เป็นเวลาเกือบสองเดือนเต็ม ที่เด็กหนุ่มอายุ 25 ปี ที่ชื่อว่า จตุภัทร์ บุญภัทรรักษา หรือที่หลายคนรู้จักเขาในนามว่า ไผ่ ดาวดิน ถูกควบคุมตัวอยู่ที่ ทัณฑสถานบำบัด จังหวัดขอนแก่น หรือสถานที่ซึ่งเราเรียกมันอีกชื่อหนึ่งว่า คุก

หลายคนที่ติดตามข่าวสารเรื่อยมาอาจจะพอทราบอยู่พอสมควรว่า สาเหตุที่ไผ่ ดาวดิน นักศึกษาคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ต้องมาใช้ชีวิตอยู่ในคุก แทนที่จะได้ไปเรียน หรือใช้ชีวิตทำกิจกรรมทางสังคมและการเมืองอย่างที่เขาเคยเป็นประจำเพราะอะไร 

นอกจากไผ่ จะเป็นนักศึกษามหาวิทยาลัยขอนแก่นแล้ว เขายังเป็นหนึ่งในกลุ่มนักศึกษา และกลุ่มคนรุ่นใหม่ที่ออกมาประท้วงการทำรัฐประหาร รณรงค์ไม่รับร่างรัฐธรรมนูญ และบ่อยครั้งที่เห็นเขาในการชุมนุมเรียกร้องของชาวบ้านในพื้นที่ ที่ได้รับผลกระทบจากการทำโครงการพัฒนาขนาดใหญ่ของรัฐและนายทุน ซึ่งหลายครั้งแสดงเห็นชัดว่า ความทุกข์ร้อน และเสียงคัดค้านของชาวบ้านไร้ความหมาย ไผ่ ดาวดิน มักจะยืนอยู่แนวหน้า ถือไมค์โครโฟน ไฮปาร์คให้ข้อมูลทางกฎหมาย พูดถึงเรื่องหลักการประชาธิปไตย และความเป็นธรรม นี่เป็นภาพที่เห็นได้ทั่วไปตามหน้าข่าวหนังสือพิมพ์

การถูกจับกุมครั้งนี้ไม่ใช่ครั้งแรกสำหรับเขา หลังการรัฐประหาร 22 พ.ค. 2557 เขาถูกจับหลายต่อหลายครั้ง ในปี 2557 เขากับเพื่อนอีก 4 คนออกไปชูสามนิ้วต่อหน้าพลเอกประยุทธ์ ซึ่งมาตรวจราชการที่จังหวัดขอนแก่น จากการกระทำครั้งนั้นเขาถูกนำตัวไปปรับทัศนคติก็จะได้รับการปล่อยตัวในวันถัดมา ผ่านมาอีก 1 ปี ในปี 2558 เขาและเพื่อนอีก 6 คนออกไปชูป้ายคัดค้านการรัฐประหารในวาระครบรอบหนึ่งปีการรัฐประหาร 2557 เขาถูกจับกุมดำเนินคดีและได้ประกันตัวออกมาสู้คดีในวันถัดมา ให้หลังจากการถูกจับครั้งที่สองได้ไม่นานนักเขาถูกจับกุมอีกครั้งหลังออกมาเคลือนไหวต่อต้านการรัฐประหาร โดยพูดถึงผลกระทบที่ชาวบ้านในหลายๆ พื้นที่ได้รับจากการออกแนวโยบายต่างๆ ของรัฐบาลทหาร เขาถูกจับกุมและติดคุกอยู่ 12 วันร่วมกับเพื่อของเขาอีก 13 คน เหตุการณ์ครั้งนั้นเราอาจจะเรียกมันได้ว่า การจับกุม 14 นักศึกษานักกิจกรรม ชื่อกลุ่มของพวกเขาคือ ขบวนการประชาธิปไตยใหม่ หรือ NDM ก็จะได้รับการปล่อยตัวออกมาโดยไม่มีเงื่อนไข หลังจากที่พวกเขาทั้ง 14 คนถูกจำกัดอิสรภาพทั้งสิ้น 12 วัน

ผ่านจากปี 2558 สู่ปี 2559 ปีแห่งการลงประชามติ ร่างรัฐธรรมนูญ ฉบับมีชัย ฤชุพันธ์ ไผ่ถูกจับกุมดำเนินคดีอีกครั้งจากเดินแจกใบปลิวรณรงค์ไม่เห็นด้วยกับร่างรัฐธรรมนูญ ในคดีนี้เขาติดคุกอีกครั้งที่บ้านเกิด อำเภอภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ พร้อมทั้งอดอาหารประท้วงการจับกุมที่เขาเห็นว่าไม่เป็นธรรม ขณะเดียวกันเขายังถูกดำเนินคดีต่อเนื่องจากการเป็นผู้จัดงานเสวนา พูดเพื่อเสรีภาพ ซึ่งจัดขึ้นเมื่อวันที่ 30 ก.ค. 2559 ที่มหาวิทยาลัยขอนแก่น

