อดีตทหารชิลีถูกตัดสินผิดฐานสังหาร 'วิกเตอร์ ฮารา' นักร้อง-นักเคลื่อนไหวสมัยปิโนเชต์

หลังเวลาผ่านไป 40 ปี ในที่สุดครอบครัวนักร้องเพลงโฟล์คชาวชิลีก็ได้รับความเป็นธรรม จากการที่คณะลุกขุนในศาลตัดสินให้อดีตทหารระดับสูงผู้ร่วมมือกับเผด็จการทหารยุคปิโนเชต์มีความผิดและต้องชดใช้ให้กับครอบครัวของนักร้อง-นักเคลื่อนไหว ชื่อ วิกเตอร์ ฮารา ผู้ถูกจังขัง ทารุณกรรม และสังหารอย่างเหี้ยมโหด เพราะถูกกล่าวหาว่าเป็นคอมมิวนิสต์

 

Victor Jarra Nicha
สุสานของ วิกเตอร์ ฮารา ในซันติอาโก ชิลี
By Lion Hirth (User:Prissantenbär) (Own work) [Public domain], via Wikimedia Commons

 

29 มิ.ย. 2559 เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา (27 มิ.ย.) คณะลูกขุนรัฐฟลอริดาตัดสินให้เปโดร ปาโบล บาร์เรียนโตส นูเนียส อดีตเจ้าหน้าที่กองทัพชิลีมีความผิดฐานมีส่วนในการทารุณกรรมและสังหารวิกเตอร์ ฮารา ผู้เป็นทั้งนักร้องเพลงโฟล์คและนักกิจกรรมทางการเมือง เมื่อปี 2516 โดยให้มีการจ่ายค่าชดเชยแก่ภรรยาหม้ายและลูกสาวของเขาเป็นเงิน 28 ล้านดอลลาร์ ซึ่งเดอะการ์เดียนระบุว่าเป็นชัยชนะครั้งสำคัญที่สุดของสิทธิมนุษยชนที่มีต่ออาชญากรสงครามในศาลของสหรัฐฯ

มีการตัดสินคดีดังกล่าวหลังจากที่มีการดำเนินคดีต่อบาร์เรียนโตสในศาลพลเรือนที่เมืองออร์แลนโดเป็นเวลา 2 สัปดาห์ เปิดทางให้มีการส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนจากสหรัฐฯ กลับไปยังชิลี ผู้ฟ้องร้องกล่าวหาว่าบาร์เรียนโตสสังหารฮาราเมื่อเดือน ก.ย. 2516 หลังจากที่มีการทุบตีเขาเป็นเวลาสามวัน ในขณะที่เขาถูกขังอยู่ที่สนามฟุตบอลของซันติอาโกร่วมกับคนอีกหลายพันคนที่ถูกต้องสงสัยว่าเป็นคอมมิวนิสต์หรือผู้ต่อต้านรัฐบาล โดยที่วิกเตอร์ ฮารา เสียชีวิตในตู้ล็อกเกอร์ของสนามกีฬา

ปฏิบัติการเหี้ยมโหดนี้เกิดขึ้นในช่วงหลังจากการรัฐประหารโดยเผด็จการทหารออร์กุสโต ปิโนเชต์ ซึ่งเป็นการรัฐประหารที่มีหน่วยงานข่าวกรองกลางของสหรัฐฯ หรือซีไอเอหนุนหลัง ในช่วงที่ชิลีอยู่ภายใต้เผด็จการทหารของปิโนเชต์มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 3,100 ราย

บาร์เรียนโตสหนีออกจากชิลีในปี 2532 และกลายเป็นพลเมืองสหรัฐฯ ผ่านทางการแต่งงาน เขาเป็นหนึ่งในเจ้าหน้าที่ทหารทั้งหมด 9 นายที่ถูกฟ้องร้องกรณีสังหารประชาชนในชิลี โดยในการฟ้องร้องเมื่อ 4 ปีที่แล้วกระทรวงยุติธรรมของสหรัฐฯ ไม่ยอมตอบสนองต่อการเรียกร้องของรัฐบาลชิลีที่ให้ส่งบาร์เรียนโตสกลับประเทศ

แคธี โรเบิร์ตส์ ผู้อำนวยการด้านกฎหมายของศูนย์เพื่อความยุติธรรมและการตรวจสอบได้ซึ่งเป็นกลุ่มสิทธิมนุษยชนในแคลิฟอร์เนียเป็นตัวแทนปฏิบัติการระดับประชาชนเพื่อเรียกร้องความเป็นธรรมให้กับโจน เทอร์เนอร์ ฮารา ภรรยาหม้ายของวิกเตอร์ และลูกสาวของเขาอีก 2 คน โรเบิร์ตส์เชื่อว่าคำตัดสินโดยคณะลูกขุนในครั้งนี้จะเพิ่มแรงกดดันให้กับกระทรวงยุติธรรมของสหรัฐฯ ยอมส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนให้ชิลีได้

