หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้เจนวิทย์ เชื้อสาวะถี และชานันท์ ยอดหงษ์ ชวนอ่านบทความของภาคภูมิ วาณิชกะ "การเริ่มต้นของเสรีนิยมในประเทศไทย: แดน บีช บรัดเลและบางกอกรีคอร์เดอร์" ซึ่งตีพิมพ์ในวารสารสมาคมปรัชญาและศาสนาแห่งประเทศไทย เมื่อธันวาคม 2558 (อ่านบทความ)

ทั้งนี้ภาพนำเสนอของหมอบรัดเลย์ มิชชันนารีชาวอเมริกันที่เข้ามาในสยามตั้งแต่ พ.ศ. 2378 และเสียชีวิตเมื่อ พ.ศ. 2416 นอกจากคุณูปการด้านวิทยาการและการแพทย์สมัยใหม่แล้ว หมอบรัดเลย์ยังเป็นผู้บุกเบิกการพิมพ์ในสยาม การนำเข้าแท่นพิมพ์ที่ใช้อักษรภาษาไทยเข้ามาเป็นครั้งแรก รวมทั้งเผยแพร่หนังสือพิมพ์ฉบับแรกก็คือบางกอกรีคอร์ดเดอร์ ในช่วง พ.ศ. 2387-2388 และ พ.ศ. 2408-2411

โดยหนังสือพิมพ์ดังกล่าวทำหน้าที่สำคัญในการเผยแพร่แนวคิดเรื่องเสรีภาพ การเลิกทาส และการปกครองระบอบประชาธิปไตย อย่างไรก็ตามการพูดถึงแนวคิดเรื่องเสรีนิยมย่อมทำให้เกิดความไม่พอใจของชนชั้นนำสยามในเวลานั้น และเมื่อถูกฟ้องร้องจากกงสุลฝรั่งเศส และถูกรัฐบาลสยามแทรกแซงในระหว่างดำเนินคดี ทำให้บรัดเลย์แพ้คดีความ และได้ประกาศยุติการพิมพ์หนังสือพิมพ์บางกอกรีคอร์ดเดอร์เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2411 (ตามปฏิทินใหม่) แต่ก็นับว่าหมอบรัดเลย์เป็นผู้หนึ่งที่ได้เริ่มวางรากฐานและเผยแพร่แนวคิดเสรีนิยมและประชาธิปไตยเป็นคนแรกๆ ในสังคมไทย ซึ่งจะปรากฏผลงอกงามขึ้นในเวลาต่อมา

ติดตามรายการหมายเหตุประเพทไทยย้อนหลังที่
เฟสบุ๊ค https://www.facebook.com/maihetpraphetthai
หรือลงทะเบียนรับชมที่ https://youtube.com/prachatai