ประชาไท -10 ม.ค. 2549 แก้ปัญหาที่ดินสึนามิส่อเค้าเหลว "อธิบดีกรมที่ดิน" ต่อรองชาวมอแกนบ้านในไร่ 47 ครอบครัว ลดปริมาณที่ดินอยู่อาศัยและทำกินจากเดิม 14 ไร่ เหลือแค่ 7 ไร่เศษ บีบชาวบ้านถ้าไม่รับข้อเสนอ เหลือทางเดียวต้องให้ศาลตัดสิน

เมื่อเวลา 10.30 น. วันที่ 9 มกราคม 2549 ที่บ้านทับตะวัน ตำบลบางม่วง อำเภอตะกั่วป่า จังหวัดพังงา นายพีระพล ไตรทศาวิทย์ อธิบดีกรมที่ดิน ในฐานะคณะกรรมการแก้ไขปัญหาที่ดินและสัญชาติในพื้นที่ประสบพิบัติภัย พร้อมคณะ ได้เดินทางมาประชุมร่วมกับชาวบ้านในชุมชนบ้านทับตะวัน เพื่อแก้ไขปัญหากรณีพิพาทที่ดินในชุมชนบ้านทับตะวัน ระหว่างชาวไทยใหม่ หรือชาวมอแกน กับนางรำภา กุลวานิช ผู้ถือเอกสารสิทธิ์ในที่ดินแปลงดังกล่าว

นายพันธ์ ชี้แจงด้วยว่า บรรพบุรุษของชาวไทยใหม่ หรือมอแกน ได้มาตั้งชุมชนในที่ดินพิพาทมานานกว่า 150 ปี มีการปลูกสร้างบ้านเรือนและผลอาสินมานาน พิสูจน์จากอายุของต้นมะพร้าวในชุมชน เช่นเดียวกับนายวโรตน์ที่ยืนยันว่า ตนเห็นชาวมอแกนอยู่ในชุมชนนี้มาตั้งแต่จำความได้
นายพีรพล กล่าวกับชาวทับตะวันว่า แนวทางการแก้ปัญหามีอยู่ 2 แนวทาง แนวทางแรก ต่อสู้คดีให้ศาลเป็นผู้ชี้ขาด ซึ่งต้องใช้มีหลักฐานต่างๆ มาพิสูจน์ว่า อยู่ในชุมชนนี้มานาน 100 กว่าปีจริงหรือไม่ ซึ่งมีโอกาสแพ้และชนะ ถ้าแพ้หมายถึงต้องออกจากที่ดินแปลงนี้สถานเดียว แนวทางที่ 2 เจรจากับเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดิน ซึ่งชาวบ้านจะต้องยอมถอยบ้าง ตนเสนอว่า เป็นไปได้หรือไม่ ที่ 47 ครอบครัวนี้ จะใช้ที่ดินเฉพาะตัวบ้านบวกเพิ่มบริเวณบ้านอีก 4 X 5 เมตร หรือประมาณ 5 ตารางวา ก็น่าจะเพียงพอ คือ ลดลงจากที่อยู่อาศัยและทำกินในปัจจุบัน 47 ครอบครัว 24 ไร่ เหลือประมาณ 7 ไร่เศษ
บรรดาชาวบ้านที่เข้าร่วมประชุมต่างปฏิเสธข้อเสนอของนายพีระพล พร้อมกับยืนยันว่า จะขอใช้ที่ดินแปลงนี้ 24 ไร่ ตามที่อยู่กันในขณะนี้ เพราะแต่ละครอบครัวต่างมีสมาชิกหลายคน ถ้าปริมาณเนื้อที่น้อยลงตามข้อเสนอของอธิบดีกรมที่ดิน ในอนาคตเมื่อลูกหลานแยกครอบครัวออกไป จะเอาที่ดินจากที่ไหนให้ลูกหลานได้อยู่อาศัย

นายพีระพล ยืนยันว่า ถ้าชาวบ้านไม่ยอมรับเงื่อนไขที่ตนเสนอ ตนก็ไม่สามารถไปเจรจากับเจ้าของกรรมสิทธิ์ในที่ดินได้ คงต้องปล่อยให้ชาวบ้านต่อสู้ คดีเพื่อให้ศาลชี้ขาด ตนจึงต้องการให้ชาวบ้านคิดให้ดี
ในที่สุด นายพันธ์ ได้ลุกขึ้นสอบถามชาวบ้านที่เกี่ยวข้องกับกรณีพิพาทว่า ยอมถอยด้วยการลดลงพื้นที่อยู่อาศัยและทำกินลงเหลือ 7 ไร่เศษหรือไม่ ชาวบ้านทั้งหมด ยืนยันว่า ไม่รับข้อเสนอของนายพีระพล พร้อมกับยืนยันว่า ต้องการใช้ประโยชน์ในที่ดิน 24 ไร่ ที่บรรพบุรุษครอบครองมานาน
นายพันธ์ จึงขอให้นายพีระพล ใช้ผลการสอบสวนของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และอนุกรรมการแก้ไขปัญหาที่ดินในพื้นที่ธรณีพิบัติ 6 จังหวัด ที้มีพล.อ.สุรินทร์ พิกุลทอง เป็นประธาน ซึ่งระบุว่าเอกสารสิทธิ์ในที่ดินแปลงที่มีกรณีพิพาทได้มาโดยมิชอบ ทว่านายพีระพล ตัดบทว่า กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และกรรมการชุดต่างๆ ทำได้เพียงให้คำเสนอแนะ ไม่มีอำนาจในการแก้ไขปัญหา กรมที่ดินเป็นผู้มีอำนาจในแก้ไขปัญหาเรื่องที่ดิน

ขณะที่กำลังถกเถียงกันอยู่นั้น นางราตรี คงวัดใหม่ ตัวแทนชุมบ้านแหลมป้อม ตำบลบางม่วง อำเภอตะกั่วป่า จังหวัดพังงา หนึ่งในคณะกรรมการแก้ไขปัญหาที่ดินและสัญชาติในพื้นที่ประสบพิบัติภัย ซึ่งเดินทางมารอพบนายพีระพล ได้ส่งบันทึกให้นายพันธ์มีเนื้อหาว่า อธิบดีกรมที่ดินไม่ดำเนินการตามมติที่ประชุมคณะกรรมการแก้ไขปัญหาที่ดินและสัญชาติในพื้นที่ประสบพิบัติภัย ที่มีพล.อ.อ.คงศักดิ์ วันทนา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย เป็นประธาน ตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 27 ธันวาคม 2548 ที่ให้นายพีระพลลงมาตรวจสอบข้อเท็จจริง แล้วหาทางแก้ปัญหาให้แล้วเสร็จภายใน 30 วัน สร้างความไม่พอใจกับนายพีระพล ที่เข้าใจว่า เป็นบันทึกที่ส่งมาจากเจ้าหน้าที่องค์กรพัฒนาเอกชน

"ผมกับชาวบ้านคุยกันรู้เรื่อง ถ้าไม่มีบุคคลภายนอกมาคอยยุแหย่ชาวบ้าน" นายพีระพล กล่าว ก่อนที่การประชุมจะยุติลง

ทั้งนี้ นายพีระพลปฏิเสธที่จะแก้ปัญหากรณีพิพาทระหว่างเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินกับชาวบ้านทับตะวัน เนื่องจากเจ้าของกรรมสิทธิ์ที่ดินปิดทางเดินของชาวบ้านทับตะวัน ไปยังขุมเหมืองชายทะเล ที่ชาวบ้านทับตะวันใช้เป็นที่จอดเรือประมงมานานหลายสิบปี สำหรับขุมเหมืองดังกล่าว มีเอกชนนำไปออกเอกสารสิทธิ์ครอบครองเป็นของตนเองเช่นกัน โดยนายพีระพลอ้างว่า ที่ดินชายทะเลผู้มีหน้าที่แก้ปัญหา คือ กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ส่วนกรณีที่ดินพิพาทนอกเหนือจากชุมชนบ้านแหลมป้อม ชุมชนบ้านทับตะวัน และชุมชนบ้านในไร่ อำเภอท้ายเหมือง จังหวัดพังงา ผู้แก้ไขปัญหา คือ อนุกรรมการแก้ไขปัญหาที่ดินในพื้นที่ธรณีพิบัติ 6 จังหวัด ที่มีพล.อ.สุรินทร์ เป็นประธาน

ภายหลังการประชุม นายพีระพล ให้สัมภาษณ์ นายKim Barker ผู้สื่อข่าวจากหนังสือพิมพ์ชิคาโกทรีบูนว่า ชาวมอแกนและไทยพุทธที่อยู่ในที่ดินพิพาททั้ง 47 ครอบครัว ต้องยอมถอยโดยลดการครอบครองที่ดินในพื้นที่พิพาทจาก 24 ไร่ เหลือเพียง 7 ไร่เท่านั้น ตนถึงจะพอมีข้อเสนอไปเจรจาขอที่ดินจากเจ้าของกรรมสิทธิ์ได้