iLaw เปิดสถิติประกันตัวผู้ต้องหาคดี 112 หลังรัฐประหารพบไม่ได้ 28 ได้ 18

ศนย์ข้อมูลกฎหมายและคดีเสรีภาพ โดย ไอลอว์ รายงานสถิติสิทธิประกันตัวระหว่างต่อสู้คดีของผู้ต้องหาคดี ม.112 ช่วงเวลาหลังรัฐประหาร ของ คสช. 22 พ.ค. 57 พบ ไม่ได้รับสิทธิฯ 28 คน ได้ 18 คน และมีอย่างน้อย 11 คน ที่ยังรอสิทธิประกันตัวระหว่างที่คดียังไม่สิ้นสุด

สถิติการประกันตัวคดี 112 (ที่มาภาพ ไอลอว์ )

เมื่อวันที่ 15 ม.ค. ที่ผ่านมา ศูนย์ข้อมูลกฎหมายและคดีเสรีภาพ โดย ไอลอว์ ได้เผยแพร่รายงาน สถิติสิทธิประกันตัวระหว่างต่อสู้คดีของผู้ต้องหาคดีหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ฯตามมาตรา 112 ช่วงเวลาหลังการทำรัฐประหาร ของ คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) 22 พ.ค. 57 เป็นต้นมา ซึ่งพบว่า ไม่ได้รับสิทธิฯ 28 คน ได้ 18 คน และอย่างน้อย 11 คน ที่ไม่มีโอกาสได้ยื่นขอประกันตัวเพราะไม่มีหลักทรัพย์เพียงพอ ขณะที่อีก 16 คน ยังไม่มีข้อมูลว่าได้ยื่นขอประกันตัวหรือไม่

โดยรายงานของ ไอลอว์ ระบุไว้ดังนี้

จตุภัทร์ บุญภัทรรักษา หรือ 'ไผ่ ดาวดิน' นักศึกษาคณะนิติศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น เป็นผู้ต้องหาคดีหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ฯตามมาตรา 112 คนล่าสุดที่กำลังเรียกร้องสิทธิประกันตัวระหว่างต่อสู้คดี หลังเคยยื่นหลักทรัพย์ 500,000 บาท และถูกศาลปฏิเสธมาแล้ว 5 ครั้ง แต่ จตุภัทร์ ไม่ใช่ผู้ต้องหาคนเดียวที่ศาลไม่ให้ประกันตัว สถิติภายใต้ยุครัฐบาล คสช. จากข้อมูลเท่าที่ทราบพบว่า ผู้ต้องหาคดีมาตรา 112 ส่วนใหญ่ไม่ได้รับสิทธิการประกันตัว และมีอย่างน้อย 11 คน ที่ยังรอสิทธิประกันตัวระหว่างที่คดียังไม่สิ้นสุด

จากข้อมูลที่บันทึกได้ ใน 3 ปีหลังรัฐประหารยุครัฐบาล คสช. มีคนถูกตั้งข้อหามาตรา 112 จากการแสดงออกทางเสรีภาพ อย่างน้อย 73 คน จากจำนวนนี้ มีอย่างน้อย 47 คนที่เคยยื่นขอประกันตัว ทั้งการขอประกันต่อพนักงานสอบสวน ศาลพลเรือน และศาลทหาร มี 18 คน ได้รับอนุญาตให้ประกันตัว และอีก 28 คน ไม่ได้รับอนุญาตให้ประกันตัว และมีอย่างน้อย 11 คน ที่ไม่มีโอกาสได้ยื่นขอประกันตัวเพราะไม่มีหลักทรัพย์เพียงพอ ขณะที่อีก 16 คน ยังไม่มีข้อมูลว่าได้ยื่นขอประกันตัวหรือไม่
 
