องค์กรด้านสิทธิมนุษยชนเรียกร้องให้ยุติการตรวจเก็บดีเอ็นเอชาวบ้าน ของเจ้าหน้าที่ทหารโดยอำนาจกฎอัยการศึก ชี้เป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน
เมื่อวันที่ 17 ธันวาคม พ.ศ.2555 องค์กรด้านสิทธิมนุษยชนได้ส่งหนังสือร้องเรียนเรื่อง 'การตรวจเก็บดีเอ็นเอชาวบ้านของเจ้าหน้าที่ทหารโดยอำนาจกฎอัยการศึก' ไปยังแม่ทัพภาคที่ 4 ผู้อำนวยการกองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค 4 เลขาธิการศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ นายกรัฐมนตรี ผู้อำนวยการกองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายใน (กอ.รมน.) และคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ระบุว่า ขอให้ยุติการตรวจเก็บดีเอ็นเอชาวบ้านของเจ้าหน้าที่ทหารโดยอำนาจกฎอัยการศึกเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน
เมื่อวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2555 ที่อำเภอไม้แก่น เวลา 8.00น. ถึง 17.00 น. มีปฎิบัติการของเจ้าหน้าที่ทหารไม่ทราบสังกัด แต่ทราบว่ามาจากค่ายอิงคยุทธฯ ได้ดำเนินเรียกตัวชายอายุตั้งแต่ 16 ปี ถึง 35 ปี ที่เดินทางผ่านพื้นที่อำเภอไม้แก่น และได้บังคับให้ขึ้นรถของเจ้าหน้าที่ไปที่ว่าการอำเภอไม้แก่น ซึ่งมีพื้นที่จัดไว้สำหรับการตรวจเก็บดีเอ็นเอของบุคคลดังกล่าว ทั้งนี้เจ้าหน้าที่อีกจำนวนหนึ่ง สนธิกำลังระหว่างเจ้าหน้าที่ตำรวจทหารฝ่ายปกครองเข้าไปในหมู่บ้านเพื่อนำตัวชายอายุ 16 ปี ถึง 35 ปี ในพื้นที่ตำบลไทรทอง จำนวน 3 หมู่บ้าน โดยเจ้าหน้าที่ทหารขอดูทะเบียนบ้านของบ้านแต่ละหลัง จากนั้นได้เรียกตัวชายทุกคนให้เดินทางพร้อมเจ้าหน้าที่มายังที่อว่าการอำเภอ โดยแจ้งว่าจะมีการตรวจเก็บดีเอ็นเอ ณ ที่ว่าการอำเภอด้วย รายงานระบุว่า ชาวบ้านไม่ทราบรายละเอียดแต่ไม่สามารถขัดขืนได้ และปรากฎว่า มีเด็กชายอายุ14 -18 ปีจำนวนหนึ่งถูกดำเนินการพร้อมกับชายอายุ 18-35 ปีจำนวนกว่าร้อยคนเช่นเดียวกัน
รายงนระบุว่า เจ้าหน้าที่จำนวนหนึ่งตั้งหน่วยตรวจเก็บดีเอ็นเอในที่ว่าการอำเภอ เมื่อชาวบ้านเดินทางไปที่ว่าการอำเภอ เจ้าหน้าที่จะสอบประวัติ ประวัติการศึกษา แล้วนำไปตรวจปัสสาวะ ตรวจดีเอ็นเอในช่องปาก มีการนำกระดาษมาเช็ดที่ฝ่ามือและที่เสื้อผ้าแล้วบรรจุในซองกระดาษสีน้ำตาล ให้บันทึกลายนิ้วมือทั้งสิบนิ้ว รวมทั้งการถ่ายรูปบุคคลสี่ด้าน พร้อมป้ายระบุชื่อนามสกุลบุคคล และให้ลงชื่อในเอกสารสอบประวัติ โดยเจ้าหน้าที่ไม่ได้แจ้งอำนาจหน้าที่และสาเหตุการตรวจสอบประวัติดังกล่าว
จากการสอบถามชาวบ้านรายหนึ่ง (ปกปิดชื่่อ) เขาเดินทางออกจากบ้านเวลา 9 โมงเช้าจะออกจากบ้านที่ตำบลไทรทอง ระหว่างทางเป็นถนนจากตัวอำเภอไม้แก่นจะเดินทางไปที่ตำบลต้นไทร ตำบลปะลุกาสาเมาะ มีเจ้าหน้าที่สกัดขอดูบัตรประชาชน แล้วให้ขึ้นรถทหารไปตรวจดีเอ็นเอที่ว่าการอำเภอไม้แก่น ผู้โดยสารที่เดินทางมาด้วยอีกหนึ่งคนถูกเจ้าหน้าที่ทหารสั่งให้เป็นคนขับมอเตอร์ไซค์ตามไปที่อำเภอฯ เพราะเจ้าหน้าที่แจ้งว่า จะตรวจทุกคนตามมาตรการนี้ จากการสอบถามพบว่า มีการตั้งด่านเชิญตัวบุคคลในพื้นที่อำเภอไม้แก่น ติดกับพื้นที่อำเภอสายบุรี และพื้นที่ใกล้เคียงอำเภอบาเจาะ จังหวัดนราธิวาส จำนวน 3 หมู่บ้าน
ด้วยเหตุดังกล่าว หนังสือร้องเรียนระบุว่า เป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน การตั้งด่านสกัดบุคคลในการเดินทางเป็นการละเมิดสิทธิในการเดินทาง การตรวจเก็บประวัติลายนิ้วมือบุคคล ดีเอ็นเอจากช่องปาก และการนำกระดาษมาเช็ดตามร่างกายและเสื้อผ้า เป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคล ทั้งที่บุคคลดังกล่าวไม่ได้ตกเป็นผู้ต้องสงสัยในการกระทำความผิดใดใด การใช้อำนาจตามกฎอัยการศึกดังกล่าว นับเป็นการใช้อำนาจโดยพลการ และเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน ขอให้หน่วยงานที่รับผิดชอบยุติการดำเนินการดังกล่าวโดยทันที และหาแนวทางการป้องกันเหตุการณ์ก่อความไม่สงบโดยวิธิีการที่กระทบกระเทือนต่อสิทธิมนุษยชนน้อยที่สุด
