หลังจากจาอีร์ บอลซานาโร ได้เป็นประธานาธิบดีคนล่าสุดของบราซิล ผู้คนจำนวนมากก็พากันเตรียมรับมือผู้นำขวาจัดที่มีส่วนพัวพันกับเผด็จการทหารผู้นี้ รวมถึงยังเป็นคนที่ชอบใช้โวหารทำลายคนเห็นต่าง ปิดกั้นเสรีภาพและยุยงให้เกิดความรุนแรงจนมีคนถูกยิงเสียชีวิตเพราะวาจากระตุ้นความเกลียดชังของอดีตทหารที่ผันตัวมาเป็นนักการเมืองผู้กุมบังเหียนขั้วการเมืองฝ่ายขวา

จาอีร์ บอลซานาโร ประธานาธิบดีคนล่าสุดของบราซิล ที่มาภาพ: wikimedia.org

ในการเลือกตั้งครั้งล่าสุดของบราซิลผู้สมัครฝ่ายขวาจัดจากพรรคอีเอสแอล จาอีร์ บอลโซนาโร ได้รับชัยชนะด้วยคะแนนเสียงร้อยละ 55.13 ขณะที่พรรคฝ่ายซ้ายพ่ายไปด้วยคะแนนเสียงร้อยละ 44.87 ท่ามกลางการเฉลิมฉลองและส่งเสียงเชียร์จากกลุ่มชนชั้นสูงในย่านที่พักอาศัยที่มีรั้วกั้นจากโลกภายนอก (gated community) และการเดินขบวนแสดงความยินดีของทหาร ยังมีผู้คนอีกจำนวนมากบราซิลที่แสดงความผิดหวัง แต่พวกเขาก็บอกว่าจะไม่หยุดต่อสู้กับประธานาธิบดีฟาสซิสต์ผู้นี้

พวกเขาเหล่านี้มีเหตุผลที่จะกลัวบอลซานาโร เพราะชายคนนี้เป็นอดีตเจ้าหน้าที่ทหารในยศร้อยเอก เขาเป็นคนที่ให้ว่าจะล้มกิจกรรมของฝ่ายซ้ายและกวาดล้างศัตรูทางการเมืองของตัวเองด้วยการไล่ออกนอกประเทศหรือส่งเข้าคุก นอกจากนี้เขายังเคยพูดจาในแบบคนเหยียดเชื้อชาติ คนเหยียดเพศและผู้มีความหลากหลายทางเพศ รวมถึงยังมีทัศนคติแบบให้คนเอาปืนไปยิงกันและโต้ตอบกับอาชญากรรมด้วยวิธีแบบเผด็จการ

นอกจากนี้บอลซานาโรยังเคยกล่าวชื่นชมอดีตจอมเผด็จการทหารออกุสโต ปิโนเชต์ ผู้ทารุณกรรมและสังหารผู้คนอย่างโหดเหี้ยมในช่วงปี 2507-2528 ขณะที่รองประธานาธิบดีภายใต้บอลซานาโรก็เป็นอดีตทหารยศนายพล และบอลซานาโรยังมีแผนการแต่งตั้งอดีตเจ้าหน้าที่ทหารในตำแหน่งสำคัญอื่นๆ อีก ลูกของเขาที่ชื่อเอ็ดดูอาร์โดก็เคยบอกว่าจะปิดปากศาลสูงสุดด้วยทหาร

หนึ่งในกลุ่มชนชั้นสูงที่เป็นผู้จัดการธุรกิจที่อยู่ในย่านเดียวกับบอลซานาโรบอกว่าเธอต้องการให้บอลซานาโรเข้ามาปราบปราม "การทุจริตคอร์รัปชัน" นอกจากนี้ยังมีกลุ่มคนที่เดินขบวนตะโกนต่อต้านฝ่ายซ้ายและพรรคแรงงานซึ่งพวกเขาอ้างว่าเป็นผู้สร้างปัญหาหลายอย่างให้กับบราซิล และพวกเขาชื่นชมผู้นำที่มีแนวคิดฟาสซิสม์แบบบอลซานาโรที่จะมาอุดช่องว่างความรู้สึกไม่มั่นคงของพวกเขา

อย่างไรก็ตามมีประชาชนคนอื่นๆ ที่ไม่หลงไปกับเรื่องนี้และไม่ลืมความน่ากลัวของประวัติศาสตร์เผด็จการในอดีต หนึ่งในนั้นคือผู้กำกับคนรุ่นใหม่ที่ชื่อ โบลิวาร์ ชาลฟัน เขาบอกว่าบอลซานาโรเป็นฟาสซิสต์ ตัวเขาเองก็มีสติกเกอร์ติดอยู่ที่หน้าอกเขียนไว้ว่า "เผด็จการเหรอ ไม่เอาอีกแล้ว!" เขาหิ้วหนังสือ "รักชวนหัว" ของมิลาน คุนเดอรา ติดมือมาด้วย เขาเป็นหนึ่งในหลายพันคนที่พบหนังสือติดมือไปลงคะแนนเสียงเลือกตั้งด้วย

ในช่วงวันเลือกตั้งรอบตัดสินเมื่อวันที่ 28 ต.ค. ที่ผ่านมาฝ่ายผู้สนับสนุน เฟอร์นันโด ฮัดดัด ผูัสมัครจากพรรคแรงงานบราซิลหรือพีที (PT) ซึ่งเป็นพรรคฝ่ายซ้ายพากันเดินทางไปเข้าคูหาเลือกตั้งพร้อมกับพกหนังสือไปด้วยเพื่อเป็นสัญลักษณ์แทนความหวังและการศึกษา เป็นการแสดงออกต่อต้านที่ผู้สนับสนุนบอลซานาโรพากันพกปืนไปลงคะแนนเสียงในการเลือกตั้งรอบแรกเมื่อวันที่ 7 ต.ค. นอกจากนี้ยังมีการแสดงการต้อนรับฮัดดัดด้วยหนังสือ ดอกไม้ และร่ม รวมถึงร้องเพลงที่สื่อถึงความเคารพและความเท่าเทียม

หนึ่งในนักศึกษาด้านสิทธิมนุษยชนในมหาวิทยาลัยริโอเดอจาเนโรคาทอลิก ลิฟ มากิโน ถือหนังสือที่ชื่อ "Places of Memory" เกี่ยวกับการต่อต้านระบอบเผด็จการทหารในริโอเดอจาเนโร เธอบอกว่าหนังสือเล่มนี้เป็นประวัติศาสตร์ที่ย้ำเตือนไม่ให้เราลืมสิ่งที่เคยเกิดขึ้น และในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาประชาชนบราซิลจำนวนมากเริ่มมีสิทธิมีเสียงมากขึ้นได้แต่ในตอนนี้พวกเขากลับพยายามจะกลบเสียงเหล่านั้น

นอกจากนี้ยังมีสิ่งที่น่าเป็นห่วงก่อนหน้าการเลือกตั้งที่ผ่านมาซึ่งชวนให้ตั้งคำถามเกี่ยวกับความชอบธรรมในการลงคะแนนครั้งนี้ เพราะมีการใช้กำลังตำรวจบุกค้นมหาวิทยาลัยหลายสิบแห่ง มีการสั่งปลดป้ายแสดงการต่อต้านเผด็จการฟาสซิสต์โดยอ้างว่าเป็นการเคลื่อนไหวของฝ่ายสนับสนุนฮัดดัด

นั่นทำให้นักศึกษาและกลุ่มครูอาจารย์กังวลว่าจะมีบรรยากาศการเซนเซอร์มากขึ้นและปิดกั้นการประท้วงภายใต้รัฐบาลบอลซานาโร กลุ่มนักศึกษาและครูอาจารย์เหล่านี้จึงโต้ตอบด้วยการเดินขบวนประท้วงในบราซิเลีย พวกเขาร้องเพลง เบลา เชา ซึ่งเป็นเพลงโฟล์คของอิตาลีที่เอามาแปลงเป็นเพลงประจำในการต่อต้านฟาสซิสต์ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยกลุ่มนักศึกษาต่อต้านแข็งขืนต่อคำสั่งจองศาลสูงสุดที่ห้ามไม่ให้มีการเคลื่อนย้ายวัตถุใดๆ โดยบอกว่าการเคลื่อนไหวของพวกเขาสายเกินกว่าที่จะส่งผลอะไรต่อการเลือกตั้ง