จากผู้ต้องหา 18 คนที่ศาลอนุญาตให้ประกันตัว มีบางคนที่ต้องติดคุกไปก่อน เช่น "เนส"  นักศึกษาชาวจังหวัดเพชรบูรณ์แชร์แถลงการเท็จ ต้องเข้าคุกไปก่อน 7 วัน เนื่องจากช่วงแรกยังหาหลักทรัพย์ไม่ได้ และเมื่อยื่นประกันครั้งแรกศาลทหารไม่อนุญาต มาอนุญาตในการขอประกันครั้งที่สอง โดยสุดท้ายศาลพิพากษาให้ "เนส" ได้รอลงอาญา หรือกรณีของ เฉลียว  ที่ไม่ได้ประกันตัวตลอด 84 วันในชั้นฝากขัง แต่สุดท้ายศาลชั้นต้นให้รอลงอาญา แม้ศาลอุทธรณ์จะพิพากษาให้จำคุกโดยไม่รอลงอาญา แต่ปัจจุบันเฉลียวยังได้ประกันตัวในชั้นฎีกา
 
จากผู้ต้องหา 18 คนที่ศาลอนุญาตให้ประกันตัว มี 6 คนที่ยื่นขอประกันตัวโดยอาศัยเหตุผลว่า จำเลยมีอาการป่วยทางจิต และกระทำการต่างๆ ไปโดยมีสติสัมปชัญญะไม่สมบูรณ์ ขณะที่มีจำเลยอีก 2 คนที่มีใบรับรองแพทย์เกี่ยวกับอาการป่วยทางจิตเช่นกัน คือ "ธเนศ" ซึ่งเคยยื่นขอประกันตัวแล้วแต่ศาลไม่ให้ประกันตัว และสุดท้ายถูกตัดสินลงโทษจำคุก 3 ปี 4 เดือน และสมัคร ชาวนาชาวเชียงราย ซึ่งไม่มีโอกาสยื่นขอประกันตัวเพราะไม่มีหลักทรัพย์เพียงพอ
 

รอสิทธิประกันตัวระหว่างพิจารณาอยู่อีก 11 คน

มีผู้ต้องหาคดีมาตรา 112 อย่างน้อย 11 คน ที่คดียังอยู่ระหว่างการพิจารณา แต่ไม่ได้รับสิทธิประกันตัวทั้งที่เคยยื่นขอประกันตัวมาแล้ว ได้แก่
 
1.สิรภพ บล็อกเกอร์และกวีที่ถูกกล่าวหาว่า เขียนบทความหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ฯ ถูกคุมขังมาตั้งแต่เดือนกรกฎาคม 2557 เคยยื่นขอประกันตัวอย่างน้อย 1 ครั้ง ศาลทหารกรุงเทพไม่อนุญาต 
2.อัญชัญ อดีตข้าราชการที่ถูกกล่าวหาว่า แชร์คลิปและร่วมผลิตคลิปเสียง "บรรพต" ถูกคุมขังมาตั้งแต่เดือนมกราคม 2558 เคยยื่นขอประกันตัวอย่างน้อย 1 ครั้ง ศาลทหารกรุงเทพไม่อนุญาต 
3.ธารา นักสุขภาพที่ถูกกล่าวหาว่า เอาลิงก์คลิปเสียง "บรรพต" มาแปะบนเว็บไซต์ของตัวเอง ถูกคุมขังมาตั้งแต่เดือนมกราคม 2558 เคยยื่นขอประกันตัวอย่างน้อย 1 ครั้ง ศาลทหารกรุงเทพไม่อนุญาต 
4-8. ผู้ต้องหา 5 คน ในคดีที่ถูกกล่าวหาว่า นอนพูดคุยกันในเรือนจำจังหวัดขอนแก่น ระหว่างถูกคุมขังในคดีขอนแก่นโมเดล ถูกคุมขังมาตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2558 เคยยื่นขอประกันตัวอย่างน้อย 1 ครั้ง ศาลทหารขอนแก่นไม่อนุญาต 
9. บุรินทร์ ที่ถูกกล่าวหาว่า แชทเฟซบุ๊กคุยกับ พัฒน์นรี หรือ แม่จ่านิว ถูกคุมขังมาตั้งแต่เดือนเมษายน 2559 เคยยื่นขอประกันตัวอย่างน้อย 1 ครั้ง ศาลทหารกรุงเทพไม่อนุญาต 
10.จตุภัทร์ หรือ "ไผ่ ดาวดิน" ที่ถูกกล่าวหาว่า แชร์บทความพระราชประวัติจากสำนัข่าวบีบีซีไทย ถูกคุมขังมาตั้งแต่เดือนธันวาคม 2559 เคยยื่นขอประกันตัวอย่างน้อย 5 ครั้ง ศาลจังหวัดขอนแก่นไม่อนุญาต 
11.สมยศ พฤกษาเกษมสุข บรรณาธิการนิตยสาร Voice of Taksin ที่ถูกกล่าวหาว่า ตีพิมพ์บทความมีเนื้อหาผิดมาตรา 112 ถูกคุมขังตั้งแต่เดือนเมษายน 2554 ปัจจุบันคดีอยู่ระหว่างการพิจารณาของศาลฎีกา เคยยื่นขอประกันตัวอย่างน้อย 13 ครั้ง ศาลอาญาไม่อนุญาต 
 

