ครอบครัวของเจียง เยเฟย และตง กวงปิง นักกิจกรรมชาวจีน ได้รับอนุมัติจากรัฐบาลแคนาดาให้ไปตั้งถิ่นฐาน โดยพวกเขาเดินทางออกจากไทยเช้ามืดวันนี้ อย่างไรก็ตามเป็นการเดินทางที่ไม่พร้อมหน้าพร้อมตา เพราะสามีของพวกเขาถูกเจ้าหน้าที่ไทยส่งกลับจีน

ชูหลิง (คนที่ 2 จากซ้าย) ภรรยาของเจียง เยเฟย และกู ชูฮวา (คนที่ 1 จากขวา) ภรรยาของตง กวงปิง และบุตรสาว พร้อมด้วยเพื่อนนักกิจกรรมชาวจีน ถ่ายภาพร่วมกันเช้าวันนี้ (19 พ.ย.) ที่สนามบินสุวรรณภูมิ ก่อนเดินทางไปตั้งถิ่นฐานใหม่หลังได้รับสถานะผู้ลี้ภัยที่ประเทศแคนาดา ทั้งนี้พวกเขาไม่ได้เดินทางพร้อมหน้าพร้อมตา เนื่องจากสามีของทั้ง 2 ถูกส่งตัวกลับเมืองจีนระหว่างที่แสวงหาสถานะผู้ลี้ภัยในไทย (ที่มาของภาพ: RFA)

กรณีนักกิจกรรมชาวจีน 2 ราย คือ ตง กวงปิง (Dong Guangping) และเจียง เยเฟย (Jiang Yefei) ที่ถูกทางการไทยส่งตัวกลับประเทศจีนเมื่อ 13 พ.ย. ที่ผ่านมา โดยพวกเขาอยู่ระหว่างทำเรื่องขอลี้ภัยการเมืองกับสำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR) นั้น (อ่านข่าวก่อนหน้านี้ [1], [2]) ล่าสุด สถานีวิทยุเอเชียเสรี (RFA) รายงานว่า ครอบครัวของนักกิจกรรมทั้ง 2 ได้เดินทางไปลี้ภัยประเทศแคนาดาแล้ว

โดยชูหลิง (Chu Ling) ภรรยาของเจียง เยเฟย และกู ชูฮวา (Gu Shuhua) ภรรยาของตง กวงปิง และลูกสาวตง ซือรุ่ย (Dong Xuerui) ได้โดยสารเครื่องบินจากกรุงเทพมหานครไปยังโตรอนโต ในเช้าวันพุธนี้ (19 พ.ย.) ทั้งนี้การให้สัมภาษณ์ของ หลี่ เซียวหลง (Li Xiaolong) นักกิจกรรมชาวจีน

"ครอบครัวของเจียง เยเฟย และตง กวงปิง ตอนนี้กำลังเดินทางไปโตรอนโต" หลี่ เซียวหลงกล่าว "นี่เป็นส่วนหนึ่งของแผนฉุกเฉิน"

"พวกเขาปลอดภัยแล้ว แต่พวกเขาออกเดินทางด้วยความเสียใจ เพราะว่าเขาไม่สามารถเดินไปพร้อมกับคนที่รักได้"หลี่ เซียวหลง ให้สัมภาษณ์สถานีวิทยุ RFA

เขากล่าวว่าชื่อของเจียง เยเฟย และตง กวงปิง อยู่ในเอกสารตั้งถิ่นฐานใหม่ในแคนาดาเช่นกัน แต่ขณะนี้ไม่อาจทราบได้ว่าทั้ง 2 คนอยู่ในที่แห่งใด

"เจ้าหน้าที่สหประชาชาติเองก็ไม่มีทางที่จะเรียกร้องให้รัฐบาลไทยนำตัวบุคคลทั้ง 2 คืนมา" หลี่ เซียวหลง กล่าว

ทั้งนี้ นักเขียนชาวจีน เฉิง ซู (Sheng Xue) ซึ่งปัจจุบันอยู่ในแคนาดาให้สัมภาษณ์สถานีวิทยุ RFA ระบุว่า ทั้ง 3 คนจะมาถึงโตรอนโต ในวันพฤหัสบดีนี้ (20 พ.ย.) ในเวลา 15.00 น. ตามเวลาท้องถิ่น

เฉิง ซู กล่าวว่า บุคคลสัญชาติจีน 5 ราย ซึ่งรวมทั้งเจียง เยเฟย และตง กวงปิง นั้นถูกส่งกลับจีนโดยเครื่องบินเหมาลำซึ่งใช้สำหรับกิจการของรัฐบาลจีน

ขณะที่ สำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR) กล่าวเมื่อวันอังคารว่าทั้งเจียง เยเฟย และตง กวงปิง มีสถานะเป็นผู้ลี้ภัยถูกต้อง ไม่ควรถูกส่งกลับประเทศจีน

"วิธีปฏิบัติของทางการไทยนั้นชัดเจนว่าไม่น่าพอใจอย่างยิ่ง และเน้นย้ำถึงช่องว่างที่มีมานานของกฎหมายไทย ในการให้หลักประกันเรื่องวิธีการปฏิบัติต่อบุคคล ด้วยมาตรการป้องกันตามหลักสากล"

