'ธงชัย วินิจจะกูล' ชี้ทัศนคติที่ไม่เห็นมนุษย์ด้วยกันของหน่วยงานความมั่นคงไทยที่เป็นต้นเหตุของปัญหาต่างๆ กรณีตากใบต้องเอาคนผิดมาลงโทษไม่พอ ต้องขุดลงให้ถึงระบบโครงสร้างสถาบันที่มีผลต่อปัญหาชายแดนภาคใต้ เรียกร้องพรรคการเมืองกล้าลงมือสะสางนโยบายและความคิดหน่วยงานความมั่นคงของรัฐไม่ให้ใช้อำนาจเกินเลยและนโยบายผิดๆ หากต้องการแลนด์สไลด์จริงๆ ต้องกล้าพูดถึงสิ่งเหล่านี้ 

เมื่อวันที่ 25 ต.ค. 2565 ศ.ดร.ธงชัย วินิจจะกูล ศาสตราจารย์กิตติคุณ ภาควิชาประวัติศาสตร์ University of Wisconsin-Madison กล่าวในหัวข้อ "ต้องจดจำโศกนาฏกรรมที่ตากใบ" ในกิจกรรมรำลึก 18 ปีโศกนาฏกรรมเหตุการณ์ตากใบที่ Patani Art spaces อ.หนองจิก จ.ปัตตานี จัดโดยสมัชชาประชาสังคมเพื่อสันติภาพ Civil Society Assembly For Peace – CAP พูดถึงทัศนคติที่ไม่เห็นมนุษย์ด้วยกันของหน่วยงานคามมั่นคงไทยที่เป็นต้นเหตุของปัญหาต่างๆ ที่จำเป็นต้องมีการสะสาง มีเนื้อหาน่าสนใจดังนี้ 

0 0 0

ผมอยากจะฝากว่า นอกจากจะเอาคนผิดมาลงโทษแล้ว เราต้องขุดลงไปให้ถึงระบบ ขุดลงไปถึงเจ้าหน้าที่ที่มีส่วนเกี่ยวข้องด้วย โดยเฉพาะในระดับโครงสร้างระดับสถาบัน หมายถึงนโยบายที่มีผลต่อความคิดต่อปัญหา 3 จังหวัดภาคใต้ นี่เป็นเรื่องใหญ่เพราะเป็นต้นเหตุของปัญหามากเสียยิ่งกว่าเหตุการณ์ตากใบ 

ส่วนจะไปอย่างไรหลังจากหมดอายุความในอีก 2 ปีก็ไม่เกี่ยวข้อง แต่ต้องสะสางหน่วยงานความมั่นคงของรัฐไทยว่า นโยบายและความเข้าใจต่อปัญหาภาคใต้เป็นอย่างไร 

กรณีตากใบไม่ต่างจากที่ผมรณรงค์เรื่องเดือนตุลาฯ มาหลายปี ต่อให้หมดอายุความและไม่สามารถเอาผิดใครได้ เราก็ต้องทำต่อไป เราต้องการสร้างแรงกดดันทางสังคม อย่ายอมให้เกิดกรณีแบบนี้อีก ถ้า 2 ปีนี้ ไม่มีโอกาสเอาคนผิดมาลงโทษได้ก็เสียสิทธิ แต่อย่างไรก็ตามเราจำเป็นต้องทำ เพราะเป็นที่เดียวที่เราจะตามหาความยุติธรรมสำหรับคนที่เสียชีวิตและสำหรับคนรุ่นหลังด้วย 

อยากฝากว่า เวลาเราหาความยุติธรรม คงไม่ได้มายความว่าไปหาทหารชั้นผู้น้อยที่ทำผิดในวันนั้น คนที่คุมรถบรรทุก กวาดต้อนคนขึ้นรถบรรทุกเอามาลงโทษ อันนั้นก็จำเป็นเพราะเราไม่ต้องการให้ยกเว้น ส่วนจะผิดมากน้อยแค่ไหนเท่านั้น แต่เราต้องมองให้เลยไปจากทหารชั้นผู้น้อยเหล่านั้น มองไปที่ตัวระบบ เพราะวันนั้นคำสั่งทำนองนั้น และการปฏิบัติที่เกินเลยสะท้อนถึงนโยบาย สะท้อนถึงความคิดความเข้าใจของเจ้าหน้าที่ความมั่นคงต่อประชาชนใน 3 จังหวัดภาคใต้ว่ามันแย่แค่ไหน เราไม่เห็นมนุษย์ด้วยกันขนาดไหน

