กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) เตือนว่าตำแหน่งงานทั่วโลกอาจได้รับผลกระทบจากการใช้ AI เพิ่มขึ้น โดยคนทำงานในประเทศรายได้สูงต้องเผชิญกับความเสี่ยงมากกว่าในตลาดเกิดใหม่และประเทศรายได้ต่ำ นอกจากนี้เทคโนโลยี AI มีแนวโน้มสร้างความเหลื่อมล้ำให้เลวร้ายลง

ที่มาภาพประกอบ: starline/Freepik

ช่วงเดือน ม.ค. 2023 กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) ที่ตั้งอยู่ในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ได้ประเมินผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI ในตลาดแรงงานโลก โดยคนทำงานในประเทศรายได้สูงต้องเผชิญกับความเสี่ยงมากกว่าในตลาดเกิดใหม่และประเทศที่มีรายได้ต่ำ และยังพบว่าเทคโนโลยี AI มีแนวโน้มที่จะยิ่งสร้างความเหลื่อมล้ำให้เลวร้ายลง

คริสตาลินา จอร์จีวา (Kristalina Georgieva) กรรมการผู้จัดการของ IMF เรียกร้องให้ผู้กำหนดนโยบายเร่งแก้ไขปัญหา "แนวโน้มที่น่ากังวล" นี้ และดำเนินการเชิงรุก "เพื่อป้องกันไม่ให้เทคโนโลยี AI จุดชนวนความตึงเครียดทางสังคมมากยิ่งขึ้น"

"เรากำลังก้าวเข้าสู่การปฏิวัติเทคโนโลยีที่อาจกระตุ้นให้เกิดผลผลิตภาพ เพิ่มอัตราการเติบโต และยกระดับรายได้ทั่วโลก  แต่ในขณะเดียวกัน มันก็อาจทดแทนแรงงานมนุษย์ และสร้างความเหลื่อมล้ำที่รุนแรงขึ้น" จอร์เจวากล่าว

IMF ตั้งข้อสังเกตว่าประมาณ เกือบ 60% ของตำแหน่งงานในประเทศรายได้สูงอาจได้รับผลกระทบจาก AI แต่ราวครึ่งหนึ่งของตำแหน่งงานเหล่านี้จะได้รับประโยชน์จากการทำงานร่วมกับ AI เพื่อเพิ่มผลผลิต

เมื่อเทียบกันแล้ว คาดว่า AI จะส่งผลกระทบต่อ 40% ของตำแหน่งงานในตลาดเกิดใหม่ และ 26% ของงานในประเทศรายได้ต่ำ

ผลการวิจัยชี้ว่าแม้ตลาดเกิดใหม่และประเทศรายได้ต่ำจะเผชิญกับผลกระทบจาก AI ในระยะสั้นน้อยกว่าประเทศรายได้สูง แต่ IMF ยังตั้งข้อสังเกตว่า ประเทศเหล่านี้ยังไม่มีโครงสร้างพื้นฐานและมีแรงงานที่มีทักษะเพียงพอที่จะใช้ประโยชน์จาก AI ในทันที ซึ่งเพิ่มความเสี่ยงที่เทคโนโลยีจะยิ่งขยายความเหลื่อมล้ำ

IMF ยังเตือนด้วยว่า AI อาจส่งผลต่อความเหลื่อมล้ำด้านรายได้และความมั่งคั่งภายในประเทศ โดยคาดการณ์ว่า "ช่องว่างระดับรายได้จะขยายตัวขึ้น"

กล่าวคือคนทำงานที่สามารถเข้าถึงประโยชน์ของ AI สามารถเพิ่มผลผลิตและรายได้ ในขณะที่คนทำงานที่ไม่สามารถใช้ประโยชน์จาก AI ได้ก็ไม่สามารถเพิ่มผลผลิตและรายได้

ก่อนหน้านี้ Goldman Sachs เคยเตือนว่า generative AI อาจส่งผลกระทบต่อตำแหน่งงานมากถึง 300 ล้านตำแหน่งทั่วโลก แม้ว่าธนาคารยักษ์ใหญ่จากวอลล์สตรีทแห่งนี้อาจตระหนักว่า เทคโนโลยีนี้สามารถกระตุ้นผลผลิตภาพและการเติบโตของแรงงาน และเพิ่มผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศได้ถึง 7%

รายงานของ IMF มีขึ้นในขณะที่ผู้นำทางธุรกิจและการเมืองจากทั่วโลกมารวมตัวกันที่ World Economic Forum (WEF) ในเมืองดาวอส ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ การประชุม WEF ประจำปี ซึ่งจัดขึ้นภายใต้หัวข้อ "การสร้างความน่าเชื่อถือขึ้นมาใหม่" (Rebuilding Trust)

การประชุม WEF ประกาศใช้แนวทาง "ย้อนกลับสู่รากฐาน" เน้นการมีส่วนร่วมในการพูดคุยอย่างเปิดเผยและสร้างสรรค์ระหว่างผู้กำหนดนโยบาย ผู้นำธุรกิจ และภาคประชาสังคม โดยประโยชน์และข้อเสียของ AI เป็นหัวข้อสำคัญในการหารือ อย่างไรก็ตาม ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา WEF ถูกวิจารณ์อย่างหนักว่าขาดการเชื่อมโยงกับโลกความเป็นจริง ไร้ประสิทธิภาพ และไม่ได้แก้ไขปัญหาสำคัญ

ที่มา:
IMF warns AI to hit almost 40% of jobs worldwide and worsen overall inequality (Sam Meredith, CNBC, 15 January 2024)