สถิติปี 59 ได้ประกันตัวเยอะขึ้น ทั้งศาลทหาร-ศาลพลเรือน

หากพิจารณาสถิติการขอประกันตัวแยกเป็นรายปี นับตั้งแต่ปี 2557 ที่ คสช. เข้ายึดอำนาจและการตั้งข้อหามาตรา 112 มีปริมาณพุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว จนถึงสิ้นปี 2559 จะพบว่า สถิติการได้ประกันตัวของผู้ต้องหามีสูงขึ้น ดังนี้
 
ในปี 2557 จากจำนวนผู้ถูกตั้งข้อหามาตรา 112 ใหม่ เท่าที่ทราบ 25 คน มีผู้ต้องหา/จำเลยที่ยื่นขอประกันตัวแล้วไม่ได้รับอนุญาตอย่างน้อย 14 คน ผู้ที่ขอประกันแล้วได้รับอนุญาตอย่างน้อย 3 คน และผู้ที่ไม่ได้ยื่นขอประกันตัวหรือไม่มีข้อมูลยืนยันว่าได้ยื่นขอประกันตัวหรือไม่ อีกอย่างน้อย 8 คน
 
ปี 2558 จากจำนวนผู้ถูกตั้งข้อหามาตรา 112 ใหม่ เท่าที่ทราบ 36 คน มีผู้ต้องหา/จำเลยที่ยื่นขอประกันตัวแล้วไม่ได้รับอนุญาตอย่างน้อย 12 คน ผู้ที่ขอประกันแล้วได้รับอนุญาตอย่างน้อย 7 คน และผู้ที่ไม่ได้ยื่นขอประกันตัวหรือไม่มีข้อมูลยืนยันว่าได้ยื่นขอประกันตัวหรือไม่ อีกอย่างน้อย 17 คน
 
ขณะที่ปี 2559 จากจำนวนผู้ถูกตั้งข้อหามาตรา 112 ใหม่ เท่าที่ทราบ 12 คน มีผู้ต้องหา/จำเลยที่ยื่นขอประกันตัวแล้วไม่ได้รับอนุญาตอย่างน้อย 2 คน ผู้ที่ขอประกันแล้วได้รับอนุญาตอย่างน้อย 8 คน และผู้ที่ไม่ได้ยื่นขอประกันตัวหรือไม่มีข้อมูลยืนยันว่าได้ยื่นขอประกันตัวหรือไม่ อีกอย่างน้อย 2 คน
 
แม้ว่าโดยหลักการ การประกันตัวเป็นสิทธิของผู้ต้องหาหรือจำเลยในคดีอาญา ซึ่งศาลต้องอนุญาตให้ประกันเป็นหลัก กรณีที่ศาลจะไม่ให้ประกันตัวต้องเป็นข้อยกเว้น โดยต้องมีเหตุอันควรเชื่อได้ว่า จำเลยมีแนวโน้มที่จะหลบหนี หรือมีความสามารถหรืออิทธิพลที่จะไปยุ่งเหยิงกับพยานหลักฐานได้ หรือจะไปก่อเหตุร้ายประการอื่น แต่การพิจารณาคำร้องขอประกันตัวผู้ต้องคดี 112 ดูจะเป็นไปในทางตรงกันข้ามเพราะส่วนใหญ่จำเลยมักไม่ได้รับการประกันตัว โดยหลายคดีศาลให้เหตุผลของการไม่อนุญาตให้ประกันตัวว่า เนื่องจากเป็นคดีร้ายแรง ที่เกี่ยวกับความมั่นคงของรัฐ กระทบจิตใจของประชาชน คดีมีอัตราโทษสูง จึงเชื่อว่าหากให้ประกันตัวจำเลยน่าจะหลบหนี
 

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท