29 พ.ย. 2566 ผู้สื่อข่าวรายงานวันนี้ (29 พ.ย.) ระบุว่า เฟซบุ๊กเพจ "SSPP Info" ของพรรครัฐฉานก้าวหน้า/กองทัพรัฐฉาน (SSPP/SSA) และสภาเพื่อการกอบกู้รัฐฉาน (RCSS/SSA) หรือกองทัพรัฐฉานใต้ ได้ออกแถลงการณ์ร่วมเรื่อง "การหยุดยิง" มีเนื้อหาดังนี้

(1) ตามที่คณะสงฆ์ พ่อแม่พี่น้องในรัฐฉานได้ตั้งความมุ่งหวังมาเป็นเวลานานแล้วให้กองทัพรัฐฉาน 2 กลุ่ม มีเอกภาพต่อกันนั้น ที่ผ่านมากองทัพทั้ง 2 ฝ่ายได้ปฏิบัติตามคำสั่งของทั้ง 2 ผู้นำกองทัพรัฐฉานที่สั่งเมื่อ 9-10 สิงหาคม 2566 ให้หยุดยิง และหลีกเลี่ยงการใช้สื่อในทางที่ผิดอันจะส่งผลกระทบต่อเอกภาพในอนาคต 

(2) ในวันนี้ (29 พ.ย.) ผู้แทนพรรคก้าวหน้ารัฐฉาน 3 คน และสภาเพื่อการกอบกู้รัฐฉาน 4 คน ได้ร่วมประชุมกันและมีข้อตกลงอย่างเป็นทางการว่าจะหยุดยิง 

(3) เพื่อที่จะบอกกล่าวแก่คณะสงฆ์ ประชาชน นายทหารและกำลังพลทั้ง 2 ฝ่ายเกี่ยวกับข้อตกลงหยุดยิงอย่างเป็นทางการระหว่างทั้ง 2 กองกำลัง จึงมีการออกแถลงการณ์ดังกล่าว

ทั้งนี้ ความขัดแย้งระหว่างกองกำลังชาติพันธุ์ภายในรัฐฉานรอบล่าสุด ดำเนินมานับตั้งแต่ปี 2558 โดยกองทัพรัฐฉานใต้ RCSS/SSA ซึ่งเป็นกองกำลังที่ลงนามหยุดยิงทั่วประเทศ (NCA) กับรัฐบาลพม่าในเดือนตุลาคมปี 2558 ได้ขยายปฏิบัติการทางทหารอย่างมีนัยสำคัญจากรัฐฉานภาคใต้ขึ้นมาที่รัฐฉานภาคเหนือ เพื่อควบคุมพื้นที่ยุทธศาสตร์ โดยเฉพาะทางหลวงหมายเลข 3 มัณฑะเลย์-ล่าเสี้ยว-หมู่เจ้ และส่งกำลังพลไปประจำการบริเวณเมืองสำคัญทางเหนือ อย่างเช่น น้ำตู้ สี่ป้อ และจ็อกเม โดยเฉพาะอย่างยิ่งหมู่เจ้-น้ำคำ ซึ่งเป็นชุมทางการค้าสำคัญของทางหลวงหมายเลข 3 ตรงข้ามชายแดนจีน-รัฐฉานที่ด่านรุ่ยลี่ มณฑลยูนนาน

ทำให้กองทัพรัฐฉานใต้ RCSS/SSA เผชิญศึกหลายด้านในรัฐฉานภาคเหนือ โดยปะทะกับกองทัพปลดปล่อยแห่งชาติตะอาง TNLA มาตั้งแต่ปี 2558 และตั้งแต่ปลายปี 2561 กองทัพรัฐฉานเหนือ SSPP/SSA ซึ่งเป็นหนึ่งในสมาชิกพันธมิตรฝ่ายเหนือ FPNCC เช่นเดียวกับกองทัพตะอาง TNLA ก็ร่วมมือกับกองทัพตะอาง TNLA เปิดศึกกับกองทัพรัฐฉาน RCSS/SSA

