มีการวิเคราะห์ว่ากรณีการลอบสังหารอดีตนายกรัฐมนตรี ชินโซ อาเบะ ซึ่งเปรียบเป็นแกนนำอาวุโสของพรรคแอลพีดีอาจจะส่งผลให้มีเสียงสนับสนุนพรรคแอลดีพีเพิ่มขึ้นในการเลือกตั้ง ส.ว. ที่เพิ่งมีขึ้น และถ้าหากพรรคแอลพีดีกับพรรคแนวร่วมรัฐบาลชนะที่นั่งเสียงข้างมาก 2 ใน 3 ก็อาจจะทำให้การแก้ไขรัฐธรรมนูญเพื่อเพิ่มบทบาทกองกำลังป้องกันตนเองของญี่ปุ่นผ่านฉลุยได้ง่ายขึ้น

อาคารรัฐสภาญี่ปุ่น (National Diet Building) แฟ้มภาพปี 2009 (ที่มา: Wikipedia/Wiiii)

ในวันอาทิตย์ที่ 10 ก.ค. ญี่ปุ่นมีการจัดการเลือกตั้ง ส.ว. ไม่กี่วันหลังจากที่เกิดกรณีลอบสังหาร ชินโซ อาเบะ อดีตนายกรัฐมนตรีจากพรรคจิยูมินชูโต หรือพรรคเสรีนิยมประชาธิปไตย (แอลดีพี) ซึ่งผลเอ็กซิทโพลจากสื่อเอ็นเอชเคประเมินว่า พรรคแนวร่วมรัฐบาลที่ประกอบด้วยพรรคแอลดีพีและพรรคโคเมโตซึ่งเป็นพรรคฝ่ายขวาอนุรักษ์นิยมทั้งคู่จะได้รับชัยชนะโดยมีโอกาสได้ที่นั่งไป 69-83 ที่นั่ง จากที่มีการจัดเลือกตั้ง ส.ว. 125 ที่นั่ง หรือครึ่งหนึ่งของวุฒิสภา 248 ที่นั่ง

ทั้งนี้ตามรายงานของ Nikkei Asia ผลเลือกตั้ง ส.ว. เมื่อ 10 ก.ค. ที่ผ่านมา พรรคแอลดีพีและแนวร่วม ได้ที่นั่ง ส.ว. 76 ที่นั่ง ทำให้ปัจจุบันมีที่นั่ง ส.ว. 146 ที่นั่ง ส่วนพรรคแนวร่วมฝ่ายค้านได้ที่นั่ง ส.ว. 49 ที่นั่ง ทำให้ปัจจุบันมีที่นั่ง ส.ว. 102 ที่นั่ง

พรรคแอลดีพีในปัจจุบันนำโดยนายกรัฐมนตรี ฟุมิโอะ คิชิดะ ที่ชนะการเลือกตั้งทั่วไปในปี 2564 หลังจากที่ชินโซ อาเบะ ลาออกจากตำแหน่งด้วยสาเหตุเรื่องสุขภาพ โดยที่อาเบะยังถูกมองว่าเป็นบุคคลอาวุโสในพรรคแอลดีพีอยู่ ซึ่งผู้คนมองว่าคิชิดะเป็นผู้ที่เคยอยู่ภายใต้การดูแลของอาเบะมาก่อน

ทั้งนี้มีนักวิเคราะห์มองว่ากรณีการลอบสังหารอาเบะที่เกิดขึ้นอาจจะส่งผลให้มีผู้คนสนับสนุนพรรคแอลดีพีมากขึ้นด้วย

ในญี่ปุ่นการเลือกตั้งวุฒิสภาซึ่งเป็นสภาที่มีอำนาจน้อยกว่าสภาผู้แทนฯ ถูกมองว่าเปรียบเสมือนการทำประชามติสำหรับรัฐบาลปัจจุบัน ไม่ค่อยมีผลเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงรัฐบาลซึ่งถูกกำหนดโดยสภาผู้แทนฯ มากกว่า

