ปัตตานี- 22 เม.ย.48 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ในการรับฟังข้อมูลและความคิดเห็นภาคประชาชน ของคณะกรรมการอิสระเพื่อความสมานฉันท์แห่งชาติ เมื่อวันที่ 22 เมษายน 2548 ที่โรงแรมซี.เอส.ปัตตานี อำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี นายอานันท์ ปันยารชุน ประธานคณะกรรมการอิสระเพื่อความสมานฉันท์แห่งชาติ ได้แจ้งให้ที่ประชุมทราบว่า ได้แต่งตั้งพระครูคนธรรมธร เจ้าอาวาสวัดทุ่งข่อย อำเภอแม่ลาน จังหวัดปัตตานี เป็นกรรมการอีก 1 คน ตามคำแนะนำของผู้นำศาสนาอิสลามหลายคนในจังหวัดปัตตานี

นายเจะฮูเซ็น เจะอูบง ชาวอำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี กล่าวว่า หลังจากการประชุมวันนี้ คณะกรรมการอิสระเพื่อความสมานฉันท์แห่งชาติต้องตามมาดูแล ประเมินผลถึงความจำเป็นที่จะต้องตั้งสำนักงานประจำพื้นที่ เพื่อเป็นที่รวมข้อมูลเป็นศูนย์ช่วยเหลือประชาชนที่ได้รับความเดือดร้อน คณะกรรมการอิสระเพื่อความสมานฉันท์แห่งชาติ ต้องให้องค์กรศาสนาอิสลามในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้มีความสมานฉันท์ด้วย

นายเจะฮูเซ็น กล่าวอีกว่า ตนเคยถามประชาชนในพื้นที่ที่เข้าร่วมประชุมเกี่ยวกับการแก้ปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ ได้รับคำตอบว่า ต้องการดำรงชีวิตอย่างอิสลามภายใต้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ซึ่งรัฐธรรมนูญไม่ได้กีดกันศาสนาอิสลามเลย แต่เหตุใดจึงยังเกิดปัญหาขึ้นอีก ตนคิดว่าปัญหาลึกๆ จริง คือปัญหาเชิงวัฒนธรรม

นายไพศาล ตอยิบ ผู้จัดการโรงเรียนอัตตัรกียะห์อิสลามียะห์ จังหวัดนราธิวาส กล่าวว่า ต้องการให้มีการอนุรักษ์ภาษามลายู เพราะเป็นภาษาที่รักของคนในพื้นที่ แต่ยังไม่มีองค์กรที่สนับสนุนในเรื่องนี้ จึงขอมีการบรรจุเข้าเป็นหลักสูตรในโรงเรียนด้วยและต้องการให้มีการบูรณาการทางด้านการศึกษากับประเทศอินโดนีเซียและมาเลเซียด้วย เพราะมีความต้องการทางด้านการศึกษาที่เหมือนกัน รวมทั้งอยากให้ยอมรับในความแตกต่างทางด้านเชื้อชาติด้วย ซึ่งจะทำให้ลดปัญหาได้ในระดับหนึ่ง

นายอับดุลรอซัก อาลี เลขานุการคณะกรรมการอิสลามประจำจังหวัดนราธิวาส กล่าวว่า มี 2 ประโยคที่ต้องให้ความสำคัญในการแก้ปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ คือ สนับสนุนในสิ่งที่เขารัก และ ไม่ทำในสิ่งที่เขาไม่ต้องการ การแก้ปัญหาพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ใช้ความพิเศษทุกอย่าง แม้แต่เจ้าหน้าที่ก็ต้องพิเศษด้วย ต้องเอาศาสนานำหน้าในการแก้ปัญหา เพราะกลุ่มขบวนการก่อความไม่สงบมักจะอ้างศาสนามาใช้เป็นเครื่องมือในการปลุกระดม เพราะต้องเอาศาสนาเข้าไปใช้แก้ปัญหาด้วย และเชื่อว่าน่าจะได้ผล

