่กำหนด ปัจจุบัน หลากองค์กรหลายสังคมต่างมีปัญหามากมาย ซับซ้อนและยากต่อการแก้ไขมากขึ้นไปทุกที แนวทาง วิธีคิดและวิธีการแบบเดิมอาจไม่เหมาะสมและสามารถจัดการได้ต่อไป ภาคส่วนเหล่านี้จึงต้องอาศัยผู้นำเป็นคนเริ่มต้นสู่ความเป็นสมัยใหม่ ขณะเดียวกันก็ต้องมีคนปฏิบัติที่มุ่งมั่นแข็งขัน เป็นผู้จัดการที่เฉียบขาด ยึดมั่นวิธีการและเป้าหมายสูงสุด ฉะนั้นการวางใจและให้โอกาสบุคคลประเภทใดจึงต้องสอดคล้อง เหมาะสมและเป็นไปตามภารกิจ ทิศทางขององค์กรหรือเจตจำนงของสังคมเป็นสำคัญ อย่างไรก็ตามอาจเห็นได้ว่าผู้มีอำนาจตามตำแหน่งส่วนหนึ่งมักเป็นผู้นำที่แสดงบทบาทผู้จัดการ มีความพอใจกับสถานภาพขององค์กร สังคม วิธีการปฏิบัติและผลดำเนินการอย่างเดิม ขาดการชี้นำจูงใจบุคลากร ไม่มีแนวทางและช่องทางใหม่ๆ สู่ความสำเร็จและตอบสนองตามความต้องการของผู้รับบริการ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและมวลสมาชิกของสังคม ตรงกันข้ามกลับปิดกั้นหนทางและวิธีการที่จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลง ด้วยเหตุผลเพียงเพื่อผลลัพธ์ที่ต้องการและผลสัมฤทธิ์อย่างเดิม โดยนำสถานะและความพอใจของคนกลุ่มหนึ่งมาอ้างถึงความสำเร็จในการควบคุมและดำเนินงานของตน สภาวการณ์อย่างนี้ย่อมหมายความได้ว่าองค์กรและสังคมนั้นกำลังขาดแคลนบุคคลที่เป็นผู้นำ เป็นแต่ผู้จัดการที่ขาดภาวะการนำ ดังนั้น เมื่อมองสังคมมหภาค ระดับรัฐและประเทศแล้วจะเห็นว่าวนเวียนและพบปะกับปัญหาเดิมๆ ไม่มีการสะสาง การแก้ไขและไม่พัฒนาอย่างที่ควรเป็น อย่างปัญหาพิบัติภัยน้ำท่วมใหญ่ในเวลานี้ เป็นที่รู้กันดีว่าเหตุและรากของปัญหามีมาหลายสิบปี กระทั่งทุกวันนี้ยังหาวิธีป้องกันและแก้ไขไม่ได้ แม้ว่าประเทศนี้จะมีผู้นำ (ผู้จัดการ) มาแล้วกว่ายี่สิบคน การกระทำก็ยังเป็นเพียงแค่การบรรเทาหรือแก้ปัญหาที่ปลายเหตุอย่างเดิม อีกทั้งยังมีปัญหาอื่นๆ ในลักษณะเดียวกันอีกมาก เช่น ปัญหาการประท้วงเรียกร้องของประชาชน ไฟป่า ยาเสพติด ปัญหาการจราจร ปัญหาทางการปกครอง สิทธิเสรีภาพ และความปลอดภัยของประชาชน รวมไปถึงอาชญากรรมต่างๆ อะไรเคยเกิดอย่างไรเป็นอย่างไหนก็ยังเป็นอยู่อย่างนั้น บางเรื่องบางปัญหายิ่งเลวร้ายมากขึ้นกว่าเดิมและมีให้เห็นกันมาตลอด แนวทางและวิธีการที่จะกระทำให้หมดไปหรือลดน้อยลงกลับไม่มีให้เห็น แม้การป้องกันและแก้ไขก็ยังเป็นเหมือนเก่า เทียบเคียงได้ว่าเป็น “การกระทำในสิ่งที่คิดว่าถูกต้อง” อยู่แล้ว จึงไม่เพียรพยายามมองหา ค้นคว้าและนำสู่วิธีการใหม่ให้เหมาะสมสอดรับบริบทและสถานการณ์ของความเป็นปัจจุบัน สุดท้ายปัญหาเหล่านี้ก็กลับมาให้แก้กันเฉพาะหน้าต่อไป"

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท