ประชาไท—29 ก.ค. 2549 รายงานขององค์กรระหว่างประเทศด้านการจัดการน้ำหนักตัว International Obesity Taskforce (IOTF) ซึ่งทำงานร่วมกับองค์การอนามัยโลกระบุว่าสถิติเด็กทั่วโลกที่มีปัญหาเรื่องน้ำหนักเกินพิกัดและมีพุงพลุ้ยมีสูงถึง 155 ล้านคน และในจำนวนดังกล่าวมีเด็ก 30-45 ล้านคนที่เป็นโรคอ้วน โดยเฉพาะในยุโรปมีเด็กที่ป่วยเป็นโรคอ้วนเพิ่มขึ้นถึงปีละ 400,000 คน ซึ่งเด็กผู้หญิงมีแนวโน้มว่าจะน้ำหนักตัวมากและอ้วนพุงพลุ้ยกว่าเด็กผู้ชาย

สาเหตุที่ทำให้เด็กอ้วนขึ้นจนกลายเป็นปัญหาระดับโลกเกิดจากอิทธิพลของสื่อโฆษณาที่เกี่ยวกับสินค้าที่เป็นขนมกรุบกรอบหลากชนิด ซึ่งผลการศึกษาในประเทศอังกฤษ พบว่าเด็กอายุต่ำกว่า 8 ขวบ เป็นช่วงที่ถูกโน้มน้าวใจให้เกิดความต้องการบริโภคขนมได้สูงมาก เพราะเด็กในวัยนี้ไม่อาจแยกแยะได้ว่าอะไรคือข้อเท็จจริง อะไรคือโฆษณาชวนเชื่อ ถ้ามีตัวการ์ตูน คนดัง หรือบุคคลที่ชื่นชอบมาโฆษณา เด็กก็จะเชื่อตามที่คนเหล่านั้นบอกอย่างง่ายดาย

นอกจากนี้ 2 ใน 3 ของเด็กอายุ 6-7 ขวบ บอกว่าเชื่อในข้อความทั้งหมดที่โฆษณาสื่อออกมา ส่วนเด็กที่มีอายุ 4-5 ขวบ จะเข้าใจว่าโฆษณาคือความบันเทิง แต่โฆษณาประเภทส่งเสริมการขาย เช่น การแถมของเล่น มีผลต่อการซื้อของเด็กมากเป็นอันดับ 1 คือ ร้อยละ 49 และการโฆษณาโดยดารา หรือตัวการ์ตูนชื่อดัง มีผลถึงร้อยละ 35 ซึ่งเด็กในอังกฤษจะดูโทรทัศน์ 17.2 ชม.ต่อสัปดาห์

ในส่วนของประเทศไทย ผศ.ดร.วิทยา กุลสมบูรณ์ ผู้จัดการแผนงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพ (คคศ.) จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่าผลการสำรวจรายการการ์ตูนช่วงเช้าวันเสาร์-อาทิตย์ พบว่า เวลา 1 ใน 4 ของรายการเป็นโฆษณาแฝง และใน 1 ช.ม.มีโฆษณาถึง 42 ครั้ง โดย 2 ใน 3 ของโฆษณาที่ว่านี้เป็นโฆษณาขนมเด็ก ซึ่งขนมขบเคี้ยว มันฝรั่ง ข้าวเกรียบ ขนมปังอบกรอบ มีความถี่ในการโฆษณาสูงที่สุด รองลงมาคือกลุ่มลูกอม หมากฝรั่ง เยลลี่ และกลุ่มเวเฟอร์ ซีเรียล ซึ่งการแข่งขันเพื่อโฆษณาขนมเด็กมีมูลค่าสูงมาก คือ ประมาณ 9 นาที คิดเป็นมูลค่าถึง 900,000 บาท และเด็กไทยใช้เวลาดูโทรทัศน์โดยเฉลี่ย 16.4 ชั่วโมงต่อสัปดาห์

เครือข่ายคุ้มครองผู้บริโภคและเครือข่ายครอบครัว จึงร่วมกันเสนอให้ปรับปรุงกฎหมายโฆษณาขนมเด็ก เพื่อปกป้องเด็กไทยไม่ให้ถูกครอบงำจากอิทธิพลโฆษณา โดยประเด็นสำคัญมีดังนี้

1. ห้ามไม่ให้โฆษณาในลักษณะเชิญชวนให้บริโภค ไม่ว่าจะเป็นการใช้ดารา นักร้อง นักแสดง เป็นผู้แสดงแบบโฆษณา หรือการใช้โฆษณาที่ใช้ตัวการ์ตูน ตัวหุ่น เพื่อจูงใจเด็ก

2. ห้ามเด็กอายุต่ำกว่า 14 ปี เป็นพรีเซนเตอร์โฆษณา

3. ต้องไม่โฆษณาว่ามีของเล่นหรือของแถมมาหลอกล่อเด็ก ตลอดจนจำกัดเวลา ความถี่ และมีคำเตือน

ขณะนี้ หลายประเทศได้มีการควบคุมโฆษณาขนมเด็กเป็นที่เรียบร้อยแล้ว เช่น ไอร์แลนด์ สวีเดน นอร์เวย์และเบลเยียม ได้ประกาศห้ามโฆษณาใดๆ ทั้งสิ้นในระหว่างรายการเด็ก, เดนมาร์กห้ามมิให้มีโฆษณาเกิน 5 นาทีในช่องที่เสนอรายการสำหรับเด็ก ไม่ว่าจะก่อนหรือหลังรายการ ส่วนอิตาลีห้ามมีโฆษณาระหว่างรายการการ์ตูน และห้ามมีเด็กอายุต่ำกว่า 14 ปีเป็นพรีเซ็นเตอร์ในโฆษณา ขณะที่ฝรั่งเศสและอังกฤษยังอยู่ในระหว่างการร่างกฎหมายออกมาควบคุมโฆษณาขนมเด็ก