นายมูฮำมัดอายุบ ปาทาน สื่อมวลชนท้องถิ่น กล่าวว่า สิ่งที่ต้องพิจารณาขณะนี้ คือ จะใช้ประโยชน์จากองค์กรศาสนาที่มีอยู่ในพื้นที่อย่างไร ในการแก้ปัญหา และให้มองไปที่ความยุติธรรมเชิงโครง สร้างด้วย เช่น ค่าตอบแทนโต๊ะอิหม่าม ที่น้อยมาก ควรจะให้ค่าตอบแทนที่เหมาะสมด้วย หรือ ผู้ที่สูญเสียจากเหตุการณ์ความไม่สงบ ขณะนี้มีความเป็นอยู่อย่างคนทั่วไปหรือไม่ ซึ่งหากให้ความยุติธรรมแล้ว เชื่อว่าจะแก้ปัญหาได้

นายอดิลัน อาลีอิสเฮาะ ทนายความจังหวัดยะลา กล่าวว่า ปัญหาความไม่สงบมิใช่ว่าจะเกิดจากกุล่มก่อการร้ายอย่างเดียว จากที่เคยได้ยินมา แม้ว่าจะไม่ได้สัมผัสด้วยตัวเอง ยกตัวอย่างกรณีทหารยิงชาวบ้านอำเภอบันนังสตา เสียชีวิต 2 ราย เมื่อช่วงถือศีลอดของชาวมุสลิม เมื่อปี 2547 ซึ่งทางราชการจะชดใช้ให้ แต่เรื่องก็เงียบจนชาวบ้านได้ติดตามเรื่องอีกครั้ง ทางจังหวัดจึงรับที่จะเยียวยาให้ เมื่อคดีเข้าสู่ศาลกลายเป็นว่า ผู้ตายถูกยิงเพราะขัดขวางการปฏิบัติงานของเจ้าพนักงาน ที่ยกตัวอย่างตัวอย่างมาเพื่อต้องการให้เห็นว่า คนตาย 1 คน มีญาติอีกหลาย คน ซึ่งกลุ่มนี้เป็นพลังเงียบที่พร้อมจะสนับ
สนุนฝ่ายใดก็ได้

นายอานันท์ กล่าวว่า มีหลายเรื่องที่อยู่ในใจแล้ว เป็นเรื่องที่ดีที่ได้รับการยืนยันอีกครั้ง และพร้อมรับข้อเสนอทุกอย่าง

จากนั้น มีการแบ่งคณะกรรมการอิสระเพื่อความสมานฉันท์แห่งชาติ ออกเป็น 3 กลุ่ม

กลุ่มที่ 1 นายอานันท์ เป็นประธานพบปะกับญาติผู้เสียชีวิตจากเหตุการณ์สลายการชุมนุมที่อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส นำโดยนายดอแม ตีมะซา จากนั้น พบปะกับตำรวจและทหารที่ปฏิบัติงานในพื้นที่

กลุ่มที่ 2 นายแพทย์ ประเวศ วะสี เป็นประธาน พบปะกับญาติผู้เสียชีวิตจากเหตุการณ์ เมื่อวันที่ 28 เมษายน 2547

กลุ่มที่ 3 นายพิชัย รัตนพล เป็นประธาน พบปะกับตัวแทนภาคประชาชนใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ 10 คน เพื่อรับฟังข้อเสนอด้านการศึกษาและปัญหาชุมชน
นายดอแม เปิดเผยว่า นายอานันท์ได้สอบถามถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น พร้อมกับรับจะดูแลนายมะหามะมาโซ ตีมะซา ลูกชายของตน ซึ่งยังมีอาการบาดเจ็บจากเหตุการณ์สลายการชุมนุมที่หน้าสถานีตำรวจภูธรอำเภอตากใบอยู่