และล่าสุดเขาถูกจับกุมคุมขังนานเกือบสองเดือนโดยศาลยังไม่ได้ตัดสินว่าเขาได้กระทำผิดจริงหรือไม่ ต้นเหตุเกิดจากการแชร์ บทความพระราชประวัติรัชกาลที่ 10 จากเว็บไซต์ BBC Thai ผู้ที่เขาแจ้งความเขาคือ พ.ท.พิทักษ์พล ชูศรี หรือที่นักกิจกรรมในภาคอีสานรู้จักกันในนาม ‘เสธพีค’ นายทหารซึ่งทำหน้าที่ติดตามการเคลื่อนไหวของกลุ่มนักกิจกรรมในจังหวัดขอนแก่นมาโดยตลอด

ทั้งหมดนี้คือ อาจจะพอทำให้ใครหลายๆ คนที่ไม่เคยรู้จักไผ่ ดาวดินมาก่อนได้เห็นภาพคร่าวๆ บ้างแล้วว่าเขาเป็นใคร แต่ต่อให้รู้จักดี หรือเพิ่งรู้จัก หรืออาจจะไม่เคยได้ยินเรื่องราวของเขามาก่อนเลย ก่อนจะอ่านย่อหน้าถัดไปขอให้ทำเหมือนว่า คุณลืมเรื่องราวเกี่ยวกับเขาไปทั้งหมด และหยิบภาพตัวแทนของใครสักคนใส่ลงไป แล้วจินตนาการว่า ถ้าเป็นคุณ คุณจะรู้สึกกับเรื่องที่เกิดขึ้นทั้งหมดนี้อย่างไร

1.จะรู้สึกอย่างไรหากคุณแชร์บทความบทความหนึ่งจากเฟซบุ๊กที่มีคนแชร์ร่วมกับคุณประมาณ 2,800 คน ในขณะที่คุณถูกจับอยู่เพียงคนเดียว (ยังไม่ต้องพูดถึงตัวบทความที่คุณแชร์ว่า ถูกกฎหมาย หรือผิดกฎหมายแต่อย่างใด เพราะศาลเองจะยังไม่ได้ตัดสินว่าผิดจริงหรือไม่)

คำตอบ....

2.จะรู้สึกอย่างไรหากคุณถูกถอดสิทธิในการประกันตัว โดยที่ศาลให้เหตุผลในการถอนสิทธิประกันตัวของคุณว่า เป็นเพราะ คุณ “เย้ยหยันอำนาจรัฐ” ในขณะที่ไม่มีเคยมีกฎหมายใดระบุว่า “การเย้ยหยันอำนาจรัฐ” จะต้องถูกดำเนินคดีหรือเพิกถอนสิทธิในการประกันตัว

คำตอบ....

3.จะรู้สึกอย่างไร ระหว่างที่คุณถูกคุมขังอยู่ในเรือนจำ ทุกครั้งที่เข้าออกจากเรือนจำ คุณจะถูกเจ้าหน้าที่ตรวจร่างกาย ต้องถูกโก้งโค้งโก่งทวารหนักให้ผู้คุมตรวจด้วยเหตุผลว่าเพื่อค้นหาสิ่งเสพติด ทั้งที่คุณไม่ได้เกี่ยวข้องหรือเป็นผู้ต้องหาในคดียาเสพติดแต่อย่างใด

คำตอบ....

4.จะรู้สึกอย่างไร หากทุกครั้งที่คุณเดินถูกเบิกตัวมาที่ศาล เพื่อรับฟังการไต่สวนคำร้องขอฝากขังของพนักงานสอบสวน ศาลจะสั่งให้การพิจารณาการไต่สวนคำร้องขอฝากขัง ซึ่งเป็นการพิจารณาที่ไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับเนื้อหาในคดีแต่อย่างใด เพียงแต่เป็นการพิจารณาถึงเหตุผลว่าคุณควรถูกฝากขังต่อไปเพราะอะไร ซึ่งตามปกติควรจะเป็นการพิจารณาโดยเปิดเผย แต่ทุกครั้งการพิจารณาของคุณถูกสั่งให้เป็นการพิจารณาลับ

คำตอบ....

5.จะรู้สึกอย่างไร หลังจากที่คุณถูกเพิกถอนสิทธิการประกันตัว แล้วคุณของประกันตัวใหม่อีกหลายครั้ง โดยให้เหตุผลกับศาลว่า คุณจำเป็นต้องออกมาเพื่อสอบวิชาสุดท้ายเพื่อให้จบการศึกษา และหากคุณไม่ได้ออกมาสอบอาจจะส่งผลให้คุณเรียนไม่จบตามหลักสูตร สุดท้ายคุณก็ยังไม่ได้รับให้สิทธิประกันตัว

คำตอบ....

6.จะรู้สึกอย่างไร หากพรุ่งนี้คุณถูกเบิกตัวมาขึ้นศาล และพนักงานสอบสวนได้ส่งสำนวนคดีคุณให้อัยการ โดยมีความเห็นสั่งฟ้อง และศาลอาจจะรับฟ้องคุณ และหลังจากนี้หากคุณไม่ได้ได้รับการอนุญาตให้ประกันตัวอีก คุณต้องติดคุกต่อไปจนกว่าคดีความจะสิ้นสุด

คำตอบ...