110 ภาคีกลุ่มประชาสังคมระหว่างประเทศ ห่วงคำพิพากษากรณีอานดี้ ฮอลล์ ขวางการตรวจสอบ ทำแรงงานถูกกดขี่ เรียกร้องไทยถอนความผิดอาญาในกฎหมายหมิ่นประมาท แก้ พ.ร.บ.คอมฯ ให้สอดคล้องกับกฎหมายระหว่างประเทศว่าด้วยเสรีภาพการแสดงออก
แฟ้มภาพ 20 ก.ย. 2559
12 ธ.ค. 2559 เมื่อวันที่ 10 ธ.ค.ที่ผ่านมา ซึ่งตรงกับวันสิทธิมนุษยชนสากล 110 ภาคีกลุ่มประชาสังคมระหว่างประเทศ ซึ่งเป็นองค์กรที่ทำงานด้านสิทธิมนุษยชน ด้านแรงงาน ด้านการพัฒนา และด้านสิ่งแวดล้อม, กลุ่มประชาสังคมระดับประเทศ และกลุ่มผู้ประกอบการ อาทิ สมาชิกรัฐสภายุโรป, แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล, ฮิวแมนไรท์วอทช์, ฟินน์วอทช์, กรีนพีซ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้, สมาพันธ์ผู้สื่อข่าวระหว่างประเทศ (IFJ) เขียนจดหมายเปิดผนึกถึงพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี เรื่องการพิพากษาลงโทษนายอานดี้ ฮอลล์ในความผิดทางอาญาฐานหมิ่นประมาท และตามพระราชบัญญัติการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์
จดหมายเปิดผนึกดังกล่าว แสดงความกังวลต่อกรณีศาลไทยพิพากษาให้ อานดี้ ฮอลล์ นักสิทธิแรงงานข้ามชาติชาวอังกฤษ มีความผิดทางอาญาฐานหมิ่นประมาท และตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ สืบเนื่องจากงานวิจัยที่อานดี้จัดทำข้อมูลดิบให้กับองค์กรฟินน์วอทช์ ซึ่งต่อมามีการวิเคราะห์ข้อมูลและตีพิมพ์เป็นรายงานของฟินน์วอทช์ ชื่อว่า “Cheap Has High Price” (ของถูกราคาแพง) เผยแพร่ผ่านทางเว็บไซต์ของฟินน์วอทช์
"เราจึงมีความกังวลเป็นอย่างยิ่งถึงความเป็นไปได้ว่าคำพิพากษานั้นจะมีผลกระทบทางลบกับงานรณรงค์ด้านสิทธิมนุษยชน และจะขัดขวางไม่ให้การศึกษาวิจัยและติดตามตรวจสอบเรื่องห่วงโซ่อุปทานดำเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพและเป็นที่เชื่อถือได้ ซึ่งหมายถึงการที่แรงงานข้ามชาติและแรงงานที่เปราะบางอื่นๆ ต้องประสบกับความเสี่ยงที่สูงขึ้นต่อการตกเป็นแรงงานขัดหนี้ แรงงานบังคับ และแรงงานกดขี่ หากขาดสิทธิขั้นพื้นฐาน อย่างเช่น เสรีภาพในการสมาคม และการร่วมเจรจาต่อรองแล้ว แรงงานข้ามชาติในประเทศไทยจะยังคงไร้ช่องทางในการปกป้องสิทธิของตนเองจากการกดขี่และการแสวงหาผลประโยชน์จากผู้อื่น คำพิพากษาคดีนี้อาจนำพวกเขาไปสู่ความเสี่ยงต่อสิ่งเลวร้ายมากยิ่งขึ้น"
"เราได้ปรึกษาหารือกันอย่างใกล้ชิดภายหลังที่มีคำพิพากษาออกมาและสรุปได้ว่า แบรนด์ระดับสากลที่มีความมุ่งมั่นในการจัดหาแหล่งวัตถุดิบที่ปฏิบัติตามหลักจริยธรรมกำลังประสบกับภาวะกลืนไม่เข้าคายไม่ออกอันเกิดจากคำพิพากษาลงโทษนายอานดี้ ฮอลล์ ทั้งนี้ บริษัทระดับสากลจำนวนมากขึ้นมีความเห็นว่ารายงานสถานการณ์ประเภทนั้นมีความสำคัญเป็นอย่างมากต่อการตัดสินใจเลือกใช้วัตถุดิบและการผลิตสินค้า บริษัทหลายแห่งได้ประกาศเจตนารมณ์ต่อลูกค้าของตนว่าจะใช้วัตถุดิบและผลิตสินค้าอย่างมีจริยธรรม ประเทศใดก็ตามที่ขัดขวางหรือกีดกันการศึกษาวิจัยเรื่องห่วงโซ่อุปทานอาจทำให้ธุรกิจและการลงทุนจากบริษัทเหล่านั้นต้องตกอยู่ในความเสี่ยง" จดหมายเปิดผนึกระบุ