นอกจากนี้ยังมีการตั้งข้อสังเกตว่าบอลซานาโรมีลักษณะการใช้โวหารแบบที่กระตุ้นให้เกิดความรุนแรงแบบเดียวกับที่โดนัลด์ ทรัมป์ ใช้ ไม่ว่าจะเป็นการจุดเชื้อไฟให้เกิดการเหยียดเชื้อชาติ การเกลียดกลัวคนรักเพศเดียวกันอย่างไม่มีเหตุผล และการแบ่งแยกทางการเมือง และมีเหตุรุนแรงทางการเมืองเกิดขึ้นจริงเมื่อผู้สนับสนุนบอลซานาโรยิงชายคนดำผู้สนับสนุนฮัดดัดเสียชีวิตขณะเขาและแม่กำลังร่วมขบวนคาราวานสนับสนุนฮัดดัด มีวิดีโอแม่ของชายผู้นี้ร้องไห้คร่ำครวญเมื่อหมอประกาศว่าลูกเธอเสียชีวิตแล้ว นอกจากนี้คนร้ายยังยิงคนอื่นเสียชีวิตอีก 5 รายพร้อมตะโนกชื่อบอลซานาโรหลังก่อเหตุ นอกจากนี้ยังมีผู้เสียชีวิต 120 รายจากเหตุอาชญากรรมที่มีแรงจูงใจทางการเมืองซึ่งส่วนใหญ่มาจากผู้สนับสนุนบอลซานาโร ผู้ที่ทำการหาเสียงด้วยความเกลียดชังความเห็นต่างปละกระตุ้นให้คนใช้ความรุนแรง

ทั้งนี้บอลซานาโรยังใช้โซเชียลมีเดียในทางใส่ร้ายป้ายสีผ่านแอพพลิเคชั่นอย่างวอทแอพพ์ รวมถึงสร้างข่าวเทียมขึ้นมาสนับสนุนตัวเองด้วยเงินทุนหลายล้าน ซึ่งในบราซิลมีผู้ใช้วอทแอพพ์อยู่ร้อยละ 60 ของประชากรทั้งหมด เรื่องการบิดเบือนเหล่านี้ทำให้เส้นแบ่งของความจริงและความเท็จพร่าเลือนสับสน ฮัดดัดเองก็พยายามร้องเรียนว่ามีการเล่นตุกติกในการเลือกตั้งครั้งนี้ซึ่งศาลสูงก็บอกว่าจะทำการสืบสวนในกรณีที่บอลซานาโรมีส่วนเกี่ยวข้อง

อย่างไรก็ตามสิ่งที่เกิดขึ้นในบราซิลทำให้ฝ่ายซ้ายในบราซิลเริ่มรู้สึกแบบเดียวกับฝ่ายซ้ายในสหรัฐฯ ไม่ว่าจะเป็นขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม นักศึกษา กลุ่มผู้หญิง และชุมชนผู้มีความหลากหลายทางเพศ พวกเขามีความรู้สึกร่วมกันว่าจะต้องไม่ยอมอ่อนข้อให้กับรัฐบาลแบบนี้

มาริอานา มิติก นักศึกษาวิจิตรศิลป์จากมหาวิทยาลัยริโอเดอจาเนโรกล่าวว่าพวกเขาจะไม่ยอมรับรัฐบาลจำพวกนี้ ผู้หญิงจะไม่ยอมกลับไปเป็นแค่คนใช้ และคนรักเพศเดียวกันจะไม่กลับไปซ่อนตัวอีก พวกเขาจะไม่ยอมอ่อนข้ออ่อนน้อมต่อรัฐบาลแบบนี้ พวกเขาจะสู้

เรียบเรียงจาก

“We Will Fight”: Brazilians Pledge to Resist Fascist President-Elect Bolsonaro, Toward Freedom, 29-10-2018
https://towardfreedom.org/archives/americas/we-will-fight-brazilians-pledge-to-resist-fascist-president-elect-bolsonaro/

ข้อมูลเพิ่มเติมจาก
https://en.wikipedia.org/wiki/Brazilian_general_election,_2018