ทั้งนี้ รัฐประหารในเดือนกุมภาพันธ์ 2564 ของกองทัพพม่า ทำให้พื้นที่พม่าตอนในและชายแดนหลายด้านเข้าสู่สงครามกลางเมืองระหว่างรัฐบาลทหารพม่ากับฝ่ายต่อต้านและกองกำลังกลุ่มชาติพันธุ์หลายกลุ่ม ขณะที่ในพื้นที่รัฐฉานยังคงเป็นการปะทะกันระหว่างกองกำลังชาติพันธุ์ภายในรัฐฉาน โดยทั้งกองทัพตะอาง TNLA และกองทัพรัฐฉานเหนือ SSPP/SSA กล่าวหาว่า กองทัพรัฐฉานใต้ RCSS/SSA ขยายพื้นที่ทางทหารขึ้นมาในรัฐฉานภาคเหนือ เพราะกองทัพพม่าเปิดทาง

โดยในปี 2564 กองทัพตะอาง TNLA เปิดปฏิบัติการร่วมกับกองทัพรัฐฉานเหนือ SSPP/SSA เพื่อขับกองทัพรัฐฉานใต้ RCSS/SSA ถอนกำลังออกจากฐานที่มั่นสำคัญในพื้นที่รัฐฉานตอนเหนือ โดยจนถึงสิ้นปี 2564 กองทัพรัฐฉานใต้ถอนทหารจากพื้นที่ตอนเหนือของรัฐฉาน กลับไปอยู่ทางด้านใต้ของทางหลวงหมายเลข 3 สายมัณฑะเลย์-ล่าเสี้ยว-หมู่เจ้ โดยในรายงานของ ฟรอนเทียร์เมียนมา (Frontier Myanmar) ระบุว่าเมื่อวันที่ 12 มกราคม 2565 ในงานรำลึก 59 ปีวันปฏิวัติตะอาง ผู้นำ TNLA ได้ประกาศชัยชนะเหนือ RCSS/SSA ที่ถอยออกจากพื้นที่ตอนเหนือของรัฐฉาน

แหล่งข่าวในรัฐฉานระบุว่าการเจรจาทางการเมืองระหว่างกองทัพรัฐฉานเหนือ SSPP/SSA และกองทัพรัฐฉานใต้ RCSS/SSA ดำเนินมาตลอดปี 2566 มาเป็นระยะเวลาหนึ่งแล้ว ก่อนที่ทั้ง 2 ฝ่ายจะเผยแพร่แถลงการณ์หยุดยิงดังกล่าว

อนึ่ง กองทัพสัมพันธมิตรชาติประชาธิปไตยเมียนมา MNDAA หรือกองกำลังโกก้าง ร่วมกับ กองทัพตะอาง TNLA และกองทัพอาระกัน AA หรือ 3 พันธมิตรภราดรภาพ ได้เปิด “ปฏิบัติการ 1027” ทำสงครามเพื่อยึดจุดยุทธศาสตร์สำคัญในภูมิภาคโกก้าง ทางตอนเหนือของรัฐฉาน โดยสามารถยึดเมืองชินฉ่วยเหอ กุนโหลง เมืองโก ตลอดจนฐานที่มั่นทางทหารของกองทัพพม่าบริเวณชายแดนจีน-รัฐฉาน

ส่วนสถานการณ์สู้รบเมื่อคืนที่ผ่านมา (28 พ.ย.) กองทัพปลดปล่อยแห่งชาติตะอาง TNLA และพันธมิตรฯ บุกโจมตีฐานทหารพม่าในพื้นที่รัฐฉานตอนเหนือบริเวณทางหลวงหมายเลข 3 ที่สี่ป้อ จ๊อกแม หนองเขียว เพื่อสกัดเส้นทางส่งกำลังบำรุงของกองทัพพม่าระหว่างมัณฑะเลย์กับล่าเสี้ยว ด้านกองกำลังโกก้าง MNDAA พยายามปิดล้อมเมืองเหล่ากาย เมืองหลวงของภูมิภาคโกก้าง แต่ยังบุกยึดจากกองทัพพม่าไม่ได้