ทหารสังกัดกรมทหารราบที่ 22 กองกำลังป้องกันตนเอง (SDF) ญี่ปุ่น แฟ้มภาพระหว่างซ้อมรบกับทหารสหรัฐอเมริกาเมื่อ 17 ตุลาคม ค.ศ. 2008 (ที่มา: Wikipedia)

ขณะเดียวกันก็มีนักวิเคราะห์มองว่าถ้าหากพรรคแอลดีพีชนะจะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญหรือไม่ อย่างไร โดยที่พรรคแอลดีพีเคยแสดงความต้องการเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญเพื่อขยายบทบาทของกองกำลังป้องกันตนเอง (SDF) เอาไว้ตั้งแต่สมัยรัฐบาลอาเบะ

ไอโระ ฮิโนะ ศาสตราจารย์ด้านรัฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยวาเซดะวิเคราะห์ในช่วงที่ยังมีการนับคะแนนอยู่ว่า มีความเป็นไปได้ที่พรรคแอลดีพีและพรรคแนวร่วมจะสามารถชนะที่นั่งในสภาได้จนกระทั่งมีที่นั่งเสียงข้างมาก 2 ใน 3 ของสภาซึ่งจะทำให้พวกเขาสามารถเปลี่ยนแปลงแก้ไขรัฐธรรมนูญได้ อีกทั้งเหตุการณ์ลอบสังหารที่เกิดขึ้นเมื่อ 2 วันก่อนหน้านี้ก็ส่งผลถึงการลงคะแนนการเลือกตั้งในครั้งนี้ด้วย ฮิโนะ วิเคราะห์อีกว่า การที่คิชิดะมีอำนาจในพรรครัฐบาลอยู่ตอนนี้ ทำให้มีความเป็นไปได้ว่าอาจจะมีการเร่งการอภิปรายเกี่ยวกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญให้เร็วขึ้นกว่าเดิม

โรเบิร์ต วอร์ด ประธานฝ่ายญี่ปุ่นของสถาบันนานาชาติเพื่อการวิจัยยุทธศาสตร์ (IISS) เห็นด้วยกับฮิโนะ เขาบอกว่าตอนนี้ต้องรอดูว่ากลุ่มพรรคแนวร่วมที่สนับสนุนการแก้ไขรัฐธรรมนูญจะมีที่นั่งในสภา 2 ใน 3 หรือไม่

"ผมคิดว่าคิชิดะจะเคลื่อนไหวอย่างระมัดระวัง ถึงแม้ว่าพวกเขาจะทำเช่นนั้น แต่การเปลี่ยนแปลงก็าจจะต้องใช้ต้นทุนทางการเมืองในระดับหนึ่ง เมื่อพิจารณาจากความเข้มข้นในการเสนอเปลี่ยนแปลงกฎหมายเมื่อปี 2558 ที่ริเริ่มโดยอาเบะ ซึ่งเสนอให้มีการขยายบทบาทของกองกำลังป้องกันตนเองของญี่ปุ่น" วอร์ดกล่าว

วอร์ด วิเคราะห์อีกว่าพรรคแอลดีพีเสนอว่าจะมีการเพิ่มงบประมาณด้านกลาโหมขึ้นเป็นร้อยละ 2 หรือมากกว่านั้นเทียบจากจีดีพีของประเทศ ซึ่งคิชิดะดูเหมือนจะเปิดทางให้กับข้อเสนอนี้แล้ว คำถามก็คือว่าพวกเขาจะใช้งบประมาณนี้ไปกับอะไร และจะใช้งบประมาณจากไหน

เรียบเรียงจาก

Japan ruling coalition set to win election marred by Abe killing, Aljazeera, 10-07-2022

Japan ruling bloc wins big in somber upper house election, Nikkei Asia, 11-07-2022