พร้อมกันนี้ มีข้อเรียกร้องต่อประเทศไทย 4 ข้อ โดยให้เหตุผลว่าเพื่อสร้างความมั่นใจว่านักสิทธิมนุษยชนและแรงงานข้ามชาติในประเทศไทยจะได้รับการคุ้มครอง ดังนี้
1. ยกเลิกบทบัญญัติความผิดอาญาฐานหมิ่นประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา
2. แก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ เพื่อให้สอดคล้องกับกฎหมายว่าด้วยสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศเกี่ยวกับเสรีภาพในการแสดงออก
3. ดำเนินการตามปฏิญญาสหประชาชาติว่าด้วยสิทธิมนุษยชน (UN Declaration on Human Rights Defenders) อย่างแข็งขันและมีประสิทธิภาพ
4. ให้สัตยาบันและดำเนินการตามอนุสัญญาด้านแรงงานหลักๆ ขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) โดยเฉพาะอย่างยิ่งอนุสัญญาฉบับที่ 87 (เสรีภาพในการสมาคม) และฉบับที่ 98 (การร่วมเจรจาต่อรอง)
Unofficial translation 10 ธันวาคม 2559 พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา เรื่อง การพิพากษาลงโทษนายอานดี้ ฮอลล์ในความผิดทางอาญาฐานหมิ่นประมาท และตามพระราชบัญญัติการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ เนื่องในวันสิทธิมนุษยชนสากล เราผู้ร่วมลงนามในหนังสือฉบับนี้ ขอส่งหนังสือถึงท่านเกี่ยวกับเรื่องคำพิพากษาคดีนายอานดี้ ฮอลล์ ในความผิดทางอาญาฐานหมิ่นประมาท และตามพระราชบัญญัติการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ อันเกี่ยวข้องกับการศึกษาวิจัยโดยอานดี้ได้ทำการสัมภาษณ์แรงงานข้ามชาติ แล้วส่งข้อมูลดิบให้กับองค์กรฟินวอชท์ ซึ่งต่อมาได้มีการวิเคราะห์ข้อมูลและตีพิมพ์เป็นรายงานของฟินวอชท์ ชื่อว่า “Cheap Has High Price” (ของถูกราคาแพง) ซึ่งเป็นรายงานที่ฟินวอชท์เป็นผู้เขียนและลงเผยแพร่ผ่านทางเว็บไซต์ในเดือนมกราคม 2556 ณ กรุงเฮลซิงกิ ประเทศฟินแลนด์ ในการนี้ เราส่งหนังสือถึงท่านในฐานะภาคีกลุ่มประชาสังคมระหว่างประเทศ (องค์กรที่ทำงานด้านสิทธิมนุษยชน ด้านแรงงาน ด้านการพัฒนา และด้านสิ่งแวดล้อม) กลุ่มประชาสังคมระดับประเทศ และกลุ่มผู้ประกอบการ เพื่อแสวงหาความมั่นใจว่า สิทธิของแรงงานข้ามชาติและนักสิทธิมนุษยชนในประเทศไทยจะได้รับการเคารพและคุ้มครองตามมาตรฐานและกฎหมายสากล เนื่องด้วยเราตระหนักดีในคำพิพากษาคดีนี้ของศาลอาญากรุงเทพใต้ เราจึงมีความกังวลเป็นอย่างยิ่งถึงความเป็นไปได้ว่าคำพิพากษานั้นจะมีผลกระทบทางลบกับงานรณรงค์ด้านสิทธิมนุษยชน และจะขัดขวางไม่ให้การศึกษาวิจัยและติดตามตรวจสอบเรื่องห่วงโซ่อุปทานดำเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพและเป็นที่เชื่อถือได้ ซึ่งหมายถึงการที่แรงงานข้ามชาติและแรงงานที่เปราะบางอื่นๆ ต้องประสบกับความเสี่ยงที่สูงขึ้นต่อการตกเป็นแรงงานขัดหนี้ แรงงานบังคับ และแรงงานกดขี่ หากขาดสิทธิขั้นพื้นฐาน อย่างเช่น เสรีภาพในการสมาคม และการร่วมเจรจาต่อรองแล้ว แรงงานข้ามชาติในประเทศไทยจะยังคงไร้ช่องทางในการปกป้องสิทธิของตนเองจากการกดขี่และการแสวงหาผลประโยชน์จากผู้อื่น คำพิพากษาคดีนี้อาจนำพวกเขาไปสู่ความเสี่ยงต่อสิ่งเลวร้ายมากยิ่งขึ้น เมื่อเดือนมิถุนายน 2559 รัฐบาลสหรัฐอเมริกาได้ยกย่องความพยายามของประเทศไทยในการจัดการกับปัญหาการค้ามนุษย์โดยยกระดับให้ประเทศไทยขึ้นมาอยู่ในเทียร์ 2 เฝ้าระวังเป็นพิเศษ ในรายงานประจำปีเรื่องสถานการณ์การค้ามนุษย์ (Trafficking in Persons Report) อย่างไรก็ตาม รัฐบาลสหรัฐฯ ได้บันทึกไว้ว่าการพิพากษาลงโทษนายอานดี้ ฮอลล์ นั้น “ขัดขวางบรรยากาศที่เอื้อต่อการป้องกันการค้ามนุษย์ การค้นพบและการรายงานการค้ามนุษย์ การระบุตัวเหยื่อ รวมทั้งการจับกุมผู้ค้ามนุษย์เพิ่มเติม” ทั้งนี้ เป็นที่น่าวิตกกังวลเป็นอย่างยิ่งว่า การที่ศาลยุติธรรมของไทยพิพากษาให้นายอานดี้มีความผิดทางอาญาจากการทำงานวิจัยอย่างมืออาชีพ ตีแผ่การละเมิดสิทธิมนุษยชนและสิทธิแรงงานซึ่งกระทำโดยผู้ประกอบการของไทย คำพิพากษานี้จะส่งผลอันไม่พึงปรารถนาต่อการศึกษาวิจัยที่เป็นอิสระเรื่องห่วงโซ่อุปทานอย่างไม่ต้องสงสัย การศึกษาวิจัยนั้นก่อให้เกิดผลดีต่อทั้งแรงงานข้ามชาติและครอบครัวของพวกเขา รวมไปถึงผลดีกับสิ่งแวดล้อม รัฐบาลและประชาชนไทย และบริษัทระดับสากลที่ใช้วัตถุดิบจากประเทศไทยด้วย เป็นเรื่องจำเป็นที่จะต้องกล่าวว่า ในระหว่างการสืบพยานคดีของอานดี้ บริษัทและสมาคมอาหารทะเลชั้นนำของประเทศไทยบางแห่ง รวมทั้งบริษัทค้าปลีกชั้นนำของยุโรป ให้ปากคำว่าได้รับประโยชน์จากงานวิจัยของอานดี้ แต่เป็นที่น่าเสียดาย คำพิพากษาของศาลได้ส่งสัญญาณไปยังแบรนด์และบริษัทค้าปลีกระดับสากลว่าสถานการณ์ปัจจุบันในประเทศไทยอาจจะไม่เอื้อต่อการจัดหาวัตถุดิบที่ปฏิบัติตามหลักจริยธรรมได้ และเป็นไปได้ว่าจะมีการพิพากษาลงโทษนักสิทธิมนุษยชนที่รายงานการดำเนินงานที่น่าสงสัยว่าผิดกฎหมายของบริษัทที่ละเมิดสิทธิมนุษยชน สำหรับการดำเนินงานขั้นต่อไป เพื่อให้ประชาสังคม รัฐบาล และภาคเอกชน มั่นใจได้ว่าประเทศไทยมีความมุ่งมั่นในการปกป้องสิทธิของแรงงานข้ามชาติอย่างแท้จริง ประเทศไทยควรยกเลิกกฎหมายหมิ่นประมาททางอาญาและแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์เพื่อให้สอดคล้องกับข้อตกลงด้านสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศของไทย การใช้พระราชบัญญัติการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ในปัจจุบันร่วมกับการลงโทษนักสิทธิมนุษยชนให้มีความผิดทางอาญาฐานหมิ่นประมาท เป็นการบ่อนทำลายสิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นและการนำเสนอข้อมูลของนักวิจัยอิสระ ผู้รายงานข่าว และนักสิทธิมนุษยชน ถือเป็นการละเมิดกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง (International Covenant on Civil and Political Rights) ที่ประเทศไทยเป็นสมาชิกอยู่ นอกจากนี้ เราขอเรียกร้องให้ประเทศไทยดำเนินการตามปฏิญญาสหประชาชาติว่าด้วยสิทธิมนุษยชน (UN Declaration on Human Rights Defenders) อย่างแข็งขันและมีประสิทธิภาพ เพื่อให้มั่นใจได้ว่านักสิทธิมนุษยชนอาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยและสามารถทำงานศึกษาวิจัย งานด้านการศึกษา และงานรณรงค์ได้ และสุดท้าย เราขอสนับสนุนให้รัฐบาลไทยให้สัตยาบันอนุสัญญาด้านแรงงานหลักๆ ของขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) โดยเฉพาะอย่างยิ่งอนุสัญญาฉบับที่ 87 (เสรีภาพในการสมาคม) และฉบับที่ 98 (การร่วมเจรจาต่อรอง) ซึ่งจะสร้างความเข้มแข็งให้แรงงานข้ามชาติในการปกป้องตนเองจากการกดขี่ของนายจ้าง การทำงานของนายอานดี้ ฮอลล์ และนักสิทธิมนุษยชนคนอื่นๆ เรื่องห่วงโซ่อุปทาน มีความสำคัญต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของแรงงานข้ามชาติในประเทศไทย และครอบครัวของพวกเขาในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งยังก่อให้เกิดประโยชน์กับผู้บริโภคสินค้าไทยที่ส่งออกไปยังต่างประเทศที่ต้องการความมั่นใจว่าผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่ตนซื้อจากประเทศไทยนั้นมีการผลิตในลักษณะที่เคารพสิทธิมนุษยชน งานศึกษานี้ควรจะได้รับการยกย่องจากรัฐบาลไทย มิใช่การลงโทษทางอาญา เราขอให้ประเทศไทยเริ่มดำเนินการปฏิบัติตามข้อเรียกร้องต่างๆ ตั้งแต่บัดนี้ เพื่อสร้างความมั่นใจว่านักสิทธิมนุษยชนและแรงงานข้ามชาติในประเทศไทยจะได้รับการคุ้มครอง ดังนี้ จึงเรียนมาเพื่อโปรดพิจารณา ขอแสดงความนับถือ 2 Amnesty International 7 Axfood 8 Axfoundation 9 Building and Woodworkers International 12 California Institute for Rural Studies 13 Center for Alliance of Labor and Human Rights – CENTRAL 18 Concordia 20 Coop Sweden 22 Electronics Watch 26 Jude Kirton-Darling 44 FishWise 45 Food Chain Workers Alliance 51 Green America 53 Hazards Magazine 54 Human Rights at Sea 55 Human Rights Now 59 Industrial Union TEAM 72 Laundry Workers Center 74 Migrant Workers Rights Network 79 NYU Stern Center for Business and Human Rights 93 Tehy – The Union of Health and Social Care Professionals in Finland 94 Tenaganita 103 UNI Global Union 105 Union to Union 107 Verité |