ผมอยากจะฝากว่า นอกจากจะเอาคนผิดมาลงโทษแล้ว เราต้องขุดลงไปให้ถึงระบบ ขุดลงไปถึงเจ้าหน้าที่ที่มีส่วนเกี่ยวข้องด้วย โดยเฉพาะในระดับโครงสร้างระดับสถาบัน หมายถึงนโยบายที่มีผลต่อความคิดต่อปัญหา 3 จังหวัดภาคใต้ นี่เป็นเรื่องใหญ่เพราะเป็นต้นเหตุของปัญหามากเสียยิ่งกว่าเหตุการณ์ตากใบ 

ส่วนจะไปอย่างไรหลังจากหมดอายุความในอีก 2 ปีก็ไม่เกี่ยวข้อง แต่ต้องสะสางหน่วยงานความมั่นคงของรัฐไทยว่า นโยบายและความเข้าใจต่อปัญหาภาคใต้เป็นอย่างไร 

ส่วนที่มีพรรคการเมืองบางพรรคอาจจเห็นว่าการรื้อฟื้นเรื่องตากใบ เป็นการจงใจจะดิสเครดิตพรรคการเมืองเหล่านั้น ผมจะฝากถึงเขาว่า การคิดเช่นนั้นเป็นความคิดที่แคบ ราวกับว่าพรรคการเมืองเป็นศูนย์กลางของทุกสรรพสิ่ง ขณะที่ชีวิตคนที่สูญเสียไป 70-80 คนเป็นเรื่องเล็กน้อยกว่า สำหรับพวกเราชีวิตคนเป็นเรื่องสำคัญกว่ามาก 

ถ้าพรรคการเมืองจะตระหนักถึงความสำคัญในสิ่งนี้ เราจะฝากความหวังกับเขาหรือเรียกร้องให้เขากล้าที่จะลงมือสะสางเรื่องนโยบาย สะสางเรื่องความคิดความเข้าใจของหน่วยงานความมั่นคงของรัฐ ซึ่งเป็นต้นเหตุของโศกนาฏกรรมที่ตากใบ พรรคการเมืองเหล่านั้นเชื่อหน่วยงานความมั่นคงของรัฐมากเกินไป ฟังหน่วยงานความมั่นคงของรัฐมากเกินไป 

พรรคการเมืองเหล่านั้นที่อยู่จนถึงทุกวันนี้ต้องพิสูจน์ตัวเองว่า เขาตระหนักหรือยังว่าปัญหาภาคใต้มันไม่ได้เกินขึ้นง่าย ๆ อย่างที่เขาคิดเมื่อ 17-18 ปีก่อน ผมอยากจะเชื่อว่าเขาตระหนักแล้ว และอยากจะหวังมากกว่านั้นว่า เขาต้องกล้าที่จะลงมือสะสางหน่วยงานความมั่นคงไม่ให้ใช้อำนาจเกินเลย ไม่ให้ใช้นโยบายผิดๆ แล้วก็ต้องเปลี่ยนโลกทัศน์ ความคิดที่มีต่อปัญหา 3 จังหวัดภาคใต้ อย่างที่เรียกว่าสะสางครั้งใหญ่ เพราะถ้าพรรคการเมืองเหล่านั้นมีความกล้าหาญ ต้องการแลนด์สไลด์จริงๆ ต้องกล้าพูดสิ่งเหล่านี้ออกมา ถ้าไม่คิดว่าตัวเองเป็นศูนย์กลางจริง ๆ ต้องกล้าเอาชีวิตคน 70-80 คนหรือมากกว่านั้นในทุกวันนี้ เป็นศูนย์กลางปัญหาที่ต้องเข้าไปแก้ไข และสะสางที่ระบบหน่วยงานความมั่นคงที่เป็นต้นตอของปัญหานี้ทั้งหมด 

กรณีตากใบ เราต้องการให้มีการสะสาง ปรับระบบที่มันผิดพลาด ไม่ใช่เพียงคนที่ทำผิดไม่กี่คนที่เป็นผู้น้อย คนเหล่านั้นต้องรับผิดจะมากน้อย ท่านทั้งหลายที่เป็นสาเหตุที่แท้จริงที่เกิดขึ้นที่ตากใบเมื่อ 18 ปีก่อน