อาทิตย์ คงมั่น รายงาน

นับจาก "โลกร้อน" กลายมาเป็นกระแสแห่งยุคสมัย รวมทั้งในสังคมไทยในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา มีการตื่นตัวจากหลายฝ่ายแม้แต่บนชั้นหนังสือในบ้านเราก็เติมเต็มไปด้วยงานเขียนมากมายเกี่ยวกับโลกร้อน ในบริบทและแง่มุมที่แตกต่างกัน แต่ "โลกร้อน 5 องศา เรื่องและภาพความจริงก่อนโลกหายนะ" ดูจะเป็นหนังสือที่ได้เปรียบเล่มอื่นหลายเล่ม ในแง่ที่มีภาพประกอบเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่เกิดขึ้นทั่วโลกนับจากอดีตมาจนถึงปัจจุบันให้ดูอย่างจุใจ หลายภาพเป็นภาพที่คนไทยไม่เคยเห็นมาก่อน

อาจจะด้วยความต้องการ "ปกป้อง" ทั้งผืนป่าหรือโลกอยู่ทั่วทุกมุม ทำให้เราสามารถมองประเด็น โลกร้อน ผลกระทบสำคัญจากการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิที่มากกว่าค่าเฉลี่ยในปัจจุบัน ถ้าโลกยังไม่ลดการปลดปล่อยปริมาณก๊าซเรือนกระจก อุณหภูมิจะสูงขึ้นอีก 5 องศาเซลเซียส ผ่านจุดพลิกผันไปสู่การเปลี่ยนแปลงของระบบนิเวศทั้งหมด และจะทำให้เกิดการอพยพประชากรครั้งใหญ่

นอกจากภาวะโลกร้อนเกิดขึ้นในหลากหลายบริบท ปรากฏเป็นสภาพปัญหาในที่ต่างๆ ทั่วโลก หลายฝ่ายมีความพยายามหาแนวทางป้องกัน เช่นเดียวกัน ก็ยังมีชุมชนปกาเกอะญออีกหลายหมู่บ้านที่พยายามจัดกิจกรรมเพื่อบรรเทาภาวะโลกร้อน ถึงสื่อสารความเป็นตัวตนของตัวเองในรูปแบบความเชื่อ ประเพณี วัฒนธรรม ตามที่พวกเขามีอยู่

เมื่อวันที่ 16 มี.ค. 2552 ที่ผ่านมาชาวบ้าน หมู่บ้านแม่ขะปูได้จัดกิจกรรมบวชป่า โดยมีผู้ ูเข้าร่วมประมาณ 300 กว่าคน หน่วยงานที่เข้าร่วมประกอบด้วย เจ้าหน้าที่ป่าไม้ เจ้าหน้าที่หน่วยจัดการต้นน้ำแม่ลาน อุทยาน องค์การบริหารส่วนตำบลบ่อแก้ว เทศบาลตำบลสะเมิงใต้ กิจกรรมครั้งนี้มีวัตถุประสงหลักคือ เพื่อให้สังคมเข้าใจระบบนิเวศน์พื้นที่ดิน น้ำ ป่า และเข้าใจปัญหาภาวะโลกร้อนและหมอกควัน

โดยหลักการ เมื่อเราพูดถึงสุขภาพหรือสุขภาวะที่ดีต้องประกอบด้วยสุขภาพ กาย จิต สังคมและสุขภาพทางปัญญาอีกด้วย สาเหตุของปัญหาด้านสุขภาพปัจจุบันไม่สามารถปฏิเสธได้ว่าปัญหาสุขภาพนั้นสาเหตุหนึ่งเกิดจากทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมถูกทำลายจึงเป็นเหตุให้เกิดปัญหาไฟป่า - หมอกควันที่เกิดขึ้นส่งผลกระทบต่อสุขภาพชุมชน สังคมและสิ่งแวดล้อมอย่างหลีกเหลี่ยงไม่ได้ ชาวบ้านแม่ขะปูได้แลกเปลี่ยนวิเคราะห์ ข้อมูลปัญหาเห็นว่าการแก้ไขปัญหาด้านสุขภาพ ต้องมีการดำเนินงานแบบองค์กรต้องเริ่มจากการสร้างสมดุลจากระบบนิเวศน์และการจัดการดูแลฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติน้ำ ดิน ป่า ให้เกิดความสมบูรณ์และสมดุลให้มากที่สุด

ดังนั้นชาวบ้านแม่ขะปูจึงได้กำหนดกิจกรรมรณรงค์การดูแลสุขภาพเนื่องจากผลกระทบจากสภาวะมลพิษหมอกควัน-ไฟป่าและแก้ไขปัญหาการเกิดหมอกควันและไฟป่าโดยการบวชป่าเพื่อฟื้นฟู อนุรักษ์ระบบนิเวศน์ต้นน้ำขึ้น เพื่อให้ชาวบ้านแม่ขะปูมีความสงบสุข ความรักษ์สามัคคี เพื่อนำไปสู่สุขภาวะชาวบ้านแม่ขะปู ตำบลบ่อแก้วมีสุขภาวะที่ดีต่อไป

ความพยายามของชุมชนปกาเกอะญออีกหลายหมู่บ้านที่พยายามสื่อสารความเป็นตัวตนของตัวเองในรูปแบบความเชื่อ ประเพณี วัฒนธรรม ตามที่มีอยู่ แม้บางครั้งอาจจะเป็นแค่เรื่องงมงายในสายตาผู้อื่น แต่ด้วยความเป็นปกาเกอะญอแล้วเราเชื่อในเรื่องนี้ ส่วนผู้ที่ไม่เชื่อหรือไม่ให้ความสำคัญในเรื่องนี้ แทบจะพูดได้เลยว่า ปัจจุบันแม้จะมีรณรงค์ปัญหาอย่างไร แต่สังคมก็ยังมีการบริโภคที่เกินตัวอยู่ดี

ผู้นำชุมชนแม่ขะปูกล่าวทิ้งท้ายไว้ว่า ในวันนี้เราต้องมองมาที่กลุ่มผู้ที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นตัวสร้างปัญหา ในประเด็นวิถีชีวิตของชุมชน อย่างการทำไร่หมุนเวียนของชุมชน บ้านแม่ขะปูก็เป็นอีกหมู่บ้านหนึ่งที่พยายามบอกกับสังคมว่าเราไม่ใช่ตัวทำลายอย่างที่หลายท่านเข้าใจ หากยังไม่รู้เรื่องจริงก็เชิญมาสัมผัสในพื้นที่ได้เลยเรายินดีต้อนรับที่จะเรียนรู้ด้วยกัน แม้ผู้ที่เราเชิญมาไม่ให้ความสำคัญในประเด็นนี้ก็ตามแต่เราแสดงความบริสุทธิ์ใจเชิญชวนแล้ว