รายงานร่วมของ ILO-IRENA ฉบับใหม่ พบการจ้างงานในอุตสาหกรรมพลังงานทางเลือกขยายตัวภายใต้วิกฤตและความท้าทาย ชี้นโยบายอุตสาหกรรมที่ส่งเสริมอุตสาหกรรมนี้ จะสามารถสร้างห่วงโซ่อุปทานในท้องถิ่นได้มากขึ้น

ที่มาภาพ: Bureau of Land Management Nevada (อ้างใน ILO)

8 ต.ค. 2566 การจ้างงานทั่วโลกในอุตสาหกรรมพลังงานทางเลือกมีถึง 13.7 ล้านคน ในปี 2565 เพิ่มขึ้น 1 ล้านคน จากปี 2564 และเพิ่มขึ้นจากทั้งหมด 7.3 ล้านคน จากปี 2555 ตามรายงาน Renewable Energy and Jobs: Annual Review 2023 โดยองค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) และสำนักงานพลังงานทดแทนระหว่างประเทศ (IRENA)

รายงานพบว่าพลังงานทางเลือกดึงดูดการลงทุนมากขึ้น นำไปสู่การสร้างงานจำนวนที่เพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตาม เช่นเดียวกับในปี 2564 โดยรวมแล้วงานส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ในบางประเทศ โดยเฉพาะประเทศจีนที่จ้างงานคิดเป็นสัดส่วน 41% ของตำแหน่งงานในอุตสาหกรรมนี้ทั้งหมดทั่วโลก นอกจากนี้ประเทศที่มีการจ้างงานสูง ได้แก่ บราซิล ประเทศในสหภาพยุโรป (EU) อินเดีย และสหรัฐอเมริกา ซึ่งประเทศที่กล่าวมานั้น มีการลงทุนด้านพลังงานทางเลือกค่อนข้างสูง รวมทั้งมีบทบาทสำคัญในการผลิตอุปกรณ์ ออกแบบด้านวิศวกรรม และการให้บริการที่เกี่ยวข้อง

รายงานฉบับนี้ยังชี้ว่าภาคพลังงานแสงอาทิตย์ (PV) กลับมาเป็นภาคที่จ้างงานมากสุดถึง 4.9 ล้านตำแหน่ง มากกว่า 1 ใน 3 ของจำนวนคนทำงานทั้งหมดในอุตสาหกรรมพลังงานทางเลือก ไฟฟ้าพลังน้ำและเชื้อเพลิงชีวภาพมีจำนวนการจ้างงานใกล้เคียงกันกับในปี 2564 ประมาณ 2.5 ล้านตำแหน่ง รองลงมาคือพลังงานลม 1.4 ล้านตำแหน่ง

ฟรานเชสโก ลา คาเมรา (Francesco La Camera) ผู้อำนวยการทั่วไปของ IRENA ตั้งข้อสังเกตว่า "ปี 2565 ถือเป็นปีที่โดดเด่นอีกปีหนึ่งสำหรับพลังงานทางเลือก ท่ามกลางความท้าทายที่เพิ่มขึ้น การสร้างงานหลายล้านตำแหน่งจะต้องอาศัยการลงทุนในเทคโนโลยี การเปลี่ยนผ่านด้านพลังงานที่รวดเร็วยิ่งขึ้น เมื่อต้นเดือน ก.ย. ที่ผ่านมา ผู้นำ G20 ตกลงที่จะเร่งความพยายามในการเพิ่มกำลังการผลิตพลังงานทางเลือกทั่วโลก 3 เท่าภายในปี 2573 ซึ่งสอดคล้องกับคำแนะนำของ IRENA  ก่อนการประชุม COP28 ที่ได้เรียกร้องให้ผู้กำหนดนโยบายทุกคนใช้แรงผลักดันนี้เป็นโอกาสใช้นโยบายเพื่อขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงเชิงระบบที่จำเป็น"