ก่อนหน้านี้ วิเวียน ตัน โฆษกประจำภูมิภาคเอเชียของสำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหภาพประชาชาติ (UNHCR) ให้สัมภาษณ์รอยเตอร์ว่า บุคคลที่ถูกส่งกลับนั้นได้รับการรับรองว่าเป็นผู้ลี้ภัย แปลว่าพวกเขาถูกสัมภาษณ์และที่พวกเขายกมาอ้างว่าถูกคุกคามนั้นพบว่าเป็นเรื่องจริง "พวกเขาไม่ควรถูกส่งกลับไปยังสถานที่ซึ่งจะทำให้ชีวิตของเขาตกอยู่ในอันตราย" (อ่านข่าวก่อนหน้านี้)

ทั้งนี้ประเทศไทยไม่ได้ลงนามในอนุสัญญาเจนีวา ว่าด้วยสถานะผู้ลี้ภัย ค.ศ. 1951 และประเทศไทยก็ไม่มีกฎหมายที่เกี่ยวกับเรื่องผู้แสวงหาที่ลี้ภัย

เฉิง ซู กล่าวว่า เธอได้พยายามที่จะเร่งกระบวนการตั้งถิ่นฐานของเจียง เยเฟย, ตง กวงปิง และครอบครัวของพวกเขาด้วยการเร่งรัดต่อเจ้าหน้าที่แคนาดา "เราได้ติดต่อกับ UNHCR และกระทรวงการต่างประเทศแคนาดาทันทีที่ทราบข่าวว่าทั้ง 2 ถูกจับกุม รวมถึง ส.ส.แคนาดา และกลุ่มสิทธิมนุษยชน"

"เรื่องที่แปลกก็คือ มีข้อตกลงเรื่องการตั้งถิ่นฐานผู้ลี้ภัย ระหว่าง UNHCR กับรัฐบาลแคนาดาอยู่แล้ว" เฉิง ซูกล่าว

เฉิง ซู ระบุด้วยว่า บุคคลชาวจีนอีก 3 รายที่ถูกทางการไทยส่งตัวกลับ มีผู้ฝึกฝ่าหลุนกง 2 ราย และอีกรายหนึ่งเป็นเจ้าของร้านหนังสือและสำนักพิมพ์ชาวฮ่องกง กุ้ย หมินไห่ (Gui Minhai)

อย่างไรก็ตาม มีชาวจีนซึ่งปัจจุบันถือสัญชาติไทยรายหนึ่งให้ข้อมูลกับสถานีวิทยุ RFA ว่า ยังคงไปส่งอาหารให้กับผู้ฝึกฝ่าหลุนกง 2 รายดังกล่าวเมื่อวันพุธนี้ ขณะที่สถานีวิทยุ RFA พยายามโทรศัพท์สอบถามสำนักงานตรวจคนเข้าเมืองในกรุงเทพฯ ด้วย แต่ไม่สามารถติดต่อได้

สำหรับ ตง กวงปิง หนีออกจากประเทศจีนพร้อมครอบครัวมาตั้งแต่เดือนกันยายน หลังจากต้องโทษจำคุก 3 ปี ระหว่างปี 2544-2547 นอกจากนี้เขาถูก "ทำให้หายตัว" โดยเข้าไปอยู่ในสถานที่ควบคุมตัวลับเป็นเวลา 8 เดือนในปี 2557 โดยที่ภรรยาของเขาที่หนีมาด้วยกัน กู ชูฮวา ได้เดินทางออกจากประเทศไทยหลังจากรัฐบาลแคนาดาอนุมัติให้ลี้ภัยดังกล่าว

ส่วนเจียง เยเฟย เป็นนักวาดการ์ตูนซึ่งหนีมาอยู่เมืองไทยตั้งแต่ปี 2551 โดยก่อนที่เขาจะหนีมา เขาถูกทางการจีนควบคุมตัวและทรมาน หลังจากที่เขาวิจารณ์พรรคคอมมิวนิสต์จีนในเรื่องการแก้ปัญหาเหตุแผ่นดินไหวที่มณฑลเสฉวน

รายงานของ RFA ระบุว่า เจียง เยเฟย ได้สถานะผู้ลี้ภัยตั้งแต่เดือนเมษายนปีนี้

ภายหลังถูกจับกุมเมื่อ 28 ต.ค. ทั้งตง กวงปิง และเจียง เยเฟย ถูกดำเนินคดีข้อหาหลบหนีเข้าเมืองผิดกฎหมาย และเสียค่าปรับรายละ 5 พันบาท และ 6 พันบาทตามลำดับ โดยที่รัฐบาลจีนยอมจ่ายค่าปรับให้กับทั้ง 2 ราย

อนึ่งก่อนหน้านี้ มีผู้ถือสัญชาติจีน 4 คน ซึ่งเกี่ยวข้องกับร้านหนังสือในฮ่องกงที่จำหน่ายหนังสือที่วิจารณ์พรรคคอมมิวนิสต์จีนหายตัวไป โดยเชื่อว่าพวกเขาทั้ง 4 ถูกควบคุมตัวโดยเจ้าหน้าที่จีน

โดย 1 ใน 4 ราย ดังกล่าว คือเจ้าของร้านหนังสือและสำนักพิมพ์ Sage Communicaions ชื่อ กุ้ย หมินไห่ โดยเขาหายตัวไประหว่างที่เดินทางมาประเทศไทย (อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง)