สภาสหภาพแรงงานแห่งสหราชอาณาจักร (TUC) เผย'ผู้หญิงผิวดำ-ชนกลุ่มน้อย' ในอังกฤษทำงานภายใต้ 'สัญญา 0 ชั่วโมง' หรือ 'สัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำ' มากกว่าคนขาว ซึ่งสัญญาประเภทนี้ คนทำงานมักไม่ได้สิทธิประโยชน์ต่างๆ ทั้งประกันสังคม ประกันสุขภาพ และมักถูกนายจ้างเอาเปรียบ เช่น บังคับให้ทำงานล่วงเวลาโดยไม่ได้รับค่าจ้าง - ปรากฎการณ์นี้สะท้อนให้เห็นถึง 'การเหยียดเชื้อชาติเชิงโครงสร้างในตลาดแรงงาน' 

ที่มาภาพ: TUC

เมื่อช่วงต้นเดือน พ.ย. 2023 สภาสหภาพแรงงานแห่งสหราชอาณาจักร (TUC) เปิดเผยข้อมูลการวิเคราะห์ว่าขณะนี้ผู้หญิง 'ผิวดำและชนกลุ่มน้อย' (Black and minority ethnic หรือ BME) มีแนวโน้มถูกจ้างงานภายใต้ 'สัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำ' หรือ 'สัญญา 0 ชั่วโมง' (zero-hours contracts) มากกว่าผู้ชายผิวขาวเกือบ 3 เท่า (6.8% เทียบกับ 2.5%) 

การวิเคราะห์ของ TUC แสดงให้เห็นว่าผู้หญิงในกลุ่ม BME ถูกจ้างงานภายใต้สัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำ สัดส่วนมากเกินไปอย่างมีนัยสำคัญ โดยได้รับค่าจ้างต่ำ ชั่วโมงการทำงานที่เปลี่ยนแปลงตามใจนายจ้าง และสิทธิการคุ้มครองน้อยกว่าเมื่อเทียบกับคนทำงานผิวขาว (5.7% เทียบกับ 3.2%)

ผู้หญิงในกลุ่ม BME เป็นกลุ่มที่ถูกจ้างงานภายใต้สัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำนี้ สัดส่วนสูงสุด รองลงมาคือผู้ชายในกลุ่ม BME (6.8% และ 4.8% ตามลำดับ)

ส่วนผู้หญิงผิวขาวยังมีแนวโน้มที่จะถูกจ้างงานภายใต้สัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำนี้ มากกว่าผู้ชายผิวขาวอย่างมีนัยสำคัญด้วยเช่นกัน (4.0% เทียบกับ 2.5%)

รูปแบบการจ้างงานที่แพร่หลายขึ้น

การวิเคราะห์ TUC ใหม่ยังเผยให้เห็นว่าจำนวนผู้ที่ทำสัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำ เพิ่มขึ้นเกือบ 150,000 คน ในช่วง 12 เดือนที่ผ่านมา ทำให้ขณะนี้มีผู้ที่ทำงานภายใต้สัญญาลักษณะนี้ประมาณ 1.18 ล้านคน ในสหราชอาณาจักร

สัดส่วนที่เพิ่มขึ้นมากที่สุดคือ ผู้หญิงในกลุ่ม BME โดยเพิ่มขึ้น 0.7% (ประมาณ 15,200 คน)  ซึ่งมากกว่าสัดส่วนของผู้ชายผิวขาวถึงสามเท่าครึ่ง (เพิ่มขึ้น 0.2%)

TUC กล่าวว่าการเพิ่มขึ้นของสัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำสำหรับคนทำงานในกลุ่ม BME สะท้อนให้เห็นถึง "การเหยียดเชื้อชาติเชิงโครงสร้างในตลาดงาน"

การวิเคราะห์ของ TUC ที่ใช้ข้อมูล ณ เดือน ส.ค. 2023 เผยให้เห็นจำนวนคนทำงานในกลุ่ม BME ทำงานที่ไม่มั่นคงเพิ่มขึ้นกว่า 2 เท่าในช่วงปี 2011 ถึง 2022 (จาก 360,200 คน เพิ่มเป็น 836,300 คน)

ขาดการควบคุม

ที่มาภาพ: TUC

TUC ชี้ว่าสัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำ ช่วยให้นายจ้างควบคุมชั่วโมงทำงานและรายได้ของคนทำงานได้อย่างเต็มที่ ซึ่งหมายความว่าคนทำงานไม่มีทางรู้ว่าพวกเขาจะได้รับค่าจ้างเท่าไรในแต่ละสัปดาห์ และรายได้ของพวกเขาก็ขึ้นอยู่กับความต้องการนายจ้างหรือผู้บังคับบัญชา

แม้ว่าจะดูมีความยืดหยุ่น แต่ TUC แย้งว่าสิ่งนี้ทำให้คนทำงานไม่สามารถวางแผนชีวิต ดูแลลูกๆ หรือไปพบแพทย์ได้ คนทำงานก็ไม่กล้าแย้งนายจ้างหรือผู้บังคับบัญชา เนื่องจากความกังวลว่าพวกเขาจะถูกลงโทษ โดยการไม่ได้รับการจัดสรรงานให้ 

ความไม่มั่นคงดังกล่าวอาจเป็นเรื่องที่ท้าทายอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มีหน้าที่ดูแลครอบครัว ซึ่งส่วนใหญ่ก็คือผู้หญิง 

ค่าจ้างต่ำ

TUC ยังกังวลว่าการเพิ่มขึ้นของผู้หญิงในกลุ่ม BME ที่ได้รับสัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำ กำลังทำให้คนทำงานเหล่านี้ติดกับดักความยากจน จากงานที่ได้รับค่าจ้างต่ำ

1 ใน 3 (31%) ของผู้หญิงในกลุ่ม BME 155,000 คน ที่ได้รับสัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำ ทำงานด้านสุขภาพและงานสังคมสงเคราะห์ และภายในอุตสาหกรรมนี้ ผู้หญิงในกลุ่ม BME ทำงานในกิจกรรมการดูแลที่อยู่อาศัย ซึ่งมีแนวโน้มมากที่สุดที่จะได้งานตามสัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำ ค่าจ้างเฉลี่ยรายชั่วโมงสำหรับภาคส่วนนี้คือ 12.01 ปอนด์ในปี 2023

รายงานของ TUC เมื่อเร็วๆ นี้พบว่าภาคการดูแลสังคมกำลังเผชิญกับวิกฤตด้านแรงงาน อันเนื่องมาจากค่าจ้างต่ำและการทำงานที่ไม่มั่นคง ซึ่งกระทบต่อแรงงานหญิงส่วนใหญ่ TUC ระบุว่าสิ่งนี้กำลังส่งผลเสียต่อเด็กและผู้สูงอายุที่ต้องได้รับการดูแลทางสังคม รวมทั้งกำลังสร้างความตึงเครียดอย่างมากต่อระบบบริการสุขภาพแห่งชาติ (NHS)

พอล โนวัค (Paul Nowak) เลขาธิการ TUC กล่าวว่า “ทุกคนสมควรได้รับการปฏิบัติอย่างยุติธรรมในที่ทำงาน"

“แต่คนทำงานผิวดำและชนกลุ่มน้อยจำนวนมากโดยเฉพาะผู้หญิง ถูกกักขังไว้ในงานที่ได้รับค่าตอบแทนต่ำ ภายใต้สัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำ พวกเธอได้รับสิทธิและการคุ้มครองที่จำกัด ไม่มีการรับประกันชั่วโมงการทำงาน ดังนั้นพวกเธอจึงไม่สามารถวางแผนค่าใช้จ่ายและการดูแลเด็กได้"

“การกระจุกตัวของคนทำงานในกลุ่ม BME ที่มีนัยสำคัญและไม่สมส่วนกับสัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำ ชี้ให้เห็นอย่างชัดเจนถึงการเหยียดเชื้อชาติเชิงโครงสร้างในตลาดแรงงานของเรา"

“ถึงเวลาแล้วที่จะต้องจัดการกับการเลือกปฏิบัติที่รั้งคนทำงานในกลุ่ม BME ไว้ตลอดเวลา และให้แน่ใจว่าทุกคนจะสามารถเข้าถึงงานที่เหมาะสมและมั่นคงได้"

“'ข้อตกลงใหม่สำหรับคนทำงาน' (New Deal for Working People) ที่เสนอโดยพรรคแรงงาน จะช่วยเรื่องนี้ นับเป็นบทใหม่สำหรับสิทธิของคนทำงานในประเทศนี้"

“มันจะห้ามไม่ให้มีสัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำ มีการจัดทำข้อตกลงการจ่ายค่าจ้างที่ยุติธรรมเพื่อเพิ่มค่าจ้างและมาตรฐานในการดูแลสังคม แนะนำหน้าที่ให้นายจ้างในการรายงานช่องว่างการจ่ายค่าจ้างตามเชื้อชาติในสถานประกอบการณ์ของพวกเขา การเปลี่ยนแปลงนี้จะส่งผลกระทบอย่างมากต่อคนทำงานในกลุ่ม BME"

“และการส่งเสริมสิทธิในการทำงานนี้จะเกิดขึ้นภายใน 100 วันแรกของรัฐบาลชุดใหม่ในร่างกฎหมายการจ้างงาน” โนวัค กล่าว

ข้อตกลงใหม่สำหรับคนทำงาน

ที่มาภาพ: Labour Unions

TUC เรียกร้องให้รัฐบาลดำเนินการเพื่อยุติการจ้างงานที่ไม่มั่นคง โดยชี้ว่า 'ข้อตกลงใหม่สำหรับคนทำงาน' (New Deal for Working People) จะเป็นตัวเปลี่ยนเกมสำหรับสิทธิของคนทำงาน ซึ่งรวมถึงสัญญาที่มีชั่วโมงการทำงานเป็นศูนย์ด้วย

พรรคแรงงาน (Labour Party) ของอังกฤษ ให้คำมั่นสัญญาที่จะมอบสิทธิใหม่ให้กับคนทำงานภายใต้ร่างพระราชบัญญัติการจ้างงานนี้ ภายใน 100 วันแรกหากได้เป็นรัฐบาล

'ข้อตกลงใหม่สำหรับคนทำงาน' จะทำให้:

• เสริมสร้างการเจรจาต่อรองร่วมให้เข้มแข็ง โดยเฉพาะการทำข้อตกลงการจ่ายค่าจ้างที่ยุติธรรม
• แนะนำให้มีการจัดทำรายงานช่องว่างค่าจ้างสำหรับชาติพันธุ์และการรายงานช่องว่างค่าจ้างสำหรับคนพิการ
• ยกเลิกสัญญาจ้างไม่ระบุชั่วโมงทำงานขั้นต่ำ
• คุ้มครองและให้สิทธิ เช่น ปกป้องจากการเลิกจ้างที่ไม่เป็นธรรม ลาป่วยแบบได้ค่าจ้าง และการลาเพื่อเลี้ยงดูบุตร แก่คนทำงานทุกคนตลอดระยะเวลาการทำงาน
• ตรวจสอบให้แน่ใจว่าคนทำงานทุกคนได้รับการแจ้งเตือนตามสมควร เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงกะหรือเวลาทำงาน พร้อมค่าตอบแทนตามสัดส่วน สำหรับกะที่ถูกยกเลิกหรือลดลง
• เพิ่มการบังคับใช้กฎหมาย หน่วยงานบังคับใช้กฎหมายในตลาดแรงงานจะมีอำนาจบังคับใช้กฎหมายที่มุ่งเป้าหมายและเชิงรุก ในการดำเนินคดีแพ่งเพื่อรักษาสิทธิ์ให้คนทำงาน

ที่มา:
New analysis shows BME women are significantly overrepresented on zero-hours contracts (TUC, 3 November 2023)