"รถไฟฟ้าใต้ดิน" อยู่ภายใต้การดูแลของการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย หรือ รฟม. เดิมคือองค์การรถไฟฟ้ามหานคร ได้รับการจัดตั้งขึ้นตามพ.ร.บ.การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2543 ซึ่งเพิ่มอำนาจให้รฟม.หลายประการ ไม่ว่า กำหนด "เขตปลอดภัยระบบรถไฟฟ้า" เพื่อคุ้มครองอุโมงค์หรือสิ่งก่อสร้าง และกำหนดเขต "ระบบรถไฟฟ้า" เพื่อดูแลผู้โดยสารและตัวรถไฟฟ้า รวมทั้งให้รฟม.พัฒนาอสังหาริมทรัพย์เพื่อหารายได้ได้ตามความจำเป็นด้วย

โครงการรถไฟฟ้าใต้ดินสายเฉลิมรัชมงคล ซึ่งเป็นเส้นทางแรกและเส้นทางเดียวที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน มีมูลค่าการก่อสร้างทั้งสิ้น 115,812 ล้านบาท (ไม่รวมดอกเบี้ยระหว่างการก่อสร้างและภาษีมูลค่าเพิ่ม) ระยะทางประมาณ 20 กิโลเมตร มีสถานีตั้งแต่สถานีหัวลำโพง-สถานีบางซื่อรวม 18 สถานี โดยมีโครงการส่วนต่อขยาย และสายใหม่เป็นระยะทาง 91 กิโลเมตร ให้แล้วเสร็จในระยะเวลา 6 ปี (2547-2552)

ผู้ประมูลโครงการได้คือ บริษัท ช.การช่าง จำกัด (มหาชน) ร่วมกับบริษัท Amro Asia Securi-ties Trading ได้จัดตั้งบริษัท รถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (BMCL- Bangkok Metro Company Limited) เพื่อให้เป็นผู้รับสัมปทานโครงการ โดยภาครัฐเป็นผู้ลงทุนก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐานงานโยธา ในขณะที่ภาคเอกชนในฐานะผู้รับสัมปทานเป็นผู้ลงทุนในส่วนของอุปกรณ์งานระบบพร้อมทั้งให้บริการ และซ่อมบำรุงระบบรถไฟฟ้าเป็นเวลา 25 ปี

โครงการนี้เริ่มก่อสร้างเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ.2539 และวางแผนที่จะเปิดดำเนินการบางส่วนปลายปีพ.ศ.2545 แต่ไม่สามารถเป็นไปตามแผนที่กำหนดไว้เบื้องต้นได้ เนื่องจากงานด้านระบบรถไฟฟ้าที่ผู้รับสัปทานเป็นผู้รับผิดชอบดำเนินการ จึงเลื่อนระยะเวลาการเปิดอย่างเป็นทางการไปจนกระทั่งเปิดใช้บริการในวันที่ 3 กรกฎาคม 2547

อย่างไรก็ตาม เมื่อวันที่ 7 มกราคมที่ผ่านมา เป็นวันแรกทดลองปรับลดค่าโดยสารรถไฟฟ้าใต้ดินตามมติคณะรัฐมนตรีโดยกำหนดอัตราค่าโดยสาร 3 สถานีแรก ในราคา 10 บาท และสถานีต่อไปคิดในอัตรา 15 บาท และทดลองใช้เป็นเวลา 3 เดือน เพื่อดึงดูดให้ประชาชนหันมาใช้รถไฟฟ้าใต้ดินเพิ่มมาก หลังจากที่ช่วงแรกที่โปรโมชั่น 10 บาทตลอดสาย มีผู้โดยสารใช้บริการเฉลี่ย 200,000-300,000 คนต่อวัน แต่เมื่อมาเก็บค่าโดยสารตามระยะทาง มีผู้โดยสารเพียง 100,000 คนเศษต่อวัน

จนรัฐให้รฟม. ปรับกลยุทธ โดยลดค่าโดยสารและเก็บในอัตรา 15 บาทตลอดสายเมื่อวันที่ 7 ม.ค.ที่ผ่านมา เพื่อดึงผู้โดยสารกลับมาใช้บริการเหมือนเดิม จนกระทั่งเกิดเหตุรถไฟฟ้าใต้ดินชนกัน และกระทรวงคมนาคมประกาศให้หยุดเดินรถ 7 วันเพื่อทบทวนระบบและพนักงานให้รัดกุมและเป็นที่มั่นใจของผู้โดยสาร

ประชาไทรายงาน