กิลเบิร์ต เอฟ. ฮุงโบ (Gilbert F. Houngbo) ผู้อำนวยการใหญ่ ILO กล่าวว่า "เพื่อคว้าโอกาสสำคัญในการบรรลุการจ้างงานที่มีคุณค่าสำหรับทุกคน ในช่วงการเปลี่ยนผ่านที่ซับซ้อนเหล่านี้ มีความจำเป็นต้องพัฒนาและดำเนินนโยบายเฉพาะ สำหรับการเติบโตทางเศรษฐกิจมหภาคที่ครอบคลุม วิสาหกิจที่ยั่งยืน การพัฒนาทักษะ การคุ้มครองทางสังคม ความปลอดภัยและอาชีวอนามัย และสิทธิอื่นๆ ในที่ทำงาน รวมทั้งค้นหาแนวทางแก้ไขใหม่ๆ ผ่านการเจรจาทางสังคม”

คุณภาพของงานมีความสำคัญพอๆ กับปริมาณงาน รายงานฉบับนี้ยังระบุว่าเพื่อพัฒนาความยุติธรรมทางสังคม การเปลี่ยนผ่านไปสู่อนาคตพลังงานที่สะอาดกว่า จะต้องมีความเป็นธรรมและครอบคลุมสำหรับทุกคน คนทำงาน วิสาหกิจ และชุมชน ดังนั้น กรอบการทำงานที่บูรณาการกันจึงเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ โดยมุ่งเน้นไปที่ค่าจ้าง ความปลอดภัยในการทำงาน อาชีวอนามัย และสิทธิในการทำงาน ซึ่งตั้งอยู่บนพื้นฐานของการเจรจาทางสังคมที่มีประสิทธิผล แนวทางของ ILO สำหรับการเปลี่ยนแปลงอย่างยุติธรรม ไปสู่เศรษฐกิจและสังคมที่ยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อมสำหรับทุกคน ถือเป็นแหล่งข้อมูลสำหรับการกำหนดนโยบายและการดำเนินการเพื่อสนับสนุนการเปลี่ยนแปลงที่ยุติธรรม ที่รัฐบาลและผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอื่นๆ สามารถนำมาใช้ได้

การเปลี่ยนแปลงด้านพลังงานที่ยุติธรรมและครอบคลุม จะต้องติดตามการพัฒนาบุคลากรและความหลากหลายด้วย รายงานฉบับนี้ได้เน้นย้ำถึงความจำเป็นในการขยายการศึกษาและการฝึกอบรม เพิ่มโอกาสในการทำงานสำหรับคนหนุ่มสาว ชนกลุ่มน้อย และกลุ่มชายขอบ ความเท่าเทียมทางเพศที่มากขึ้นก็เป็นสิ่งจำเป็นเช่นกัน ในขณะนี้ ตำแหน่งงานในอุตสาหกรรมพลังงานทางเลือก ยังคงมีการกระจายไม่เท่ากันระหว่างชายและหญิง ปัจจุบันงานในภาคพลังงานแสงอาทิตย์ มีความสมดุลทางเพศที่ดีที่สุดเมื่อเทียบกับภาคส่วนอื่นๆ โดย 40% ของคนทำงานในภาคนี้เป็นผู้หญิง

หลายประเทศแสดงความสนใจมากขึ้นในการปรับห่วงโซ่อุปทานให้เหมาะกับท้องถิ่น และการสร้างงานภายในประเทศ หากได้รับการสนับสนุนจากนโยบายอุตสาหกรรมที่เหมาะสม สิ่งนี้สอดคล้องกับความมุ่งมั่นที่จะลดความไม่มั่นคงในการจัดหาพลังงาน จีนประสบความสำเร็จในการดำเนินนโยบายอุตสาหกรรมต่างๆ เหล่านี้มาเป็นเวลาหลายปี เมื่อเร็วๆ นี้ สหภาพยุโรป อินเดีย ญี่ปุ่น แอฟริกาใต้ และสหรัฐอเมริกา ได้ประกาศโครงการริเริ่มเพื่อกระตุ้นการผลิตในประเทศ อย่างไรก็ตาม ประเทศต่างๆ จะต้องค้นหาวิธีผสมผสานความพยายามในระดับท้องถิ่นเข้ากับความร่วมมือระดับโลกอย่างต่อเนื่องด้วยเช่นกัน

ที่มา:
Renewables jobs nearly doubled in past decade, soared to 13.7 million in 2022 (ILO, 28 September 2023)