เทอร์เนอร์ ฮารา ผู้เป็นภรรยา ปัจจุบันอายุ 88 ปี เธอให้การในช่วงที่มีการดำเนินคดีว่า การเสียชีวิตของสามีเธอทำให้ชีวิตของเธอ "ถูกตัดขาดเป็นสองส่วน" ก่อนหน้านี้เธอเคยพูดถึงความรู้สึกสยดสยองที่ต้องพบเห็นร่างสามีตัวเองที่ถูกทารุณกรรมและทำให้เสียโฉมโดยมีรอยแผลจากกระสุนปืน 44 นัด ผู้เป็นภรรยากล่าวในศาลทั้งน้ำตาว่าเธอรู้สึกดีที่สามารถทำสิ่งที่พยายามทำให้กับวิกเตอร์มาตลอดกว่า 40 ปีได้สำเร็จ และบอกว่ามันจะเป็นจุดเริ่มต้นของความยุติธรรมให้กับประชาชนคนอื่นๆ ที่ญาติหรือคนที่พวกเขารักถูกพรากโดยเผด็จการทหารในอดีตและต้องการรับทราบชะตากรรมหรือต้องการความยุติธรรมให้กับคนรักของตัวเอง

"มันเป็นการเดินทางที่ยาวนานมาก สำหรับวิกเตอร์แล้ว ศิลปะและความยุติธรรมในสังคมเป็นสิ่งเดียวกัน บทเพลงของเขายังคงมีคนร้องมาอยู่จนถึงทุกวันนี้และสร้างแรงบันดาลใจให้กับทั้งศิลปินและผู้ที่ต้องการความยุติธรรมในสังคม" เทอร์เนอร์ ฮารา กล่าว

คณะลูกขุนซึ่งประกอบด้วยผู้หญิง 5 คนและผู้ชาย 1 คนตัดสินให้บาร์เรียนโตส ผู้ภักดีต่อเผด็จการปิโนเชต์ ต้องจ่ายค่าชดเชยความเสียหายต่อเหยื่อ 6 ล้านดอลลาร์ และจ่ายค่าเสียหายในเชิงลงโทษ 22 ล้านดอลลาร์ จากการที่เขามีส่วนเกี่ยวข้องกับทั้งกรณีการทารุณกรรมและการสังหารนอกกฎหมาย

แต่ดูเหมือนว่าบาร์เรียนโตสอาจจะไม่มีเงินมากพอจ่ายจากการที่ทนายความของเขาแสดงให้เห็นว่าบาร์เรียนโตสอยู่ในสภาพที่ยากจนหลังวัยเกษียณ ขับรถเก่าๆ และทำงานในร้านอาหารฟาสต์ฟู้ด นอกจากนี้ดิกสัน ออสเบิร์น ผู้อำนวยการบริหารของซีไอเอยังบอกกับเดอะการ์เดียนว่าสิ่งที่ยากสำหรับพวกเขาคือการพิสูจน์ว่าบาร์เรียนโตสคนที่ถูกดำเนินคดีที่นี่กับบาร์เรียนโตสคนที่สังหารฮาราเป็นคนเดียวกันเพราะบาร์เรียนโตสคนนี้ให้การปฏิเสธโดยตลอดว่าเขาไม่รู้เรื่องกรณีวิกเตอร์ ฮาราเลย แต่นายทหารที่เป็นพยานหลายคนชี้ว่าบารเรียนโตสคนนี้อยู่ในเหตุการณ์และมีส่วนรับผิดชอบต่อสิ่งที่เกิดขึ้น อีกทั้งยังพูดถึงการที่ตัวเขาเองสังหารฮาราเพราะไม่อยากให้มีคอมมิวนิสต์ในประเทศ

นอกจากบาร์เรียนโตสแล้วก่อนหน้านี้ก็เคยมีกรณีประเทศอื่นขอส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนอาชญากรสงคราม โดยเมื่อเดือน ส.ค. 2558 มีการส่งตัวอดีตรัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมของเอลซัลวาดอร์ คาร์ลอส ยูจีนิโอ วีเดส คาซาโนวา ในฐานะอาชญากรข้ามแดน เขาถูกกล่าวหาว่าปกปิดร่องรอยความโหดร้ายต่างๆ สมัยดำรงตำแหน่งเป็นนายพลในช่วงสงครามกลางเมืองเมื่อราว 30 ปีที่แล้ว รวมถึงการข่มขืนและสังหารสมาชิกของโบสถ์ซึ่งเป็นหญิงอเมริกัน 4 ราย

วิกเตอร์ ฮารา เป็นทั้งศิลปินเพลง กวี ผู้กำกับละครเวที และนักกิจกรรมทางการเมือง เขาเป็นผู้ทำให้เกิดกระแสเพลงโฟล์คชิลีแบบใหม่ที่นำไปสู่การปฏิวัติเปลี่ยนแปลงท่วงทำนองในดนตรีสมัยนิยมของชิลี หลังจากเกิดการรัฐประหาร 11 ก.ย. 2516 ไม่นาน ฮาราก็ถูกจับกุม ถูกทารุณกรรมและถูกยิงสังหารในที่สุด ความที่เขาเป็นคนเขียนเพลงเกี่ยวกับความรัก สันติภาพและความยุติธรรมมาตลอด ทำให้คนเห็นความย้อนแย้งในการที่เผด็จการทหารสังหารเขาอย่างโหดร้าย จนทำให้ฮารากลายเป็นสัญลักษณ์ของการต่อสู้เพื่อสิทธิมนุษยชนและความยุติธรรมให้กับคนที่ถูกสังหารในช่วงรัฐบาลเผด็จการปิโนเชต์

 

เรียบเรียงจาก

Former Chilean military official found liable for killing of Victor Jara, The Guardian, 27-06-2016
https://www.theguardian.com/world/2016/jun/27/victor-jara-pedro-pablo-barrientos-nunez-killing-chile

ข้อมูลเพิ่มเติมจาก
https://en.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADctor_Jara
 

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท