ทวิช จิตรสมบูรณ์

สวัสดีครับ ลุงป้าพ่อแม่พี่เพื่อนน้องลูกหลานที่รักทุกท่าน

ผมได้ขึ้นเวทีพันธมิตรฯเป็นครั้งแรกเมื่อคืนวันศุกร์ที่ 6 มิถุนายน 2551 เวลาประมาณ เที่ยงคืนครึ่ง และครั้งที่สองเมื่อวันเสาร์ที่ 14 แต่ทั้งสองครั้งนั้นเวลาปราศรัย 15 นาทีที่ได้รับจัดสรรนั้นมันไม่สามารถพูดอะไรได้มากนัก จึงขอนำมาเสนอโดยบทความเพื่อเสริม "สักเล็กน้อย"

 ในการปราศรัยผมได้ฝากประเด็นไว้ว่า เราควรจะกู้ชาติกันอย่างน้อยใน 4 ประเด็นดังนี้

1. กู้ชาติทั้งที ขอให้วางมาตรการเพื่อทำให้นักการเมือง "เส็งเคร็ง" หมดสิ้นไปจากประเทศไทย และทำให้นักการเมืองดีๆ ได้เข้ามาสู่การเมืองไทย เพื่อเป็นยอดในการนำพาประเทศไทยไปสู่ความเจริญ
   
2. กู้ชาติทั้งที ขอให้กำหนดนโยบายและวางมาตรการเพื่อนำพาประเทศไทยให้หลุดพ้นจากการเป็นเมืองขึ้นทางเศรษฐกิจของต่างชาติ
   
3. กู้ชาติทั้งที ขอให้กำหนดนโยบายและวางมาตรการเพื่อทำให้ระบบการศึกษาไทยเข้มแข็งและก้าวหน้า จนสามารถเป็นรากฐานนำพาชาติไปสู่ความเป็นอารยะได้
   
4. กู้ชาติทั้งที ขอให้กำหนดนโยบายและวางมาตรการเพื่อทำให้เกษตรกรรมไทยเป็นรากฐานในการพัฒนาชาติ

ในคราวปราศรัยผมมีเวลาเพียง 15 นาที จึงต้องลนลานรีบพูดได้เพียงกระจิ๋วเดียว เพราะนอกจากจะต้องนำเสนอเนื้อหาอันหนักอึ้งแล้ว ยังต้องเสียเวลาไปสร้างบรรยากาศด้วยการแอบยิกทักษิณ เหลิม และหมัก ไปตลอดทาง ทั้งสี่หัวข้อที่ว่ามานี้ให้เวลาผมพูดสัก 15 ชม. ก็คงไม่หมด อย่าว่าแต่ 15 นาทีเลยครับ

เอาหละ...ผมจะลองขยายความประเด็นที่ 1 เรื่องระบบการเมืองไทยสักเล็กน้อย

ผมได้ตกผลึกความคิดมาได้สัก 15 ปีที่ผ่านมาแล้ว เมื่อตอนที่ผมมีอายุประมาณ 37 ปีว่า ลักษณะนิสัยประจำชาติของคนไทยเราต่างจากฝรั่งอย่างสิ้นเชิง คือฝรั่งมีนิสัยอิงตน (individualism) แต่ไทยเรามีนิสัยอิงกลุ่ม (groupism...มันคงไม่มีในพจนานุกรมหรอก..ผมตั้งเอง) นิสัยอิงตนทำให้ฝรั่งกล้าคิด กล้าทำ กล้าท้าทายอำนาจรัฐ จึงพัฒนาระบบประชาธิปไตย (ปชต. ) ขึ้นมาตามลักษณะอิงตนนั้น คือต้องมี "การเมืองภาคประชาชน" คอยกำกับดูแลปชต.ในภาพรวมด้วย ผนวกกับหลักศาสนาของเขาที่สอนว่าทุกคนเกิดมาต่างก็มีความชั่วติดตัวเป็นกรรมเก่ามาแต่กำเนิดด้วยกันทั้งสิ้น หลักศาสนาเขาเรียกความชั่วนี้ว่า "บาปดั้งเดิม" (original sin) ดังนั้นพวกเขาจึงต้องสร้างระบบ ปชต. แบบ "คานอำนาจ" กัน โดยเชื่อว่าถ้าความชั่วคานอำนาจกันก็จะเกิดระบบที่ "ชั่วน้อยที่สุด" นั่นแล แถมถ้าเอาความชั่วมวลรวมของพวกเขาทุกคนเข้าไปร่วมคานอำนาจด้วย ในนามของ"การเมืองภาคประชาชน" ก็จะยิ่งทำให้ชั่วน้อยลงไปอีก

และแล้วนักวิชาการประชาธิปไตยไทยก็ลุ่มหลงในระบบ "ชั่วน้อยที่สุด" นี้ไปตามๆกันเหมือนต้องมนต์สะกด โดยหาได้สำเหนียกไม่ว่าปชต.ตะวันตก (ปชต.ตต) แต่เดิมมานั้นเริ่มต้นก็มาจากแนวคิดชั่วเสียแล้ว ไม่ได้เลิศลอยน่าเทิดทูนอะไรหนักหนาหรอก คือเกิดจากพวกกรีกกรุงเอเธนส์จะอดอาหารตายและหรืออาจถูกบุกโจมตีฆ่าตายพร้อมๆกัน ก็เลยคิดหาวิธีอยู่รอดด้วยการหลอกด้วยเพทุบายให้พวกหัวเมืองรอบๆ 12 หัวเมือง ที่รบพุ่งกันมานาน มารวมตัวกันเป็นพันธมิตรประชาธิปไตย ส่งผู้แทนมาร่วมกันเป็นพันธมิตรรัฐสภา นี่คือสิ่งที่ผมแอบลอดคิดเห็นลอดระหว่างตัวหนังสือในบันทึกประวัติศาสตร์ตะวันตก (ที่ผู้ชนะคือผู้บันทึก...จะให้สวยหรูอย่างไรก็ได้...และคราวนั้นเอเธนส์คือผู้ชนะ) มันเป็นบันทึกสวยหรูที่นักวิชาการ ปชต. เทศ (และแน่นอน "ไทย" เราด้วย) ต่างกราบไหว้บูชากันหนักหนาว่า ปชต.ตต. คือจิตวิญญาณอันสูงส่ง

ตกมาถึงอังกฤษ ได้ก่อตั้งระบบปาร์เลียเมนต์ (parliament) ที่ถือกันว่าเป็นต้นแบบปชต.สมัยใหม่ แต่ในความเห็นผมก็ไม่ได้ต่างอะไรกันในเชิงหลักการเลยกับกรีกโบราณ เพราะที่ตั้งขึ้นมานี้ก็เพื่อ"ความอยู่รอด"ของราชวงศ์อังกฤษ ไม่ได้มีจิตวิญญาณปชต.อันศักดิ์สิทธิ์ที่น่าเทิดทูนแต่ประการใด ความอยู่รอดที่ว่าก็คือบรรดาเจ้าครองแคว้น นคร ต่างๆมีจำนวนมาก มีผลประโยชน์ขัดแย้งกันมากในเรื่องเขตแดน การจัดเก็บภาษี การเกณฑ์แรงงาน ก็เลยไม่ยอมลงต่อลอนดอน เกิดการกบฎ หรือ ร่วมหัวกันกบฏเนืองๆ  ลอนดอนก็เลยต้องคิดแบบกรีกโบราณด้วยการ "รวมกลุ่มแล้วปกครอง" ด้วยการตั้งปาร์เลียร์เมนต์ขึ้นมาให้เป็นที่ระบายความโกรธแค้นของประดาเจ้าครองแคว้นเหล่านั้น ซึ่งคนเราลองถ้าได้ระบายความโกรธแล้วมันก็หมดกำลังในการกระทำการกบฏไปเกือบหมดแล้ว

ที่ผมบรรยายมาเสียเมื่อยนิ้วจิ้มแป้นนี้ก็เพื่อจะชี้ให้เห็นว่า เราอย่าไปหลงเทิดทูนบูชาปชต.ตต.กันนักเลย มันก็วิวัฒน์มาด้วยแนวคิดของคนชั้นสูงที่กำลังจะเสียประโยชน์ไม่กี่คนเท่านั้นเอง ตามความโลภโกรธหลงที่ชักนำไป มันไม่ได้มีพื้นฐานมาจากเสียงสวรรค์แห่งประชาชนตามที่นักปราชญ์ฝรั่งเศสยุค คศ. 1789 จะได้ปั้นวลีหรูมาให้เราหลงเชื่อไม่ เพราะยุคปฏิวัติฝรั่งเศสนั้นเป็นกรณีเฉพาะกิจที่บ่มเพาะมาตามวิวัฒน์ของสังคมนั้นและในขณะนั้น เราไม่อาจเอามาใช้ในกรณีทั่วไปได้เลยแม้แต่น้อย โดยเฉพาะในกรณีของประเทศไทยในขณะนี้ ที่ลักษณะทางเศรษฐกิจสังคมและวัฒนธรรมต่างจากอังกฤษฝรั่งเศสเยอรมันอเมริกาทั้งในขณะโน้นและขณะนี้อย่างสิ้นเชิง

เมื่อคิดได้ดังกล่าว ดังนั้นเมื่อประมาณสัก 15 ปีมาแล้วผมจึงคิดต่อไปว่าสังคมไทยเราจักต้องสร้างระบบ ปชต. ขึ้นมาใหม่ ที่ต่างไปจาก ปชต.ตต. ทั้งนี้เพราะลักษณะนิสัยของประชาชนไทยและลักษณะทางสังคมไทยต่างจากฝรั่งโดยสิ้นเชิง ผมได้เรียกระบบนี้ว่า ประชาธิปไตยแบบภูมิปัญญาไทย (Indigenous-Thai Democracy) ซึ่งความจริงแล้วสังคมไทยแต่บุพกาลก็ได้มีรากฐานปชต.มาพอสมควรแล้ว หาใช้ว่าเราจะสิ้นไร้ไม้ตอกทางด้านนี้ จะว่าไปแล้วไทยโบราณเรามีจิตวิญญาณ ปชต. สูงส่งกว่าฝรั่งโบราณในหลายเรื่อง เช่น

ดังนั้นเรื่อง universal suffrage นั้น ไทยเรามีมาก่อนฝรั่งนานนักหนา ควรเลิกบูชาฝรั่งในเรื่องนี้กันได้แล้ว

ผนวกกับคำสอนด้านศาสนาของเรา ซึ่งโดยพื้นฐานคือศาสนาพุทธ ก็ต่างจากคำสอนด้านศาสนาของฝรั่งมาก คือแทนที่จะสอนว่าเราทุกคนมีบาปดั้งเดิม (original sin) กลับสอนเป็นตรงข้ามว่า เราทุกคนมี บุญดั้งเดิม หรือ จิตเดิมแท้ หรือ ความเป็นพุทธะ (ผู้รู้) อันเป็นประภัสสรอยู่แล้ว (ผมขอบัญญัติว่า original saint) กิเลศที่จรมาต่างหากเล่าที่ทำให้เราต้องมัวหมองลงชั่วคราว

เมื่อคิดปรัชญาสังคมไทยในองค์รวมได้ดังกล่าวแล้ว ทำให้ผมได้คิดว่า แทนที่เราจะสร้างปชต.ที่ให้ "คานอำนาจความเลว"กันแบบฝรั่ง ทำไมเราไม่สร้างปชต.ที่ "เสริมความดีงาม" กันระหว่างองคาพยพต่างๆ ของปชต.เล่า บัดนั้น แต่ 15 ปีที่ผ่านมา ผมได้คิดออกตามประสาของผมแล้ว จึงจะขอโอกาสนำเสนอไว้ให้เป็นทางเลือกสำหรับสังคมไทยเราต่อไป

เฮ้อ..นี่ยังไม่เข้าประเด็นเลยนะครับเนี่ย ก็หมดเวลา (ของผม) เสียแล้ว ต้องไปเตรียมการสอนวิจัยต่อนะครับ บทความวิจัย โครงร่างวิทยานิพนธ์ และวิทยานิพนธ์ ด้านวิศวกรรมศาสตร์กองพะเนินให้อ่านตรวจทาน เอาไว้อ่านหมดกองแล้วจะมาเม้าท์ต่อนะครับ

สวัสดีตอนนี้เพียงเท่านี้ก่อนคร้าบ...พ่อแม่พี่น้อง (ขึ้นเสียงสูง และโบกมือไปมา ด้วยความอ่อนล้า ท้อแท้ และห่อเหี่ยว ในอนาคตของประเทศไทย)